Stemhulp: wat willen de partijen in Eemsdelta? Alle standpunten in het kort

15 november 2020, 08:30 • 12 minuten leestijd

Op woensdag 18 november mogen inwoners van Delfzijl, Appingedam en Loppersum naar de stembus voor de Eemsdelta-verkiezingen. Welke plannen hebben de partijen? RTV Noord vat de verkiezingsprogramma's samen.

De belangrijkste standpunten op de meest voorkomende thema's op een rij:

Lokaal Belang Eemsdelta: Bouw nieuwe huizen in bestaande woonwijken. Kleinschalige nieuwbouw in dorpen waar een gebrek is aan huizen. Tiny houses kunnen uitkomst bieden.
ChristenUnie: Voldoende bouwkavels afgeven voor koop- en huurwoningen, ook voor starters. Invoeren van een 'verzilverlening' waarbij mensen de overwaarde van hun huis kunnen gebruiken om hun woning aan te passen of te verduurzamen.
Gemeentebelangen Eemsdelta: Meer bouwen in dorpen. Kavels verkopen tegen betaalbare prijs. Verbouwen en verduurzamen vergemakkelijken. Ruimte creëeren voor tiny houses en realiseren van betaalbare jongerenhuisvesting.
VVD: Voldoende koop- en huurwoningen realiseren voor starters. Eerst bouwen en daarna slopen bij versterking. De welstandscommissie afschaffen. Nieuwe woonvormen stimuleren voor ouderen.
PvdA: Met woningcorporaties investeren in betaalbare woningen, ook voor starters. Huisjesmelkers tegengaan.
CDA: Zoveel mogelijk levensloopbestendige woningen bouwen. Starters- en blijversleningen blijven verstrekken. Voor middeninkomens bouwen.
Seniorenpartij Eemsdelta: Meer bouwen voor jongeren en ouderen, alles energieneutraal en levensloopbestendig.
GroenLinks: Betaalbare (huur)woningen bouwen, ook voor jongeren in kleine dorpen. Stimuleren van bouw tiny houses en nieuwe woonvormen voor ouderen. Kenniscentrum realiseren voor duurzaam bouwen en wonen.
Jongerenpartij Eemsdelta: Betaalbare woningen bouwen voor studenten die buiten de regio een opleiding volgen, maar wel in de regio willen blijven wonen. Rechten van huurders beter beschermen.
D66: Meer levensloopbestendige woningen bouwen. Stimuleren van nieuwe kleinschalige woonvormen voor ouderen.

Lokaal Belang Eemsdelta: Geen nieuwe grootschalige wind- en zonneparken binnen de gemeentegrenzen. Bij kleine zonneparken moeten inwoners meeprofiteren van de opbrengst. Stimuleren van aanleg zonnepanelen op huizendaken en kleine windmolens bij boerderijen.
ChristenUnie: Geen nieuwe windparken bouwen. Nieuwe huizen standaard voorzien van zonnepanelen op het dak. Bij kleine zonneparken moeten inwoners delen in de opbrengsten.
Gemeentebelangen Eemsdelta: Geen nieuwe windparken bouwen. Inwoners moeten profiteren van opbrengsten in coöperatie-vormen. Bij overrulen door provinciale of landelijke overheid moet er een ruimhartig gebiedsfonds komen.
VVD: Terughoudend zijn bij nieuwe ontwikkelingen voor wind- en zonneparken, met uitzondering van industriegebied Oosterhorn. Stimuleren van lokale energie-initiatieven als daar voldoende draagvlak voor is in de omgeving.
PvdA: Gemeente Eemsdelta moet voorbeeld zijn van duurzaamheid. Energie duurzaam lokaal opwekken met eigenaarschap voor omgeving, bijvoorbeeld met coöperaties. Energieverbruik verminderen door stimuleren betere isolatie van huizen.
CDA: Projecten rond opwekking van duurzame energie moeten voor de helft in eigendom zijn van de buurt. Stimuleren van plaatsen kleine windmolens bij boeren.
Seniorenpartij Eemsdelta: Geen windmolens bij woonwijken en dorpen, alleen in dunbevolkte gebieden, langs snelwegen en in zee. Zonne-energie bereikbaar maken met subsidies.
GroenLinks: Inwoners moeten voor de helft eigendom zijn bij duurzame energieopwekking. Goede inpassing van wind- en zonneparken in het landschap. Woningen beter isoleren. Duurzaamheidsfonds behouden en eventueel uitbreiden. Onderzoek en toepassing naar waterstof stimuleren.
Jongerenpartij Eemsdelta: Geen nieuwe windparken, binnen vier jaar overstappen van gas naar waterstof in huizen. Toepasbaarheid van olivijn-stenen onderzoeken (deze stenen kunnen CO2 opnemen, red.).
D66: Ambities rondom opwekken duurzame energie van provincie steunen. Opbrengsten moeten lokaal voor vooruitgang zorgen. Inwoners steunen bij opzetten energiecoöperatie. Inzetten op waterstof.

