Eenzame studenten: 'We moeten meer mét elkaar optrekken'

Achttien jaar was Amy toen ze in een depressie belandde. Ze woonde destijds in Delfzijl en ging in Groningen naar school. Veel contacten had ze niet. Ze was verblind door haar toenmalige relatie en kon niet aarden in Delfzijl. Dat maakte haar eenzaam.
Dat had veel impact op haar. Amy is inmiddels 25 jaar en een van de studenten die haar ervaringen van eenzaamheid toevertrouwt aan onderzoekers van de Hanzehogeschool. Zij gaan de komende twee jaar onderzoek doen naar eenzaamheid onder studenten.
In deze radioreportage vertellen Amy en Daniëlle over hun eenzaamheid. De tekst gaat verder onder de audioplayer.
Het doorbreken van schaamte is een van de redenen waarom Amy graag haar verhaal doet. Want zelf schaamde zij zich flink voor haar eenzaamheid en de depressie die er het gevolg van was. 'Ik ben opgegroeid in Groningen, had daar genoeg vrienden en ging daar naar school. Op mijn achttiende ben ik naar Delfzijl verhuisd. Ik ging samenwonen met mijn toenmalige vriend, die daar vandaan kwam.'
Ik was niet meer open naar anderen toe. Ik vond het heel moeilijk om daar alleen te zijn.
Amy - studente aan de Hanzehogeschool
Ze ging helemaal op in die relatie, waardoor Amy zich afsloot voor haar vrienden die ze uit Stad kende. Haar wereld werd daardoor kleiner en kleiner. 'Ik was op een gegeven moment elke dag verdrietig. Alles wat ik voelde ging ik op mezelf betrekken. Ik was niet meer open naar anderen toe. Ik vond het heel moeilijk om daar alleen te zijn.'
Die eenzaamheid maakte haar depressief. 'Ik was achttien. Ik schaamde mij voor mijn gevoelens. Ik dacht dat anderen mijn gevoelens niet zouden begrijpen, dat ik er alleen in stond. Ik was bang dat als ik open zou zijn, dat anderen dan zouden zeggen: 'Stel je niet aan, je bent nog jong, geniet lekker van het leven.'
Ik kreeg het gevoel dat ik ook outgoing moest zijn
Amy - studente Hanzehogeschool
Het leven dat leuk, extravert en goed moet zijn. Social media versterkt dat beeld. Daar was ook Amy gevoelig voor. 'Ik ben van mezelf een huismus. Maar op social media zie je vooral dat allerlei mensen naar feestjes gaan, veel drankjes op het terras drinken. Ik kreeg het gevoel dat ik ook heel outgoing moest zijn.'

Schaamte

Makkelijk praten over haar eenzaamheid deed Amy aanvankelijk niet. De schaamte zat diep. Maar doordat ze door haar depressie voelde dat het écht niet meer ging, zocht ze professionele hulp. Omdat haar relatie stuk liep, ging ze bovendien weer in Stad wonen. Ze leerde over haar gevoelens van eenzaamheid praten, en kwam erachter dat ze hier helemaal niet alleen in staat.
Ze zocht bovendien weer contact met een aantal van haar oude vrienden. Een aantal raakte ze blijvend kwijt, vooral omdat ze helemaal opging in haar toenmalige relatie en het samenwonen. Maar met een paar vrienden hervond ze het contact. 'Aan hen heb ik uitgelegd hoe ik me gevoeld heb, waarom ik eenzaam was en niet goed in mijn vel zat. Ik werd door hen gelukkig begrepen.' Het hielp haar om van haar schaamte af te komen.

Niet alleen

Ze hoopt ook dat dit voor andere studenten geldt die zich eenzaam voelen. Daarom doet ze mee aan het onderzoek van de Hanzehogeschool. Net als de twintigjarige Daniëlle Philips. Want ook zij heeft eenzaamheid vrij intens ervaren.
Je kunt best eenzaam raken als je het grootste deel van de dag op school zit en je er niet op je gemak voelt
Daniëlle Philips - studente Hanzehogeschool
'Die gevoelens begonnen toen ik op m'n zeventiende aan een mbo-studie begon', legt Daniëlle uit. 'Ik vond bij niemand in de klas aansluiting, ik maakte geen vrienden. Mijn eigen vrienden buiten school zag ik niet vaak meer. Want ook zij waren best wel druk met school. Mijn collega’s zag ik wel, maar dat was alleen op m'n werk.'
'Uiteindelijk zag ik nog maar weinig mensen in een week. En als je dan het grootste gedeelte van de dag op school zit, dan kun je best eenzaam raken, als je je er niet op je gemak voelt.' Dat was bij haar het geval. Ook omdat ze niet altijd even vriendelijk door klasgenoten is behandeld.
Ook toen ze een tijd later voor vier maanden ski-lessen ging geven in Oostenrijk bleef ze gevoelens van eenzaamheid houden. Ze kwam te werken met een groep collega's die elkaar al kenden, en de taalbarrière maakte het Daniëlle moeilijk om over haar gevoel te praten.

Gevolgen van eenzaamheid

'Al met al heb ik denk anderhalf jaar last gehad van eenzaamheid.' Inmiddels niet meer, al ervaart ze zo nu en dan nog wel de gevolgen ervan. 'Ik kreeg last van faalangst, perfectionisme en van onzekerheid. En daar worstel ik nog steeds wel mee.'
Net als Amy kende ook Danïelle gevoelens van schaamte. 'Ik hoorde er nooit iemand over. Ik dacht dat ik een van de weinige mensen was die dit had.' Ook zij ervoer de kwalijke kanten van social media. 'Als je zelf niet lekker in je vel zit en je ziet de perfecte plaatjes van mensen voorbij komen op social media, dan ga je vergelijken. En dat is lastig. Dan heb je het gevoel dat jij een stom leven hebt en dat hun leven geweldig is.'
Gelukkig ben ik best sterk van mijzelf
Daniëlle Philips - studente Hanze Hogeschool
Inmiddels zit ook Daniëlle weer goed in haar vel, ook al kostte haar dat veel moeite en energie. 'Gelukkig ben ik best sterk van mijzelf en ik heb later een klasgenoot leren kennen met wie ik het enorm goed kan vinden.'
Ze doet nu ook weer leuke dingen, en kan daarom ook blij zijn met andere mensen die leuke dingen doen'. Ze leerde beseffen dat de leuke plaatjes op social media maar momentopnamen zijn, en dat ook het leven van populaire mensen niet altijd rozengeur en maneschijn is.

'Buddy'

Volgens haar is wat meer sociale controle een goede manier om eenzaamheid onder studenten tegen te gaan. 'Dat bijvoorbeeld een docent wat vaker vraagt hoe het gaat. Of meer mentorgesprekken of studieloopbaangesprekken.
En in deze coronatijd, waarin er misschien ook veel mensen eenzaam zijn, zou het goed zijn als er een buddysysteem komt, dat je aan een andere student gekoppeld wordt. We moeten meer mét elkaar optrekken.'