Het wordt drukker en drukker in het ziekenhuis: ‘We moeten nu zelf keuzes maken’
10 oktober 2020, 13:29 • 4 minuten leestijd
Het komt eerder dan gedacht. De inkt van de opschalingsplannen van het UMCG is nog niet droog of ze moeten al worden toegepast. ‘We moeten nu al reguliere zorg afschalen, terwijl we strikt genomen wel voldoende bedden hebben.’
Vrijdag kondigde het Acute Zorgnetwerk Noord Nederland (AZNN) aan dat nu ook alle ziekenhuizen in Noord-Nederland voorbereidingen treffen om minder planbare zorg te verlenen. Zo’n tien tot twintig procent van de behandeling wordt afgezegd om de druk op de zorg te verminderen. Vooral de druk op het personeel, want de bedden zijn er wel, weet intensivist Peter van der Voort van het UMCG.
Ziekteverzuim verdubbeld: ruim tien procent zit thuis
Want daar zit het knelpunt: personeel. ‘Strikt genomen hebben we voldoende bedden om de zorg te leveren’, zegt hij. Maar in dat hele systeem knelt het bij de verpleegkundigen het meest. ‘Logistiek gezien natuurlijk’, benadrukt Van der Voort. Personeel is schaars en vaak nog moe van het begin van de crisis ‘en daar hebben we het minste invloed op’.
Het ziekteverzuim is met zo’n tien tot vijftien procent twee keer zo hoog als normaal. ‘Ik denk dat het te ver gaat om te zeggen dat het personeel er klaar voor is. Er zijn best veel mensen uitgerust, maar dat geldt zeker niet voor iedereen.’
Uitrusten van een heftige en emotionele periode
Van der Voort hoort als leidinggevende hoe heftig en emotioneel de vorige periode was. ‘Mijn mensen werkten op andere locaties, met andere patiënten, met andere mensen. Alles was anders. Dat raakt heel diep. Iedereen heeft zijn eigen tijd en manier van verwerken nodig.’
En dus moeten planbare behandelingen ‘nu al’ worden afgeschaald. ‘We prioriteren de patiënten en bekijken wat kan wachten. We moeten zelf keuzes maken’.
En dat is een wezenlijk verschil met het begin van de uitbraak. ‘Toen kwam de maatschappij tot stilstand en was er vanzelf minder aanbod van niet-coronapatiënten.’ Dat haalde de druk wat van de ketel, maar uiteindelijk moesten ziekenhuizen massaal behandelingen afzeggen.
Als er ergens een groepje zestigers is die gezellig bij elkaar hebben gezeten dan heeft dat effect in het ziekenhuis
De verpleegafdeling van het UMCG is inmiddels opgeschaald. De afdeling intensive care van Van der Voort volgt waarschijnlijk deze maand. De ic-baas heeft nog wat ruimte op zijn afdeling omdat de meeste coronapatiënten nu op de verpleegafdeling liggen.
Vooral patiënten uit eigen regio in het ziekenhuis
‘Dat komt omdat de patiënten nu vooral uit eigen regio komen. Dan duurt het ook even voordat ze op de intensive care belanden.’ In het begin van de crisis nam het ziekenhuis vooral patiënten over van andere ziekenhuizen die naar de ic moesten, waardoor het daar druk was.
Met kunst- en vliegwerk verdubbelde de ic-capaciteit van het UMCG. Er werden 112 bedden klaargemaakt en bemand. Op het hoogtepunt van de crisis waren er 70 bedden ‘in de lucht’. In de nieuwe opschalingsplannen is het maximum aantal bedden uitgewerkt tot 53, achttien meer dan normaal. Is dat niet te weinig?
‘Nee hoor, daarmee voldoen we aan de afspraken in onze regio. We verdelen de ic-patiënten over de ziekenhuizen. En daarmee voldoen we aan de landelijke afspraken om in Nederland 1700 ic-bedden te hebben. Normaal zijn dat er 1050. Iedereen is ervan overtuigd dat we de maatregelen zo moeten aanscherpen om onder die 1700 te blijven.’
Als je een ziek iemand voor je neus hebt dan werk je ervoor. Maar het zou dan wel helpen als iedereen zich aan de maatregelen houd
‘We moeten ons niet rijk rekenen’
De laatste weken klinkt er steeds meer optimisme over de behandelduur van coronapatiënten. Hoe korter die is, hoe meer de zorg wordt ontlast. ‘Maar ik wil dat optimisme temperen’, zegt Van der Voort.
‘We zien dat de leeftijd wel lager is. Alleen daardoor wordt het ziektebeloop milder en dat kan zich uiten in een kortere behandelduur. Maar het is te vroeg om te zeggen dat het komt door nieuwe medicijnen. We moeten ons niet rijk rekenen.’ En hoewel de patiënten nu jonger zijn ziet hij dezelfde kenmerken als eerder: overgewicht, een hoge bloeddruk en suikerziekte. ‘Dat is wat we bij de meeste mensen zien.’
Een brandhaard kan alles veranderen
De patiënten die in het ziekenhuis komen zijn nu dus jonger dan in de eerste golf. Nog wel. ‘Dat gaat wel weer omslaan’, denkt Van der Voort. Een brandhaard is genoeg. ‘Als er ergens een groepje zestigers is die gezellig bij elkaar hebben gezeten dan heeft dat effect in het ziekenhuis. Zij stromen sneller door naar de ic.’
‘We maken er het beste van’
En daar kijkt niemand naar uit. ‘We weten hoe het is geweest.’ En hoewel het personeel er nog niet helemaal klaar voor is, halen ze alles uit de kast, zegt Van der Voort. ‘Als je een ziek iemand voor je neus hebt dan werk je ervoor. Dan maak je er het beste van. Maar het zou dan wel helpen als iedereen zich aan de maatregelen houdt.’