Lokaal Belang Eemsdelta: Inzetten voor verdubbelen N33 tussen Zuidbroek en Appingedam. Meer aandacht voor veiligheid van fietsroutes in wijken en dorpen. Bermverharding aanleggen op landbouwwegen. Vervoer naar het OZG in Scheemda verbeteren.
ChristenUnie: Inzetten voor verdubbelen N33 tussen Zuidbroek en Appingedam. De fietssnelweg vanuit Groningen doortrekken naar Delfzijl. Fietspaden verbreden voor elektrische fietsen en scootmobielen. Elke OV-hub van OV-fietsen voorzien. Experimenteren met zelfrijdende busjes, elektrische deelauto's en fietsen.
Gemeentebelangen Eemsdelta: Inzetten voor verdubbelen N33 tussen Zuidbroek en Appingedam. Inwoners met een laag inkomen gratis met de trein of bus laten reizen door de hele provincie. Kruispunten en afritten overzichtelijker maken. Voet- en fietspaden beter verlichten en onderhouden. Centra beter bereikbaar maken.
VVD: Inzetten voor verdubbelen N33 tussen Zuidbroek en Appingedam. Lobbyen voor aquaduct in plaats van een brug over het Eemskanaal bij de N33.
PvdA: Optimaliseren van openbaar vervoer naar medische voorzieningen, zoals ziekenhuizen.
CDA: Zwaar transport moet over de hoofdwegen. Bermbeton toevoegen om (plattelands)wegen veiliger te maken. Dorpen, kernen en wijken goed bereikbaar houden met het openbaar vervoer.
Seniorenpartij Eemsdelta: Elk uur een pendelbus laten rijden naar het OZG in Scheemda tegen een gereduceerd tarief. Veerverbinding instellen met Emden (Duitsland) of vaste verbinding via een brug. Eigen wagenpark overzetten op duurzame energie.
GroenLinks: Meer aandacht voor fietsen, wandelen en elektrisch rijden. Steunen van deelauto-projecten. Een regionaal fiets- en wandelpadenplan maken.
Jongerenpartij Eemsdelta: Handigere verbindingen maken van en naar dorpen. Gratis openbaar vervoer instellen binnen de gemeente.
D66: Inzetten voor verdubbelen N33 tussen Zuidbroek en Appingedam. Veilig fietsnet aanleggen rond de nieuwe scholencampus in Appingedam. Snelle fietspaden aanleggen tussen dorpen voor elektrische fietsers. Rustige wegen gebruiken voor proeven met zelfrijdende taxi's. Stimuleren van elektrische deelauto's.

Lokaal Belang Eemsdelta: Een sterke afdeling Economische Zaken instellen, zodat ondernemers weten waar ze terecht kunnen.
ChristenUnie: Bevorderen van uitbreiden aantal bedrijven op het chemiepark bij Delfzijl. Mkb'ers en zzp'ers in dorpen stimuleren. Compact houden van winkelzones. Koopzondagen zijn onnodig.
Gemeentebelangen Eemsdelta: In samenwerking met bedrijven jongeren opleiden, zodat ze in de regio werk kunnen vinden.
VVD: Vergunningen binnen een dag, zo niet binnen een week afgeven aan bedrijven. Startups zoveel mogelijk faciliteren door bijvoorbeeld plekken aan te wijzen waar vergunningen al geregeld zijn. Winkeliers zelf laten bepalen wanneer hun winkel open of dichtgaat (ook op zondag).
PvdA: Werkgevers moeten mensen met kwetsbare positie op de arbeidsmarkt helpen. Met zzp'ers en kleine mkb'ers een vangnet bouwen voor mindere tijden. Landbouw moet duurzaam en circulair zijn met eerlijke prijzen.
CDA: Regels versoepelen om leegstaande boerderijen een andere bestemming te geven. Starters die zich voor meerdere jaren vestigen een ozb-belastingkorting geven. Gemeentelijke regels tot het strikt noodzakelijke beperken.
Seniorenpartij Eemsdelta: Gemeente moet zich inzetten voor economische ontwikkeling en banen.
GroenLinks: Geen uitbreiding grootschalige industrie. Op termijn sluiten van 'hoogrisicovolle' bedrijven als ESD-SIC en Tankenpark NAM in Farmsum. Stimuleren van kleinschalige duurzame landbouwbedrijven.
Jongerenpartij Eemsdelta: In het verkiezingsprogramma staan geen standpunten over economie.
D66: Ruimte geven aan lokale ondernemers voor innoveren en verduurzamen. Industrieterreinen en kennisclusters laten samenwerken om kansen te creëeren. Gebruikmaken van stad Groningen kans impuls geven.

