Analyse: corona als reddingsboei voor noodlijdend Ommelander Ziekenhuis
Ga er maar aan staan: midden in de coronacrisis miljoenen bezuinigen. Het Ommelander Ziekenhuis Groningen (OZG) staat voor nogal een opgave. Als het ziekenhuis niet heel snel 3,6 miljoen aan jaarlijkse besparingen vindt, volgen ‘ingrijpende maatregelen’.
Wetende dat driekwart van de begroting uit personeelslasten bestaat, lijken ontslagen voor de hand te liggen. Bestuurder Hennie Sanders wil daar niets over horen. Die zijn op dit moment niet aan de orde, maar ‘het mag duidelijk zijn: als we niet goed uit dit traject komen, linksom of rechtsom, moet het ziekenhuis financieel gezond zijn voor de toekomst.’
Valse start voor Scheemda
Het ging vorig jaar al niet best met het ziekenhuis. Het eerste volle jaar in het nieuwe pand in Scheemda eindigde met een tekort van ruim 2,3 miljoen. Hoe dit nou precies kon gebeuren, blijft ietwat mistig.
Het ziekenhuis maakt in elk geval te veel kosten voor het pand. Voor de nieuwbouw en de apparatuur (lease) leende het ziekenhuis tientallen miljoenen. Voor een aantal van die leningen gelden flinke rentepercentages. Dat heeft te maken met het risico dat geldverstrekkers lopen; hoe hoger ze het risico inschatten, hoe hoger de rente.
Volgens bestuurder Sanders spelen ook aanloopproblemen een rol. Het duurt nou eenmaal even om in een nieuw pand efficiëntie te vinden. Ook viel het aantal patiënten tegen; Scheemda had op meer gerekend, zeker toen het Refaja in Stadskanaal zorg afstootte.
Niks is heilig
Inmiddels staat de hele bedrijfsvoering van het Ommelander Ziekenhuis ter discussie: wat kan goedkoper en wat kan meer geld opleveren? Het ziekteverzuim moet omlaag, de registratie van geleverde zorg beter en de productie moet omhoog. Met minder mensen welteverstaan; wie nu vertrekt krijgt niet altijd meer een opvolger. Door overal iets te winnen moet het grote geld gevonden worden.
Deze zoektocht moet ook nog eens met stoom en kokend water. De huisaccountant waarschuwt al voor het voortbestaan; het ziekenhuis is volledig afhankelijk van de goede wil van haar kredietverstrekkers. Nu al kan het ziekenhuis de afspraken rondom de leningen namelijk niet meer nakomen. Als de financiers daar zat van zijn, kunnen ze hun geld direct opeisen. Wat er dan gebeurt, laat zich raden.
Met de pet rond
Vooralsnog lijkt iedereen het Ommelander goed gezind. Siemens noemt het ziekenhuis nadrukkelijk ‘een zeer gewaardeerde klant’. ABN AMRO geeft aan dat de bank altijd eerst zal meedenken over oplossingen en provincie, Menzis en ‘moeder’ UMCG zijn dat al aan het doen.
Falen is daarbij geen optie. De ziekenhuiszorg in de regio is inmiddels zo afgekalfd dat Oost-Groningen zonder ‘Scheemda’ een witte vlek op de zorgkaart zou zijn. Zonder Delfzicht, Lucas en het Refaja zijn de inwoners voor spoed en verloskunde volledig van het Ommelander afhankelijk. Vrij vertaald: als het OZG weg is moeten ambulances zo lang rijden dat de patiënt allang is overleden bij aankomst in een verderop gelegen ziekenhuis.
Voor het Ommelander is dat goed nieuws voor de onderhandelingspositie. Het houdt net wat makkelijker de hand op als je erbij kan zeggen: denk eraan beste minister: we zijn onmisbaar. Ook richting zorgverzekeraars kan het geen kwaad. Zij hebben de plicht de inwoners van het gebied toegang tot zorg te bieden en zonder het Ommelander is die plicht onuitvoerbaar.
Corona kan ook helpen
En dan is er nog die crisis. Het coronavirus maakt ons ziek en legde een extra financiële bom onder het ziekenhuis. Maar uiteindelijk kan datzelfde virus wel eens levensreddend blijken te zijn, althans voor het Ommelander. Want nooit eerder voelden we ons zo kwetsbaar in onze gezondheid. Nooit eerder zagen we dat zorg voor de één ten koste kan gaan van de ander. Nooit eerder voelden we zo massaal hoe hard we ziekenhuizen nodig hebben.
Kortom, het momentum voor steun kan niet beter. Het ziekenhuis in Scheemda, nauwelijks twee jaar open, zal wel blijven.
Of dit betekent dat medewerkers nu weer rustig kunnen slapen is een tweede. Ze weten dat het bestuur er alles uit zal persen wat erin zit: ze moeten meer patiënten zien, maar met minder mensen. Of dit uiteindelijk tot een gezond ziekenhuis leidt, zal de komende jaren blijken. In elk geval moet de hele operatie snel de broodnodige miljoenen opleveren. Want als dat nu niet lukt, lukt het nooit.