Lekkerder bier dankzij revolutionaire biermeter

Maciej Grjewski en Richard Rushby
Maciej Grjewski en Richard Rushby © Theo Sikkema
De standaard kwaliteit van bier verbeteren, dat is wat het Groningse SG Papertronics wil bereiken met de Beer-o-meter. Een vinding om bij de brouwer op locatie snel vele testwaarden van bier te registreren en analyseren.
De NOM en RUG Houdstermaatschappij B.V. vinden het zo veelbelovend dat er royaal in geïnvesteerd wordt. Het exacte bedrag is niet bekend gemaakt, maar het gaat in ieder geval om een investering van meer dan 100.000 euro.

Een Pool en een Brit

Ze werken aan de Rijksuniversiteit en zijn liefhebbers van bier. Het lijkt daarom niet toevallig dat Maciej Grajewski en Richard Rushby elkaar een paar jaar geleden gevonden hebben en nu deze nog prille onderneming tot een succes willen maken.
Een Pool en een Brit. Samen vormen ze de directie en vertellen in het Agrifood Lab op de Zernike Campus, waar ze een paar weken geleden hun intrek hebben genomen, met plezier over hun innovatieve plannen.
In kroegen zie je veel soorten bier en ik vroeg me af hoe de verschillende brouwers testen om hun brouwproces te bewaken
Maciej Grajewski - directeur SG Papertronics
‘Ik was aanvankelijk helemaal niet met het testen van bier bezig. Ik richtte me op het testen van waterkwaliteit, maar het bleek lastig om een rol te spelen in de waterwereld,’ aldus Grajewski. ‘In kroegen zie je veel soorten bier en ik vroeg me af hoe de verschillende brouwers testen om hun brouwproces te bewaken.’
Maciej Grajewski en Richard Rushby in het laboratorium
Maciej Grajewski en Richard Rushby in het laboratorium © Theo Sikkema
Zo kwam Grajewski met zijn team bij brouwerij Martinus in Groningen terecht en later kwam BaxBier erbij. ‘We hebben toen gevraagd wat ze ervan zouden vinden om de beschikking te krijgen over een aantal tools om op verschillende waarden te kunnen testen met een mini laboratorium op locatie. En dat vonden ze geweldig.’

Veel energie

Deze positieve reactie deed Grajewski besluiten om zich in eerste instantie te richten op de kwaliteitsverbetering van bier. Daar is sinds eind 2017 het businessmodel op gericht. Er is veel energie gestoken in het uitdenken van de benodigde technologie en leren hoe je een bedrijf begint.
Medio 2019 kwam Rusby in beeld en sindsdien trekken ze samen op. Grajewski is daar blij mee. ‘Richard heeft verstand van bier en van de zakelijke kant. Door zijn komst hebben we ons proces flink kunnen versnellen.’

Weinig nodig

De kracht van de Beer-o-meter is dat door weinig vloeistof op een bepaalde manier te verdelen de concentraties van de betreffende stof voldoende goed is om gevalideerde metingen te kunnen doen. Voor dit specifieke deel van de meter is een patent verkregen. Het gaat om variabelen als kleur, bitterheid, zuurgraad, suikergehalte en alcohol.
Wij kunnen op locatie in een kwartiertje testen waarvoor je in een laboratorium misschien wel vier uur nodig hebt
Richard Rushby, directeur SG Papertronics
Het patent is in de ogen van Rushby cruciaal. ‘We hebben minder nodig om te kunnen testen, waardoor er minder testmateriaal verloren gaat. En doordat we met kleinere samples kunnen werken, verloopt het proces veel sneller. Wij kunnen op locatie in een kwartiertje testen waarvoor je in een laboratorium misschien wel vier uur nodig hebt.’
Het testen kost ook nog eens minder geld.

Stabielere kwaliteit

Dat maakt het voor brouwers mogelijk om - terwijl ze druk zijn met hun brouwsel het productieproces - op basis van de uitslagen nog wat aan te passen. Met meer kans op de gewenste smaak, aroma’s en stabielere kwaliteit. In plaats van aan het eind constateren dat de smaak niet helemaal is wat de bedoeling was.