Lokaal Belang Eemsdelta: Gemeentelijke gebiedsregisseurs blijven inzetten die de schakel zijn tussen gemeente en inwoners. Elk dorp en elke wijk een vrij te besteden budget geven voor initiatieven vanuit bewoners.
ChristenUnie: Voorzieningen in dorpen combineren, zoals bibliotheek, dorpshuis en winkels. Eigen budgetten instellen voor dorpen en wijken. Werken met gebiedsregisseurs en dorpsondersteuners als schakel tussen gemeente en inwoners.
Gemeentebelangen Eemsdelta: Meer geld uitgeven aan onderhoud van groen. Elk dorp en elke wijk een vrij te besteden budget geven voor initiatieven vanuit bewoners.
VVD: Meer speeltuinen, skatebanen en jongerencentra realiseren. Vernielingen snel herstellen, dorpen en wijken een budget geven voor bewonersinitiatieven.
PvdA: 'Modern noaberschap' stimuleren door gemeenschappen beleidsmatig en financieel de ruimte te geven. Bewoners directe invloed geven op een dorps- en stadsvernieuwingsfonds.
CDA: Winkels, onderwijs en zorg moeten in de buurt blijven. Gemeente stimuleert dorpsraden en verenigingen in de vorm van dorps- en wijkbudgetten.
Seniorenpartij Eemsdelta: Meer geld uitgeven aan onderhoud van groen.
GroenLinks: Dorps- en wijkbudgetten en gebiedsregisseurs instellen. Met inwoners dorps- en schooltuinen, gezamenlijke kassen en fruitbomen (plukbomen) realiseren. Plan maken voor meer bomen en groen in dorpen en wijken.
Jongerenpartij Eemsdelta: Meer activiteiten en uitgaansgelegenheden creëeren voor jongeren.
D66: Dorps- en wijkbudgetten instellen. Dorpsregisseurs en gebiedscoördinatoren aanstellen. Bewoners een prominente rol geven op het gebied van nieuwbouw, duurzaamheid, vergroening en leefbaarheid van wijken en dorpen.

Lokaal Belang Eemsdelta: Goede kindcentra bouwen met onderwijs, zorg en opvang op één plek. Projecten opzetten om iedereen taal- en computerles te geven. Bibliotheken in de regio en op scholen behouden. Investeren in cultuur- en muziekles op scholen.
ChristenUnie: Netwerkscholen instellen om scholen in dorpen te kunnen behouden. Extra ondersteuning geven aan kinderen met een achterstand zoals in Rotterdam-Zuid. Bibliotheken en taal- en cultuurhuizen dichtbij inwoners houden.
Gemeentebelangen Eemsdelta: In samenwerking met bedrijven jongeren opleiden, zodat ze in de regio werk kunnen vinden.
VVD: Intensiever samenwerken met bedrijven voor betere aansluiting op de arbeidsmarkt. Veilige 'smok- en votstroken' bij basisscholen om kinderen naar school te brengen. Regionaal bedrijfsleven betrekken bij nieuwe scholencampus Appingedam.
PvdA: Onderwijs beter laten samenwerken met bedrijven. Basis- en voortgezet onderwijs moet in de regio blijven. Alle basisscholen en middelbare scholen moeten cultuurles en muziekles aanbieden.
CDA: Blijven investeren in kwalitatief goed onderwijs in de buurt.
Seniorenpartij Eemsdelta: Herinvoeren van schoolzwemmen. Senioren begeleiden bij ICT en betaalbare opleidingen.
GroenLinks: Meer aandacht schenken aanlaaggeletterdheid, taalachterstanden en armoede. Stimuleren van cultuurles.
Jongerenpartij Eemsdelta: Schoolzwemmen opnieuw invoeren, laaggeletterden beter ondersteunen.
D66: Scholen samenvoegen als er te weinig leerlingen op zijn. Onderwijs beter laten samenwerken met het bedrijfsleven. Bibliotheken en dorpshuizen meer laten samenwerken als ontmoetingsplaats.

