Trendbreuk: coronacijfers Noorden voor het eerst in weken hoopgevend

De Herestraat in Stad eind vorige maand
De Herestraat in Stad eind vorige maand © ANP/Remko de Waal
De stad Groningen staat al weken bij de gemeenten met de meeste besmettingen per dag en de provincie heeft al tien dagen het predicaat ‘ernstig’. Maar nu is er hoopgevend nieuws: de groei van het aantal besmettingen neemt af.
Het Noorden doet het beter dan de rest van het land. Dat blijkt uit de nieuwste cijfers van de afgelopen zeven dagen. ‘Het gaat de goede kant op’, zegt arts-microbioloog Alex Friedrich van het UMCG. ‘Maar we zijn er nog niet, we moeten volhouden.’

De exponentiële groei neemt af

Een van de belangrijkste cijfers is de R-waarde. Die is inmiddels 0,9 in het Noorden. Landelijk is dat rond de 1,2. Dat betekent dat landelijk 100 coronagevallen 120 mensen besmetten. In Groningen besmetten 100 coronagevallen 90 mensen.

Te vroeg om te juichen

‘Dat is heel belangrijk, want daarmee neemt de exponentiële groei af’, legt Friedrich uit. Toch kan hij niet duidelijk genoeg maken: we zijn er nog niet. Want er komen nog steeds dagelijks meer dan 100 nieuwe besmettingen bij in onze provincie.
En dus waarschuwt hij: ‘Het is nog veel te vroeg om echt positief te zijn, want de besmettingen nemen nog wel toe. We moeten volhouden en doorgaan, anders kan het nog omslaan.’
Dat gebeurt bijvoorbeeld door reizen richting de Randstad, maar ook dichter bij huis. In de omgeving van Stadskanaal, Westerwolde, Emmen en Borger Odoorn zijn coronahotspots.

Hoopgevend, niet zaligmakend

Dat het aantal besmettingen in het Noorden afneemt is hoopgevend, beaamt Peter van der Voort, hoofd van de intensive care van het UMCG, maar niet zaligmakend. Meer dan de helft van het aantal patiënten op zijn afdeling komt namelijk van buiten de regio; uit Noord- en Zuid-Holland en Utrecht.
‘Het wordt echt tijd dat het daar ook gaat afnemen, want daar hebben wij ook last van. Als niemand uit de rest van Nederland zou komen dan hadden we het goed aangekund. Maar we hebben afgesproken de lasten gelijk te verdelen. Daar sta ik ook achter.’

Besmette Groningers zijn relatief jong

Het helpt de ziekenhuizen dat er relatief weinig Groningers uit Stad worden opgenomen. Dat komt door de lage leeftijd van besmette personen. Besmette Groningers zijn gemiddeld 36 jaar oud, landelijk is de leeftijd gemiddeld zo’n 50 jaar. ‘De gemeente is echt een uitzondering’. zegt Friedrich. ‘Dat is de reden dat we minder patiënten hebben die worden opgenomen’. Zowel landelijk als in de regio stijgt de gemiddelde leeftijd wel.

Zorgen over de Randstad

Maar Friedrich en Van der Voort kijken bezorgd naar de gebieden als de Randstad en Twente. In Amsterdam en Rotterdam zijn de afgelopen zeven dagen meer dan 560 en 580 besmettingen per 100.000 inwoners gevonden. In Groningen zijn dat er 179.
‘Ik hoop heel erg dat het de komende tien dagen afneemt’, zegt Van der Voort. ‘Als dat niet zo is zijn we in dezelfde situatie als begin dit jaar.’ De intensivist doelt op een volle intensive care, enorme werkdruk voor zijn medewerkers en ‘veel persoonlijk leed’ voor de patiënten.

De aantallen stijgen nog weken

Op de intensive care van het UMCG liggen donderdag elf ernstig zieke coronapatiënten; op de verpleegafdelingen gaat het om vijfentwintig patiënten. Dat aantal is de afgelopen weken steeds verder toegenomen. Door de reguliere zorg voor een deel stil te leggen heeft het ziekenhuis vanaf maandag zeventien ic-bedden beschikbaar. Of dat genoeg is moet de komende dagen blijken.
‘We zien nu de patiënten die tien dagen geleden besmet zijn geraakt. Als het aantal besmettingen nu afneemt zie je dat over een dag of tien ook op de intensive care. Dus we moeten nog zeker twee weken rekening houden met stijgende aantallen ziekenhuispatiënten.’

Nog meer gewone zorg moet geschrapt

Van der Voort verwacht dan ook dat de planbare zorg, zoals niet-spoedeisende operaties, nog verder moet worden afgeschaald. Temeer, omdat het personeelstekort hem parten speelt. ‘Het ziekteverzuim is door een optelsom van griep, corona en burn-outklachten veel hoger dan normaal. Dat scheelt zeker drie tot vier bedden die hij nu niet kan inzetten. Hoopvol over snelle verbetering in de rest van Nederland is hij ook niet direct. ‘Als er ergens heel veel virus rondwaart is het ook moeilijker om die afvlakking te krijgen.’
‘Er rijdt daar een enorme trein die vaart heeft mogen krijgen’, zegt Friedrich. ‘Het duurt veel langer om die af te remmen. In het Noorden, maar ook in Zuid Limburg, is het een auto die kan sneller stoppen. Maar daarvoor moet je wel remmen, dus dat betekent: aan de regels houden, testen en bron- en contactonderzoek.’
Friedrich verwacht dat het Noorden binnenkort van het predicaat ‘ernstig’ af is, als de cijfers zo doorzetten en de R-waarde minimaal twee weken onder de 1 blijft.