‘Het faillissement blijft aan mij kleven, ik kom er nooit meer van los’

Een vestiging van Kral Super Photo
Een vestiging van Kral Super Photo © Eigen foto Kral
Het Veendammer familiebedrijf Foto Kral was ooit de grootste fotoketen van het land. Vijftien jaar geleden ging de onderneming onderuit. ‘Vermoord door de fiscus’, zegt oud-directeur Gerard Kral in een boek dat eind november verschijnt.
‘Kop d’r Veur’, heet het boek van Gerard Kral (68), één van de zeven zonen uit de Kral-familie. Het gaat over een paar honderd jaar familiegeschiedenis, met als ongewenste climax het bankroet van de landelijke fotoketen in 2005.
Daarmee kwam een eind aan het bedrijf dat voor de oorlog was begonnen door de vader van Gerard Kral met een zaak in Nieuwe Pekela. Dat het mis ging kwam doordat Kral net iets te laat aanhaakte bij de digitalisering van de fotowereld.
De eerste winkel van Kral in Nieuwe Pekela
De eerste winkel van Kral in Nieuwe Pekela © Eigen foto Kral

Mooi geweest

Krals boek, dat hij heeft geschreven met oud-journalist Cees Stolk, verschijnt nadat afgelopen zomer het faillissement werd beëindigd, bijna vijftien jaar nadat de rechter-commissaris het uitsprak. Dat de afwikkeling zo lang duurde kwam doordat curator Pieter Lettinga van het Groningse Dorhout Advocaten en de belastingdienst bleven bakkeleien over de rechtmatigheid van een fiscale claim van 2,7 miljoen euro.
Ook werd het faillissement telkens verlengd omdat er nog steeds geld in de boedel zat dat over schuldeisers verdeeld kon worden.
In 2018 besloot Lettinga dat het mooi was geweest. Er viel niks meer te halen en te verdelen, veel van de schuldeisers hadden inmiddels hun geld ontvangen. Lettinga zette de afronding van het faillissement in. De drieduizend uren die de curator eraan besteedde betekenden een factuur van 720.000 euro, een bedrag dat uit de boedel is betaald. Deze zomer leverde Lettinga het 55ste en laatste faillissementsverslag in.
Zestig ambtenaren van de belastingdienst kwamen tijdens een inval in onze winkels en het kantoor beslag leggen en de inventaris opnemen. Het was een actie om zich te tonen
Gerard Kral
In uw boek zegt u dat het bedrijf door de fiscus is vermoord. Zo voelde dat?
Gerard Kral: ‘Zeker. Zestig ambtenaren van de belastingdienst kwamen tijdens een inval in onze winkels en het kantoor beslag leggen en de inventaris opnemen. Het was een actie om zich te tonen. ‘Weet u wel wat u vandaag gedaan hebt, u hebt mijn bedrijf vermoord’, heb ik de belastinginspecteur bij mij op kantoor gezegd. Dat waren heftige woorden, maar zo voelde ik het toen wel.’
‘Het legde een bom onder het bedrijf. De pers wist ervan, de banken kregen er weet van. Die zeiden onze leveranciers alleen te leveren als ze vooraf en in cash betaald kregen. Zo gingen de dominostenen vallen.’

Curator kreeg van de rechter gelijk

Zuur voor Kral was dat de curator van de rechter jaren later gelijk kreeg. De claim van de belastingdienst was deels onterecht. Een naheffing werd verlaagd van 7 ton naar 133 duizend euro. Later werd er geschikt voor 3 ton.
Wat hebben het faillissement en de jarenlange afwikkeling ervan met u gedaan?
Kral: ‘Het was traumatisch. Een paar procent van alle ondernemers gaat ooit failliet. Het is iets waarvan je denkt dat het een ander overkomt. Maar dan gebeurt het jezelf. Dat grijpt je aan.’
‘Het is natuurlijk nooit de bedoeling failliet te gaan wanneer een bedrijf start. In mijn boek noem ik het ’een kind verliezen’. Dat kun je nooit meer compenseren, dat blijft. Alleen je weet ook dat het leven niet ophoudt. Je zult toch verder moeten, en dat is ook beter. Er is altijd perspectief. Daarom heeft mijn boek ook de titel ’Kop d'r Veur.’’
Ik zei dat we daar in het Gronings een uitdrukking voor hebben: kop d’r veur. Dat begreep iedereen. Er was applaus, ik kreeg een staande ovatie
Gerard Kral
Waarmee u ook verwijst naar een uitspraak die u deed op een bijeenkomst voor medewerkers?
‘Ik nam het woord op de bijeenkomt in de Jaarbeurs in Utrecht waar 500 mensen ontslag werd aangezegd. Ik vond dat het mijn verantwoordelijkheid was. Ik heb uitgelegd dat we in een onmogelijke positie terecht waren gekomen door toedoen van de fiscus, maar dat we niet de moed mochten verliezen en hoop moesten houden voor de toekomst.'
'Ik zei dat we daar in het Gronings een uitdrukking voor hebben: kop d’r veur. Dat begreep iedereen. Er was applaus, ik kreeg een staande ovatie. Het was een heel bijzonder moment dat ik nooit zal vergeten.’

'De belastingdienst heeft ons een kans afgepakt'

Waarom hebt u het allemaal willen opschrijven?
Ik vertel het verhaal ook omdat ik hoop dat het toekomstige bedrijven nooit meer gebeurt. De belastingdienst zou nooit zo’n belangrijke rol mogen spelen in een faillissement. Het was in ons geval ook heel onterecht. We waren druk bezig met een reorganisatie en het inspelen op de nieuwe digitale markt. De belastingdienst heeft ons die kans afgepakt.’
Het faillissement is afgerond, het boek is geschreven. Is er nu opluchting?
‘Zo beleef ik dat niet. Het is nooit achter de rug. Het faillissement blijft aan mij kleven en ik kom er nooit meer van los. Iedereen maakt in zijn leven dingen mee die ernstig zijn, die blijven bij je.’
‘Het schrijven ging vaak met kromme tenen want voortdurend keerden zaken terug uit die periode uit mijn leven waar ik slechte herinneringen aan bewaar. Ook bij het graven in de archieven kwam ik van alles tegen. Die parkeer je van nature. Daar wil je het liever niet meer over hebben. Maar voor het schrijven moest ik wel terug, de parkeerplaats weer op. Dat was de consequentie van de keuze een boek te willen schrijven.’
Gerard Kral spreekt in 2005 in Utrecht werknemers toe
Gerard Kral spreekt in 2005 in Utrecht werknemers toe © Eigen foto Kral
Na het faillissement nam KPN voor 2,75 miljoen euro 60 van de 106 Kral-vestigingen over. Het telecombedrijf maakte er winkels van voor allerlei digitale activiteiten. Het werkte niet en KPN trok in 2007 de stekker er al weer uit.
Een jaar na het faillissement richtte Gerard Kral SBS Fotomarketing op, opnieuw een familiebedrijf. Die onderneming telt nu 35 medewerkers en is inmiddels door Gerard Kral overgedragen aan zijn schoonzoon.