Lokaal Belang Eemsdelta: Een zorgloket instellen waar inwoners terecht kunnen met complexe zorgvragen. Korte en langdurige zorg voor ouderen nabij houden.
ChristenUnie: Een tussenvorm creëeren voor mensen die nog niet voor zorg in het verpleeghuis in aanmerking komen, maar niet meer zelfstandig kunnen wonen. Hulp bieden aan ouders in een vroeg stadium van relatieproblemen. Uitbreiden van publieke fitnessapparaten.
Gemeentebelangen Eemsdelta: Zorg moet dichtbij blijven. Verpleeghuisbedden en revalidatie in eigen gemeente houden. Ruimte geven aan zorgcoöperaties.
VVD: Initiatieven steunen van zorg op kleine schaal. Zorggemeenschappen stimuleren met een mix van mensen die zorg nodig hebben en zorg kunnen aanbieden. Spoedeisende huisartsenpost behouden in Delfzijl.
PvdA: Spoedeisende huisartsenspoedpost in Delfzijl behouden. Zorgcentrum in het gebied hebben dat huisartsenzorg combineert met diagnostiek van het ziekenhuis. Mensen in eigen omgeving laten wonen met professionele zorg , in een actieve buurt waar mensen naar elkaar omzien.
CDA: Ouderenzorg op peil houden in de nieuwe gemeente. Mensen in staat stellen zo lang mogelijk thuis te blijven wonen. Inrichten van gemeentelijk mantelzorgloket om overbelaste mantelzorgers tijdelijk te ontzien.
Seniorenpartij Eemsdelta: Een ouderenwerker moet bezoeken afleggen en in kaart brengen waar hulp nodig is. Een pas met een tegoed van 450 euro geven aan iedere AOW'er dat alleen besteed kan worden in winkels in de gemeente Eemsdelta.
GroenLinks: Ondersteunen van zorginitiatieven en zorgcoöperaties. Aandacht geven aan mantelzorg door jongeren. Ondersteunen van burenhulp en vrijwilligers.
Jongerenpartij Eemsdelta: Wmo duidelijker en toegankelijker maken. Het zorgaanbod persoonlijker maken.
D66: Voor de jeugdzorg oplossingen bedenken om de kosten te drukken. Een zorgnetwerk oprichten met sociale teams, buurtverenigingen en gezinscoaches. Ondersteuning geven aan ouders in de eerste duizend dagen van het kind.

Lokaal Belang Eemsdelta: In het verkiezingsprogramma staan geen standpunten over openbare orde en veiligheid.
ChristenUnie: Het aantal boa's (buitengewoon opsporingsambtenaar, red.) verdubbelen. Terughoudend zijn met cameratoezicht in centra. Het aantal coffeeshops niet uitbreiden. Uitsterfconstructie instellen voor gokhal Delfzijl. Vernieuwen beleid rond prostitutie.
Gemeentebelangen Eemsdelta: Strengere aanpak van criminele bendes en jeugdbendes. Strengere aanpak van uitgaansgeweld. Betere bereikbaarheid en zichtbaarheid van boa's.
VVD: Meer boa's aanstellen. Duidelijke afspraken maken met COA waarbij veiligheid inwoners en ondernemers gewaarborgd is. Effectief cameratoezicht instellen. Schade en kosten verhalen op vandalen.
PvdA: Buurtplannen ontwikkelen waarbij doelen voor veiligheid en leefbaarheid worden gemaakt. Wijkagenten spelen daarbij een belangrijke rol.
CDA: Handel in drugs moet - buiten gedoogde coffeeshops - keihard worden aangepakt. Gemeente moet in overleg met horeca een protocol opstellen om overmatig drankgebruik in de horeca te voorkomen.
Seniorenpartij Eemsdelta: Wijkagent moet meer zichtbaar zijn in de wijk.
GroenLinks: In het verkiezingsprogramma staan geen standpunten over openbare orde en veiligheid.
Jongerenpartij Eemsdelta: Bespreekbaar maken van het huidige drugsbeleid en met een oplossing komen tot handhaving en reguleren. Jeugdagenten aanstellen. Meer jeugdwerkers aannemen.
D66: Vuurwerkvrije zones instellen rond verpleeghuizen en openbare gebouwen.

