Polder Breebaart bestaat twintig jaar: 'Walhalla voor lepelaars'

Polder Breebaart bij Termunten bestaat 4 januari volgend jaar precies twintig jaar. In die twee decennia heeft het gebied zich ontwikkeld tot een paradijs voor watervogels. Vooral de lepelaar weet de polder te vinden. Minstens één lepelaar komt er al net zo lang als de polder bestaat.
Een eilandje midden in Polder Breebaart kleurt wit van de lepelaars. Silvan Puijman van Het Groninger Landschap kijkt ernaar door zijn verrekijker. 'Kijk, daar landt een jonkie met zijn zwarte snavel. Je ziet dat hij meteen op zoek gaat naar voedsel', zegt Puijman, terwijl hij wijst naar het schouwspel.

In maart weer terug

De polder is populair onder de lepelaars, weet hij. 'Eind augustus en begin september telden we hier 250 lepelaars. Nu, eind september, zijn het er nog altijd veertig. De rest is al doorgevlogen naar Spanje en Mauritanië om te overwinteren. Als het wat minder hard waait, vertrekken de laatste veertig ook. Maar in maart komen ze weer terug.'
Op 4 januari 2001 stroomde bij vloed het eerste zoute water vanuit de Dollard door een buis naar de polder. Zoet en zout water vermengden zich en er ontstond een brak watergebied dat talloze water- en trekvogels aantrekt.

Veilig en voedselrijk

Maar waarom is Polder Breebaart zo aantrekkelijk voor vogels? 'Er is hier veel voedsel, zowel aan deze kant van de dijk als op de Dollard', legt Puijman uit. 'Daarnaast is het een overzichtelijk gebied waarin vogels veilig zijn. Roofdieren en roofvogels zien ze al van ver aankomen, dus die hebben weinig kans.'
Tussen de vogels staan wildcamera's die de dieren fotograferen. Het Groninger Landschap wil namelijk weten waar de gevleugelde vrienden vandaan komen. Duizenden foto's zijn er inmiddels gemaakt en René Oosterhuis analyseert de foto's.

Ringen aflezen

'De wildcamera reageert op warmte en beweging', legt Oosterhuis uit. 'Als er een vogel langsloopt, wordt er een foto gemaakt. Zo krijg je duizenden foto's. De meeste daarvan zijn onbruikbaar, die deleten we meteen. Het gaat ons om de foto's waarop je de ringen van de vogels kunt aflezen. Aan de hand daarvan kunnen we dan weer zien waar ze zijn geringd en waar ze nog meer zijn geweest.'
'Na het broedseizoen komen de lepelaars van de Waddeneilanden naar Polder Breebaart', gaat Oosterhuis verder. 'Later schuiven ook de lepelaars van de Duitse Waddeneilanden aan. Ze blijven tot eind september, want dan hebben ze genoeg gegeten om de lange vlucht naar Spanje of Afrika te kunnen maken.'

Vaste klant

Uit de gegevens van Oosterhuis blijkt dat er jaarlijks een heel bijzondere lepelaar in Polder Breebaart neerstrijkt. Oosterhuis: 'De lepelaar met ringnummer 8043696 komt al net zolang naar Polder Breebaart als de polder bestaat.'
'Die vogel is geringd op 29 mei 2001 op Schiermonnikoog en in de zomer van dat jaar als jonkie al in de polder waargenomen. Hij is ook gespot in Zuid-Spanje, dus weten we dat hij daar overwintert. En hij komt elk jaar terug. Dat is toch hartstikke mooi?'