Mondkapjes in openbare ruimtes in Stad en Ommeland; worden ze gedragen?

In het Forum Groningen dragen sommige bezoekers een mondkapje
In het Forum Groningen dragen sommige bezoekers een mondkapje © Wietse Dik/RTV Noord
Na veel politieke discussie was het deze week zover: het kabinet kwam met het dringende advies om mondkapjes te dragen in openbare binnenruimtes. Gaven mensen hier ook gehoor aan?
Bij de ingang van het Forum Groningen wordt bezoekers sinds donderdag gevraagd een mondkapje te dragen. Volgens directeur Dirk Nijdam is het ongeveer fiftyfifty of mensen aan die oproep gehoor geven. 'Het is niet verplicht, dus als mensen het niet doen zeggen we er niks van.'
Nijdam vervolgt: ‘We maken het wel duidelijk. En er komen nog meer aanwijzingen om duidelijk te maken dat het wel gewaardeerd wordt als je het doet. Het is een nieuwe maatregel, voor heel veel mensen is het even wennen. We willen het niet gelijk gaan ontmoedigen, dat mensen gaan denken: ‘je moet een mondkapje op, laat dan maar.’

Overgang naar strenger regime

‘Ik zou het heel jammer vinden als mensen wegblijven omdat ze hun mondkapje vergeten zijn. We proberen deze week een overgang te creëren naar een iets strenger regime, maar we moeten de mensen er ook aan laten wennen.’
Ook voor het advies van de overheid droegen bezoekers in het Forum al mondkapjes. ‘We hebben ook veel internationale studenten en je ziet dat die vaak in hun thuisland al gewend waren om mondkapjes op te doen. Bijvoorbeeld Spanjaarden of Duitsers, die vonden het eigenlijk al raar dat het hier niet hoefde.’

Verkoop

Om te voorkomen dat mensen zonder mondkapje het Forum niet meer kunnen bezoeken, worden er straks kapjes verkocht. ‘Dat gaan we in beperkte mate doen, gewoon goedkope mondkapjes die je voor een eurootje kunt kopen. Voor als mensen het zijn vergeten, maar wel naar binnen willen’, zegt Nijdam.
‘Het is heel verleidelijk om zelf je eigen RIVM’etje te gaan spelen, om zelf je eigen beleid te gaan maken, maar daar doen wij niet aan mee’, aldus Nijdam. ‘Het is wat het is en wat de overheid voorschrijft doen we gewoon.’

Handhaving

Mocht er wel een verplichting komen, dan kan handhaven volgens Nijdam lastig worden: ‘Er komt vrijdag weer een persconferentie, als er een dringender advies komt, dan zullen wij ook hier dringender worden. Handhaven is altijd lastig, want we krijgen heel veel mensen hier.’
‘We willen niet bij de deur al te veel discussie’, vervolgt Nijdam. ‘Er zijn ook wel eens mensen die de vragen niet willen beantwoorden bij de ingang, dan zeggen we ook dat diegene niet naar binnen kan.’

Winkels

Niet alleen in het Forum luidt het advies om zoveel mogelijk mondkapjes te dragen, ook in verschillende winkels. Bijvoorbeeld bij de Zeeman in winkelcentrum Paddepoel in Stad. ‘Het is een advies, we volgen de richtlijnen van de overheid’, aldus een medewerker.
Mondkapjes advies bij de Zeeman in het Paddepoel Centrum
Mondkapjes advies bij de Zeeman in het Paddepoel Centrum © Wietse Dik/RTV Noord
Even verderop, bij een Vodafone-winkel, dragen klanten en werknemers geen mondkapjes. ‘Bezoekers vragen wel of het moet, maar we verplichten het niet’, vertelt een medewerker. Zijn collega vult aan: ‘Je ziet hier in het winkelcentrum wel redelijk wat mensen met kapjes lopen, maar minder dan ik had verwacht.’ Bij de telefoonwinkel staan plastic schermen tussen de klant en de medewerker, ‘maar in geval van drukte doen we wel mondkapjes op.’
In de binnenstad lopen nog best wat mensen met kapje, maar dat zijn vooral ouderen. ‘Ik draag hem altijd, ook op straat’, vertelt een oudere man. ‘Ik zie er misschien niet zo uit, maar ik ben al 74, dus zit ik in de gevarenzone.’ Een vrouwelijke bezoeker sluit zich hierbij aan. ‘Leeftijd hé. Ik droeg het kapje ook voor het advies al.’