Lokaal Belang Eemsdelta: Recreatie en toerisme zijn een topprioriteit in de nieuwe gemeente. Het aantal camperplaatsen uitbreiden. Goede infopunten voor toeristen instellen. Eén evenementenprogramma hebben in Eemsdelta.
ChristenUnie: Camperplekken realiseren bij het centrum van Appingedam en Loppersum. Meer oplaadpunten realiseren voor elektrische fietsen en auto's.
Gemeentebelangen Eemsdelta: Ruimte bieden aan vakantieparken, campings en B&B's.
VVD: Gemeente moet campings, camperplaatsen en strandpaviljoens faciliteren en ruimte geven. Een gezamenlijke toeristische visie schrijven met ondernemers, maatschappelijke organisaties, gemeenten en provincie.
PvdA: In het verkiezingsprogramma staan geen standpunten over toerisme, wel vindt de partij dat cultuur belangrijk is voor het toerisme.
CDA: Fiets- en wandelpaden goed onderhouden. Samen ambassadeur zijn van onze gemeente.
Seniorenpartij Eemsdelta: De verbinding met Emden (Duitsland) verbeteren door een veerverbinding of een brug.
GroenLinks: Kleinschalig en duurzaam toerisme bevorderen door een meedenkende overheid met minder regels. Samenwerken met de stichting Top van Groningen om toerisme te bevorderen.
Jongerenpartij Eemsdelta: Meer activiteiten organiseren voor ouderen en jongeren. Initiatieven in deze sector serieus nemen en ondersteunen.
D66: Evenementen goed op elkaar afstemmen, zodat er niet twee grote festiviteiten in één weekend zijn. Bevolking bewustmaken van bijzonderheden en cultuur in het gebied zodat alle inwoners ambassadeur zijn van gemeente.

Lokaal Belang Eemsdelta: Rijk moet inwoners ruimhartig compenseren. Bij het Rijk aandringen op een substantiële bijdrage voor verduurzaming en onderhoud bij versterking en sloop/nieuwbouw.
ChristenUnie: Aandacht hebben voor psychische gevolgen van aardbevingen. Mentale (geestelijke) ondersteuning voortzetten. Meer vaart maken in de versterking. Inwoners goed begeleiden.
Gemeentebelangen Eemsdelta: In het verkiezingsprogramma staan geen standpunten over gaswinning.
VVD: Veiligheid blijft voorop staan, ongeacht de kosten. Snelle en duidelijke afwikkeling van procedures onder de aandacht blijven brengen bij de verantwoordelijke organisaties.
PvdA: Inwoners zijn hard getroffen door de gaswinning. Inzetten om het vertrouwen te herstellen door inwoners vertrouwen te geven en initiatieven te ontplooien.
CDA: In het herstel- en versterkingstraject moet de beloofde versnelling worden doorgevoerd. Stopzetten gaswinning mag niet stopzetten versterking betekenen. Aandacht houden voor (im)materiële schade.
Seniorenpartij Eemsdelta: In het verkiezingsprogramma staan geen standpunten over gaswinning.
GroenLinks: Gaswinning zo snel en veilig mogelijk naar nul brengen. Alle schade ruimhartig vergoeden. Open en helder communiceren naar inwoners. Versnelling doorvoeren in versterkingsplannen. Schadeherstel en versterking combineren met verduurzamen en levensloopbestendig maken van huizen. In gezamenlijkheid optrekken richting Den Haag.
Jongerenpartij Eemsdelta: In het verkiezingsprogramma staan geen standpunten over gaswinning.
D66: Banen die verloren gaan door stopzetten gaswinning inzetten voor de energietransitie.

De standpunten zijn samengevat uit de verkiezingsprogramma's van de deelnemende partijen. De volgorde is op basis van de lijstvolgorde op de kieslijst.