Kritiek op waardedalingsregeling: '6500 huiseigenaren beter af met ander rekenmodel'

De waardedalingsregeling compenseert woningeigenaren voor de waardedaling van hun pand, omdat er in het gebied sprake is van een 'negatief imago'-effect op de huizenprijzen. Kopers hebben daardoor minder interesse in een woning dan in een vergelijkbare woning op een vergelijkbare plek. En dat heeft gevolgen voor de prijs.

Maar de methode die het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG) gebruikt om tot een vergoeding te komen, zorgt er volgens De Kam en Blanken voor dat bijvoorbeeld huizenbezitters in Huizinge minder profijt hebben van de regeling. ‘Het is een bittere ironie dat zij horen bij degenen die het sterkst worden gedupeerd door de op het eerste oog ‘voordelige’ keuze van het IMG’.

In een open brief pleiten de twee voor een ander model. ‘Het IMG betaalt in het risicogebied - waar bewoners in aanmerking komen voor de regeling - een vast percentage van 2,7 procent plus een percentage dat afhangt van de mate waarin de woning last heeft van de bevingen. Dat laatste kan in het model dat het IMG hanteert op twee manieren gebruikt worden: door het aantal bevingen te tellen en door de grondsnelheden op te tellen die deze bevingen veroorzaakt hebben.’

‘De uitkomsten ontlopen elkaar niet veel, maar over alle woningen gezien is de gemiddelde waardedaling iets groter als je met het aantal bevingen rekent. Het IMG heeft gekozen wat voor gedupeerden het meest voordelig is, en baseert daarom de extra vergoeding (van 0,92% per beving) op het aantal bevingen. Prima zolang je alleen naar gemiddelden kijkt en geen verdere details publiceert.’

Het probleem ontstaat als de rekenmethode van het IMG wordt gebruikt per woning. Dan kom je tot ‘een schokkende conclusie over de voordeelregeling’, zeggen De Kam en Blanken. ‘Als je op basis van het gunstiger gemiddelde iedereen afrekent naar het aantal aardbevingen, verdwijnt de zwaarte van de beving uit beeld.’

Dat zorgt volgens de twee weliswaar voor een hoger gemiddelde, maar ook dat er 6500 eigenaren zijn die beter af zouden zijn met als er met een andere methode werd gerekend. ‘Dat betreft eigenaren van woningen die een betrekkelijk klein aantal bevingen met relatief grote magnitude hebben ondergaan’, betogen de twee.

Die eigenaren kunnen er duizenden euro’s bij inschieten. ‘Het verschil kan oplopen tot ruim acht procent bij enkele woningen in Westeremden. Dat betekent dat deze eigenaren er gemiddeld 12.000 euro bij inschieten.’ Volgens De Kam en Blanken is de regeling ook erg nadelig voor Huizinge en Loppersum. ‘Over alle woningen in Loppersum loopt het nadeel op tot 9 miljoen euro.’

De Kam en Blanken bieden ook een oplossing. Het IMG moet vasthouden aan het uitgangspunt om te kiezen wat het meest voordelig is, maar niet werken met een generieke regeling. ‘Bereken voor iedere individuele woning welke grondslag (bevingen of grondsnelheden) voor de eigenaar het gunstigst uitkomt.’

Het Instituut Mijnbouwschade Groningen is bekend met de op- en aanmerkingen van De Kam en Blanken, zegt een woordvoerder. ‘De Kam heeft dit al eens bij ons aangekaart.’ Toch is het IMG het niet eens met de emeritus hoogleraar.

‘Wij denken dat het de Groninger niet helpt om de indruk te wekken dat de waardedalingsregeling niet ruimhartig en rechtvaardig zou zijn. Het is een ongelofelijk complexe regeling, dus het is niet heel moeilijk om dan twijfel te zaaien over de inhoud daarvan. Maar wij zijn er van overtuigd dat regeling ruimhartig is.’

Het voorstel van De Kam en Blanken kan bovendien niet worden toegepast, zegt het IMG. ‘Het doet afbreuk aan het generieke karakter van de regeling, die het juist mogelijk maakt om voor iedereen een zekerheidstoeslag toe te kennen. De toeslag is een oplossing voor het feit dat je gebruik maakt van een model, want in een model kan het in individuele gevallen tot nadelen leiden. De zekerheidstoeslag zorgt ervoor dat dit de meest gunstige variant is. Als je daar van af gaat wijken, kun je die toeslag niet gebruiken en daar hebben meer mensen last van.’

De Kam en Blanken zijn een website gestart waarop mensen eenvoudig bezwaar kunnen maken tegen het besluit over de waardedalingsregeling van het IMG. Maar veel zin heeft dat niet, verklapt de woordvoerder. ‘Iedereen heeft het recht om bezwaar te maken, maar bezwaren puur en alleen op deze gronden worden afgewezen. Dan zullen mensen naar de rechter moeten.’