Hoe verdeel je een windfonds? Omwonenden en dorpen komen er na drie jaar niet uit

Onderdelen voor het windpark worden aangevoerd
Onderdelen voor het windpark worden aangevoerd © Marc Zijlstra
Terwijl de eerste molens van windpark Geefsweer draaien, is het nog altijd niet duidelijk hoe het geld uit het windfonds wordt verdeeld. Omwonenden en belangenverenigingen uit omliggende dorpen praten inmiddels drie jaar met elkaar over de compensatiepot, maar komen er niet uit.
Gedeputeerde Nienke Homan (GroenLinks) moet daarom een knoop doorhakken, was de uitkomst van een pittige discussie maandagavond in dorpsherberg Lanting in Meedhuizen.

Om wat voor bedragen gaat het?

Het in aanbouw zijnde windpark onder de rook van Delfzijl telt straks veertien turbines. De ontwikkelaars stoppen jaarlijks ruim 90.000 euro in een windfonds. Dat doen ze zolang het park draait, naar verwachting zo'n twintig jaar. Deze compensatie is wettelijk niet verplicht, maar heeft de provincie Groningen afgedwongen om het gebied tegemoet te komen.
Over de verdeling van dat geld werd de afgelopen jaren gesproken in een klankbordgroep. Daarin zitten ruim dertig mensen, waaronder direct omwonenden. Zij krijgen te maken met slagschaduw en geluidsoverlast en kunnen daarom compensatie krijgen. Daarnaast zitten er belangenverenigingen in uit de omliggende dorpen, die geld kunnen krijgen voor projecten als nieuwe fiets- en wandelpaden of het opknappen van dorpshuizen.
Waarom vinden ze het lastig om het geld te verdelen? Het gaat om duizenden euro's per huishouden. Afhankelijk van de verdeelsleutel, krijgt elke omwonende vijfhonderd tot tweeduizend euro per jaar. De mensen die het dichtstbij wonen, krijgen het meest.

'De rust is ons afgenomen'

Direct omwonenden vinden deze bedragen niet recht doen aan hun situatie, zegt omwonende Janny Kiewiet: 'Ik woon op vijfhonderd meter van het windpark en zit iedere dag met het lawaai van de wieken, de lampen en de slagschaduw. Met die compensatie krijgen wij vijf euro per dag. Ik vind dat te weinig. We hebben 34 jaar geleden bewust gekozen voor de rust en die rust is ons nu afgenomen', vertelt Kiewiet.
Aan de andere kant willen de verenigingen uit Meedhuizen, Wagenborgen, Farmsum en Tjuchem ook genoeg geld overhouden om projecten te bekostigen: 'Ik wil het kunnen uitleggen naar het dorp', zegt voorzitter Frans Hetterscheid van Dorpsbelangen Meedhuizen. Hij vindt dat het gebied in een tweespalt terecht is gekomen waar het niet om heeft gevraagd.

Lijkt op kermis

De discussie gaat tijdens de avond over en weer: 'Wij zullen altijd in de minderheid zijn, jullie zitten niet in de ellende van de molens', zegt een direct omwonende. 'Half Wagenborgen is boos. Je ziet niets anders dan rode lampen, het is alsof je een kermis tegemoet rijdt', zegt een dorpeling.
De klankbordgroep zegt zich opgezadeld te voelen met de verdeling van het geld. Bewoners willen geen keuze maken, omdat ze elkaar niet tekort willen doen. 'Of we er nou dichter of verder vanaf wonen, de problemen qua verdeling worden bij ons neergelegd', zegt een bewoner uit Meedhuizen.

Grote verantwoordelijkheid

Na drie jaar lang discussie vraagt de klankbordgroep maandagavond of gedeputeerde Homan een besluit kan nemen. Dat is het niet gewenste scenario van de provincie, want Homan benadrukte nog dat de bewoners er toch echt zelf over gaan. Nu dat niet lukt, zal de gedeputeerde een knoop doorhakken.
'Daar moet ik wel een nachtje over slapen', zegt Homan. 'Het is een grote verantwoordelijkheid. Je besluit wie twee- of drieduizend euro per jaar krijgt en wie niet. Over zulke bedragen hebben we het. Iedereen snapt dat dat ingewikkeld is.'
Kiewiet ziet dat mensen uit omliggende dorpen begrip hebben voor hun situatie: 'De provincie moet maar met een goed voorstel komen. Ik denk dat we vanavond duidelijk hebben gemaakt dat de dorpen ook realiseren wat het met ons doet. We zullen zien, we wachten af.'

Gebrekkige communicatie

Homan bood op de avond ook haar excuses aan voor de gebrekkige communicatie waar bewoners over klaagden. 'Het was stilte, stilte en stilte. Dorpen werden nauwelijks hierbij betrokken', zegt Pieter de Jong uit Meedhuizen, vader van kickbokster Sarèl. Homan: 'We hadden meer kunnen communiceren. Ik wil het erover hebben waarom dat mis ging en hoe we dat in het vervolg beter kunnen doen.'