Onafhankelijk Raadsman gaswinning: 'Behandel inwoners gelijk!'

Leendert Klaassen (links)
Leendert Klaassen (links) © Itamar Kool
De ongelijkheid in het aardbevingsgebied zorgt voor een gevoel van onrecht en machteloosheid. Die kan alleen tegen worden gegaan door mensen gelijk te behandelen en dat is volgens Onafhankelijk Raadsman gaswinning Leendert Klaassen hard nodig.
Klaassen trekt die conclusie in zijn rapportage over de afgelopen anderhalf jaar. In totaal kreeg hij van januari 2019 tot en met juni 2020 bijna 200 klachten over de verschillende instanties. Meer dan 80 procent van al die klachten heeft te maken met de schadeafhandeling of de versterking.

Tegengaan ongelijke behandeling

De Onafhankelijk Raadsman krijgt naar eigen zeggen veel berichten over mensen die zich ongelijk behandeld voelen. 'Het bezorgt mensen een gevoel van onrecht en machteloosheid en zorgt bovendien voor sociale spanningen in buurten en dorpen. Dat is een slechte zaak.'
Een voorbeeld daarvan is volgens Klaassen het speciale loket van de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) waarbij iemand een inspectie kan aanvragen als de eigenaar zich zorgen maakt om de veiligheid van het huis. Maar dat mag alleen als het huis nog niet op de lijst van mogelijk te versterken huizen staat. Klaassen wil dat het loket wordt opengesteld voor iedereen.
Een gelijkwaardige behandeling is de enige manier om het gevoel van onrecht in Groningen te verminderen
Leendert Klaassen - Onafhankelijk Raadsman gaswinning

Verschil met NAM-regeling

Een ander voorbeeld vindt hij in de waardedalingsregeling van het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG). Tot dit jaar hebben zo'n vijfduizend huishoudens een vergoeding van de NAM gekregen voor de waardedaling van hun huis. Ze zijn volgens Klaassen zelden tevreden met de vergoeding, maar zagen op dat moment geen alternatief. Nu is er echter een ruimhartigere regeling waarvoor deze mensen niet meer in aanmerking komen.
'Dat voelt erg onrechtvaardig. Ik roep de betrokken partijen daarom op om te kijken of dat verschil alsnog kan worden gecompenseerd. Een gelijkwaardige behandeling is de enige manier om het gevoel van onrecht in Groningen te verminderen. En dat is hard nodig.'

Te late, onduidelijke of afwezige communicatie

Veel van de klachten die Klaassen krijgt gaan daarnaast over de gebrekkige communicatie. 'De communicatie moet en kan nog een stuk beter, vooral in de complexe versterkingstrajecten', zegt Klaassen. 'Er is nu veel onduidelijkheid en onzekerheid bij de mensen in die trajecten.'
Een goede communicatie vanuit instanties als het IMG of de NCG zijn cruciaal voor handelingsperspectief in Groningen, stelt Klaassen. De afgelopen jaren ontbrak het daar volgens hem aan. 'Adequate communicatie was in het verleden vaak te laat, te onduidelijk of in het geheel afwezig.'
Maar nu de overheid de verantwoordelijkheid naar zich toe heeft getrokken, zou het volgens Klaassen beter moeten kunnen. 'De Groningers zijn er in ieder geval klaar mee om van het kastje naar de muur te worden gestuurd.'
Pogingen om te versnellen zijn er wel, maar hebben nog niet geleid tot concrete resultaten
Leendert Klaassen over de versterkingsoperatie

Termijnen worden niet gehaald

Een ander punt waar klachten over gaan zijn de afhandeltermijnen van schademeldingen of de versterking van een woning. Het Instituut Mijnbouwschade Groningen en de Nationaal Coördinator Groningen halen beiden vooralsnog niet hun ambities als het hier om gaat.
'De snelle stijging van het aantal openstaande schademeldingen baart zorgen', stelt hij. 'En met de versterking wil het ook nog niet vlotten. Pogingen om te versnellen zijn er wel, maar hebben nog niet geleid tot concrete resultaten. Verder komt een integrale aanpak van schade en versterking daarbij nauwelijks van de grond, terwijl dit wel gewenst is. Er is hier nog veel werk te verzetten.'

Minder klachten, maar wel oplopend

In totaal kwamen er in 2019 minder klachten binnen bij de Onafhankelijk Raadsman dan in 2018. Toch is er sinds september 2019 wel een duidelijke stijgende lijn te zien in het aantal klachten. Het is volgens Klaassen een mogelijk gevolg van allerlei veranderingen waar bewoners mee te maken kregen. Zo is het Centrum Veilig Wonen opgehouden te bestaan, is de NCG gereorganiseerd en is het IMG opgericht.
De meeste klachten komen uit de gemeenten Loppersum en Het Hogeland. In totaal is 39 procent van de klachten afgelopen anderhalf jaar opgelost en 22 procent deels opgelost.