‘Dwarsliggers’

In de Hema aan de Herestraat worden wel mondkapjes gedragen, zowel door medewerkers als door enkele klanten. De medewerkers die bij de ingang de mandjes schoonmaakten, zien een stijging in het aantal klanten met kapje. ‘Ik was dinsdag ook aan het werk en zie er nu toch meer.’
Eén van de klanten die een mondkapje ophad: ‘Ik was het in Duitsland al gewend, maar doe het sinds het advies nu ook hier in Nederland. Het advies was dringend, dus het verbaast me dat er nogal wat mensen zijn zonder.’
Volgens deze klant zou een verplichting misschien averechts werken. ‘We zijn hier in Nederland nogal dwarsliggers, bij een verplichting gaan mensen meer steigeren denk ik.’ Eén van de medewerkers: ‘Ik denk dat een verplichting omzet gaat kosten. Misschien niet bij ons, maar bij kledingwinkels wel. Dan kopen mensen het liever online.’

Geen kapje

Even verderop, bij de C&A, ziet men geen verschil. ‘Misschien dat tien procent van de klanten een mondkapje draagt’, zegt een medewerker. Het merendeel van de klanten liep hier inderdaad zonder mondkapje. ‘Het is advies, niet verplicht’, was alles wat één van hen kwijt wilde.
Ook in de Jumbo worden meer mondkapjes gedragen.
Ook bij de Jumbo aan het Overwinningsplein dragen enkele klanten mondkapjes
Bij de Kruidvat zien de medewerkers dat vooral jongeren geen kapjes dragen. ‘Het zijn vooral oudere mensen die de kapjes dragen. Na het advies van Mark Rutte zie ik wel meer kapjes dan maandag. Ik denk dat ze het moeten verplichten’, legt een medewerker uit.

Hoogezand

In winkelcentrum de Hooge Meeren in Hoogezand draagt tijdens een korte steekproef ongeveer twintig procent van de bezoekers een mondkapje. Jongeren het minst, maar verder is het beeld gemengd.
De tachtigjarige Hans de Koning kiest er voor om geen mondkapje te dragen, hij is niet overtuigd van het nut. ‘Nee, zeker niet. Dat zie je ook hier in deze ruimte, heel veel mensen dragen geen mondkapje.’
De Koning ziet een verschil tussen de Stad en het Ommeland. ‘Dat is gewoon een ander verhaal. Wij noemen ons natuurlijk wel een stad, maar we zijn in wezen gewoon een dorp. Hier zijn simpelweg minder besmettingen.’

‘Mensen zijn onverschillig'

Een 74-jarige vrouw met een scherm voor haar gezicht maakt zich boos. Ze vindt een dringend verzoek voor het dragen van een mondkapje niet genoeg, ze wil dat het wordt verplicht. ‘Ik kom net van de supermarkt en het is verschrikkelijk. Niet alleen de jongeren hoor, ook de ouderen. Mensen zijn zo onverschillig. Er is maar één manier en dat is verplichten.’
Een groepje jongeren loopt vlak naast elkaar, zonder mondkapje. De vijftienjarige Isis wordt naar voren geschoven als woordvoerder. ‘Ik snap wel dat het nodig is zodat niet iedereen corona krijgt, maar ik vind niet dat het een verplichting moet zijn. Het is je eigen keuze of je een mondkapje wil dragen of niet.’
Mondkapjes in winkelcentra

Schermen besteld voor medewerkers

Ondernemers moeten ook beslissen of ze wel of niet gehoor geven aan de oproep. Eigenaar Cees de Vries van Hotel Spoorzicht in Loppersum gaat gasten niet verplichten om een mondkapje te dragen: ‘Er zijn collega’s in de provincie die dat wel doen, maar ik doe dat niet. Het is een dringend advies en dus geen verplichting.’
De Vries heeft voor een deel van de werknemers wel schermen besteld die voor het gezicht gedragen kunnen worden. Dat is om zowel de medewerkers als de gasten te beschermen. ‘Dat is wel de consequentie van de dringende oproep van Rutte’, aldus de Vries.
Hotelbaas Cees de Vries van Spoorzicht in Loppersum gaat geen mondkapjesplicht invoeren
Hotelbaas verplicht mondkapjes niet