'Deze 1,5 miljard is niet het eindbedrag. Dit is extra, het komt er bovenop'
'Woorden als eindafrekening en afkoopsom zijn volledig misplaatst', zei commissaris van de Koning René Paas vrijdagmiddag in het Groningse provinciehuis. Samen met de ministers Wiebes en Ollongren zei hij dat de afgesproken 1,5 miljard euro geen eindbedrag is.
Paas hecht eraan te zeggen dat dat eindbedrag in het akkoord tussen het Rijk en de bevingsgemeenten hoger ligt dan de anderhalf miljard waarover nu in hoofdlijnen overeenstemming is bereikt.
'Eindbedrag ligt hoger'
'Dit geld is extra. Het komt bovenop het geld dat al deze kant op komt, het komt niet in plaats van', aldus Paas. 'Het eindbedrag ligt dan ook hoger dan die anderhalf miljard en is bestemd voor de huizen van de inwoners.'
Ook zegt het geld niks over de eindigheid van de versterkingsoperatie, aldus Paas. 'Die gaat namelijk door zolang het nodig is.'
Minister Wiebes van Economische Zaken ziet het akkoord ter waarde van ruim 1,5 miljard euro als een belangrijke stap voor de Groningers. Tegelijkertijd besef hij dat er nog veel werk aan de winkel is, zo zei hij tegenover de microfoon van RTV Noord.
Wiebes: 'Niemand verliest recht dat hij had'
Volgens Wiebes is het belang van het akkoord dat er nu 'duidelijke afspraken zijn rond de versterkingsoperatie, niet alleen waar nu nodig is, maar ook duurzaam en toekomstbestendig.'
Knelpunten wegnemen
'We hebben hiermee knelpunten willen wegnemen', aldus Wiebes. Dit geld is voor het gebied, voor de bewoners. Dit is ook compensatie voor het wachten. En om de mensen een keuzemogelijkheid te bieden.'
Belangrijk is dat niemand een recht verliest dat hij had. Als iemand iets toegezegd is, heb je daar recht op
'Ik snap wel dat Groningers niet alles vertrouwen dat ze verteld wordt. Belangrijk is dat niemand een recht verliest dat hij had. Als iemand iets toegezegd is, heb je daar recht op. Al is het misschien volgens de nieuwste normen niet meer nodig.'
Keuze voor bewoners
Zijn collega Kasja Ollongren van Binnenlandse Zaken maakte duidelijk wat de keuze voor de Groningers precies inhoudt. Bewoners die moeten versterken kunnen straks kiezen tussen of a) gaan voor het versterkingsadvies dat er momenteel ligt, of b) kiezen kiezen voor het beoordelen van het huis tegen de meest recente inzichten. Daar krijgen ze dan 30.000 euro voor.
Een andere groep bewoners die nog geen advies heeft, krijgt 17.000 euro voor onderhoud en verduurzaming. En een derde groep inwoners, die (nog) op geen enkele lijst staat, kan aanspraak maken op 10.000 euro per huis. Daarnaast moet het akkoord een eind maken aan de ongelijkheid tussen gedupeerden.
Dit bedrag is vrijgemaakt om duidelijke en veiligheid voor de Groningers te creëren, en om ze perspectief te bieden
Ollongren: 'Dit bedrag is vrijgemaakt om duidelijkheid en veiligheid voor de Groningers te creëren, en om ze perspectief te bieden.'
Er gaan al diverse stemmen op dat de 1,5 miljard te weinig zou zijn om de doelen te bereiken. Ollongren ziet dat anders. 'Dat is extra. We waren al volop bezig. We zeggen nu: om echt perspectief te bieden hebben we deze extra middelen.'
500 miljoen
Tweederde van die 1,5 miljard euro gaat volgens de minister naar de inwoners van het bevingsgebied. En de overige 500 miljoen? '300 miljoen euro kan worden geïnvesteerd in de openbare ruimtes, 100 miljoen is om de Nationaal Coördinator meer armslag te geven, 50 miljoen wordt besteed aan de meest schrijnende gevallen, en 50 miljoen aan erfgoed, MKB'ers en agrarische ondernemers.'
Die laatste groep, zo vulde gedeputeerde Henk Staghouwer aan, is namelijk een groep die de laatste jaren wat tussen wal en schip is gevallen. 'Maar dat gaat nu veranderen. Er is hiermee budget om deze inwoners sneller te helpen.'
Het extra geld aan bijvoorbeeld het NCG ziet Ollongren niet zozeer als kosten die sowieso gemaakt moesten worden. 'Het NCG moest - als ze wat extra moesten doen- langs allerlei loketten. Nu hebben ze extra eigen budget, ze hebben meer ruimte. Ze kunnen nu dus ook meer mensen tegemoet komen.'
De MKB'ers en boeren vielen de afgelopen jaren wat tussen de wal en het schip. Maar vanaf nu niet meer
De minister beseft dat er nog het nodige werk te doen is. 'We moeten het finetunen. Het gaat om veel woningen. We moeten voorzichtig zijn om dingen te beloven. We hebben vandaag vooral willen zeggen: dit is er, hier kunt u op rekenen. Vanaf nu gaan we de zaken op individueel niveau bekijken.'
Ollongren: 'Juist goede gesprekken gehad'
'Dit was nodig om de volgende fase in te gaan. We moeten niet tussen allerlei instanties bezig zijn. We willen graag dat mensen zelf invloed hebben hoe het met hun huis gaat.'
Meegedacht en meegepraat
Dat grote maatschappelijke organisaties als de Groninger Bodem Beweging en het Gasberaad hebben laten weten het akkoord niet te steunen en dat ze aangeven dat er niets met hun input is gedaan, noemen Wiebes en Ollongren 'jammer'.
De laatste: 'Ik heb juist veel goede gesprekken met die maatschappelijke organisaties gevoerd. Ze hebben meegedacht en meegepraat. We vragen ze ook niet om het overal mee eens te zijn. Maar het centraal stellen van het hele aardbevingsgebied, dus niet alleen zorgen voor de mensen die versterking nodig hebben, komt van hen. Dat hebben we wel meegenomen.'
De rol van maatschappelijke organisaties kunnen de bewoners zelf wegen. Zij zijn de baas over hun eigen huis
'De rol van maatschappelijke organisaties kunnen de bewoners zelf wegen, denkt Wiebes. 'Zij zijn de baas over hun eigen huis.'
Dat neemt niet weg dat er nog veel werk te doen is, weet ook Wiebes. 'Er is een hoop maatwerk te verrichten. Het gaat om grote diversiteit in huizen, dat vergt precisie en overleg met bewoners. Het heeft nog wel wat voeten in de aarde.'
Waarom nu?
Op de vraag waarom er juist nu een akkoord diende te komen, antwoordde Henk Staghouwer: 'Omdat we met de nieuwe normering veilige woningen duidelijkheid voor de inwoners wilde creëren. Waar hebben ze recht op? Nou, ze kunnen nu kiezen voor het liggende veiligheidsadvies, of voor 30.000 euro.'
Staghouwer: 'Afspraken gelden voor langere tijd'
Dit akkoord was nu nodig, vindt ook de gedeputeerde. 'We willen volstrekt duidelijk zijn naar de bewoners waar ze recht op hebben. Dat kunnen bewoners nu ook al zien. Over vier, vijf a zes jaar kunnen we hopelijk alle woningen het predicaat veilig geven.'
Staghouwer beloofde dat de de afspraken niet weer van tafel gaan als er volgend jaar een nieuw kabinet komt. 'We hebben afspraken gemaakt voor langere tijd.'