Doorbraak in testmethodes

Corina Prent is directeur van de RUG Houdstermaatschappij en één van de investeerders. ‘Het is een doorbraak in testmethodes op specifieke moleculen. Wat de Beer-o-meter bijzonder maakt is dat het snel en nauwkeurig is. Bovendien worden de uitslagen steeds nauwkeuriger door zelflerend vermogen. De testmethode is makkelijk en kan door iedereen uitgevoerd worden.’
Prent vindt nog iets belangrijk. ‘Er zit een patent op en de mogelijkheid om het op termijn toe te passen in de medische wereld, in fabrieken en water om maar iets te noemen, maakt het een hele interessante toepassing om in te investeren.’
De beer-o-meter
De beer-o-meter © Theo Sikkema
Beide heren hebben bierbrouwen als hobby, waardoor ze weten waar ze over praten. Rushby. ‘Het is het beste van twee werelden. Je passie delen door mensen te helpen met het maken van bier en er hopelijk geld mee te kunnen verdienen, haha.’

Biervaatje

Het is vooreerst nog een prototype in de vorm van een klein biervaatje, maar het moet kleiner en compacter worden. Dat is van meet af aan de wens van Grajewski geweest.
‘We zijn met ons product niet de enige in de wereld, maar er is momenteel niemand die zo gericht is op het gebruiksgemak als wij met onze lab in the box.’
Brouwers vinden het belangrijk om tot in het glas dezelfde smaak en kwaliteit te kunnen waarborgen
Maciej Grajewski directeur SG Papertronics

De hele bierketen

De ambitie van SG Papertronics is om in de hele logistieke bierketen een rol te spelen. Niet alleen het bewaken van het brouwsel, maar bijvoorbeeld ook in de biertanks op locatie, legt onderzoeker Grajewski uit.
‘Brouwers vinden het belangrijk om tot in het glas dezelfde smaak en kwaliteit te kunnen waarborgen. Daarvoor moet het goed opgeslagen worden. Niet iedere kroeg heeft een goede koude opslag. Zeker in de zomer kan dat een probleem zijn. De smaak en kwaliteit kan dan binnen een halve dag al veranderen. Met ons systeem is eventueel kwaliteitsverlies snel vast te stellen,’ vult Rushby aan.

Gezondheidszorg

Een latere stap zou de diagnostiek in de gezondheidszorg kunnen zijn, waarbij patiënten zichzelf op bepaalde markers kunnen testen om de uitslagen zelf aan de arts door te geven. Al gaat dat niet vanzelf, weet Grajewski.
'Een belangrijke hindernis is dat op dit moment lang niet iedere patiënt in staat is om die testen zelf uit te voeren. Ook zijn de eisen om in de gezondheidszorg aan de slag te gaan veel hoger dan in de wereld van bierbrouwen.'
Het Agrifood laboratorium op het Zernike Campus
Het Agrifood laboratorium op het Zernike Campus © Theo Sikkema

Smeltkroes

Er is volgens Rushby de nodige interesse voor de Beer-o-meter ook internationaal, maar Nederland is eerst het belangrijkst. ‘Hier komen diverse stijlen van bierbrouwen samen. Het is een smeltkroes van tradities uit diverse landen. Dat maakt het voor ons zeer interessant, met veel variatie.’
Op korte termijn start een pilot bij de brouwer. Daarna kunnen brouwers zèlf met de Beer-o-meter aan de slag, waarbij het aantal testvariabelen in de loop der jaren uitgebreid kan worden.
De RUG Houdstermaatschappij
Dit is een private BV waar de Rijksuniversiteit Groningen honderd procent aandeelhouder van is. Het doel is om te investeren in ondernemers die vanuit een onderzoek tot een bedrijf willen komen. Het gaat om het helpen van onderzoekers vanuit de RUG of het UMCG.
Het gaat niet alleen om het geven van geld, maar ook om checks op patenten of aanvullende opleidingen. Vanuit de gedachte dat een goede onderzoeker niet perse een goede ondernemer is. De RUG Houdstermaatschappij bestaat volgend jaar 25 jaar en heeft in de loop der tijd voor meer dan 5,5 miljoen euro zo’n zestig bedrijven geholpen bij het opstarten, waarvan de helft nog gezond is.
Voorbeelden zijn Polyganics, Organ Assist en Syncom, waar bijna 250 mensen werken.