Maximum van dertig mensen in de kerk: 'Het is ontzettend jammer'

Zicht op de dienst in de Martinikerk
Zicht op de dienst in de Martinikerk © Egbert Minnema/RTV Noord
Veel kerken in de provincie Groningen volgen het dringende advies op van minister Grapperhaus van justitie om maximaal dertig mensen toe te laten. 'Het was te verwachten', zegt Evert Jan Veldman, predikant van de Nieuwe Kerk in Stad.
De minister kwam met het advies nadat een kerk in Staphorst gisteren in drie kerkdiensten telkens zeshonderd mensen toeliet. Er mocht ook worden gezongen. De kerk handelde hiermee volgens de geldende richtlijnen, maar kon niet op veel begrip rekenen.

Voorspelbare ontwikkeling

Reden voor Grapperhaus om vandaag met kerkelijke organisaties in gesprek te gaan en de teugels aan te halen.
Volgens Evert Jan Veldman, predikant van de Nieuwe Kerk in Stad, is het allemaal heel erg voorspelbaar wat er gebeurt. 'Dat ze in Staphorst met veel mensen wilden blijven samenkomen en zingen was te verwachten, gezien hun kerkelijke achtergrond. En de ophef in de samenleving die erop volgde is ook voorspelbaar. En de nieuwe afspraken die Grapperhaus met kerkelijke organisaties heeft gemaakt ook.'
Leuk vindt Veldman de maatregelen niet. 'Gisteren hadden we in de kerk een cantatedienst, een kerkdienst waarin klassieke muziek van Bach een belangrijke rol speelt. Er waren 100 mensen, en alleen het koor zong. 'We hanteerden een strak protocol. Het was de eerste cantatedienst sinds maanden, en ik zag dat het mensen emotioneel raakte. Maar het was helaas voorlopig eenmalig.'

Ongemakkelijk gevoel

Ook in de Martinikerk wordt de pijn gevoeld van het terugschroeven van het maximum aantal aanwezigen. Sinds juli was het mogelijk om honderd mensen toe te laten, en werd er weer gezongen. Dat zingen was vanwege de aangescherpte maatregelen vorige week al teruggedraaid. Afgelopen zondag waren er 75 mensen in de kerk.
Ik zat in een spagaat. Voor kerkleden is het samenkomen en het bijwonen van een viering heel belangrijk
Pieter Versloot, predikant Martinikerk
Daar voelde Pieter Versloot, predikant van de Martinikerk, zich ongemakkelijk bij. 'Ik zat in een spagaat. Voor kerkleden is het samenkomen en in 'real life' bijwonen van een viering heel belangrijk. Maar tegelijk voelde de uitzonderingspositie ongemakkelijk. omdat op veel andere plekken maar maximaal dertig mensen mochten samenkomen.'
Hoewel er vanavond pas een besluit wordt genomen verwacht Versloot dat de Martinikerk zich zal houden aan de afspraken die Grapperhaus met kerkelijke organisaties heeft gemaakt. 'Dat is ontzettend jammer, maar als kerk heb je een verantwoordelijkheid naar de samenleving toe.'

'Geen grenzen opzoeken'

Jantinus Janssen, predikant van De Rank in Zuidhorn, een kerk waar voor de coronatijd wekelijks meer meer dan vijfhonderd mensen kwamen, snapt niet dat in sommige kerken zingen weer werd toegestaan. 'Dat hebben wij niet gedaan.' De afgelopen weken kwamen er rond de honderd mensen in de kerk. Ze werden heel strikt naar hun zitplaats geleid.'
Wij willen als kerk geen aanleiding geven tot irritatie
Jantinus Janssen, predikant De Rank Zuidhorn
Komende zondag zullen er maximaal dertig mensen bij de dienst aanwezig zijn. 'Wij willen als kerk geen aanleiding geven tot irritatie. Dat past niet bij de plek die wij in de samenleving willen hebben. We willen niet de indruk wekken dat wij als kerk grenzen opzoeken.'

'Staphorst een onaangename verrassing'

Bisschop Ron van den Hout, leider van de katholieke kerk in het Noorden, was onaangenaam verrast toen hij het nieuws over Staphorst hoorde. 'Ik ben er niet blij mee. Als katholieke kerken hebben wij heel zorgvuldig gehandeld en in goed overleg met de overheid bepaald wat wel en niet mogelijk is. Het is dan jammer dat we nu maximaal dertig mensen mogen ontvangen in de kerk.'
Hij benadrukt dat diensten met zeshonderd mensen in de katholieke kerk nauwelijks voorkomen. En ook is er bij de katholieken, in tegenstelling tot de protestanten, nauwelijks een traditie van samenzang. 'Wij hebben een koortraditie. En we zagen de afgelopen tijd al dat onze kerkgangers niet meezongen. Ikzelf ook niet.'
De bisschop verwacht dat met een kleine bezetting koorzang mogelijk blijft in de kerk. Volgende week komen alle Nederlandse bisschoppen samen om de nieuwe situatie te bespreken. Wat volgens Van den Hout sowieso blijft zijn spatschermen en gebruik van pincetten bij het aanreiken van de hosti. 'Dat deden we al op deze manier, daar zijn we strikt in geweest.'
De bezoekers van de De Stadskerk in Groningen kwamen de afgelopen maanden samen op verschillende locaties, in groepen van 50. Voor de coronatijd kwamen er wekelijks ruim duizend mensen bij elkaar in het gebouw aan de Friesestraatweg in de stad. De Stadskerk weet nog niet wat voor gevolgen het dringende advies van de minister heeft voor hun samenkomsten, daarover wordt nog overlegd.