Het raadslid van 1,8 miljoen: 'Ik dacht niet dat het weer zou lukken'

Raadslid Jasper Been (foto genomen in 2018)
Raadslid Jasper Been (foto genomen in 2018) © Marco Grimmon/RTV Noord
Jasper Been is een week nadat de begroting van de gemeente Groningen is aangenomen weer enigszins bijgeslapen. Voor de tweede keer op rij spitte hij op detailniveau de honderden pagina's tellende gemeentebegroting door en dat leverde wederom een financieel resultaat op. 'Het gaat niet om het geld, maar om te achterhalen wat we anders doen dan eerdere jaren.'
Over het algemeen veranderen coalitiepartijen niet al te veel aan de jaarlijkse begroting die het gemeentebestuur opstelt. Dat is op zich ook niet nodig, want de coalitiepartijen hebben een bestuurder in college van B&W zitten. Het partijgeluid wordt dus vertegenwoordig in de begroting.
Coalitiepartij GroenLinks heeft voor de tweede keer op rij wel wat veranderingen aangebracht. Daar stond het stadsbestuur overigens niet echt om te springen. Met die veranderingen hebben ze inmiddels 1,8 miljoen euro weten vrij te spelen. Dat is het werk van één raadslid: Jasper Been (25).

Ervaring met doorspitten begroting

Been heeft onder meer economie gestudeerd en daardoor is hij niet onbekend met het doorspitten van een begroting. Zo wist hij eerder al te achterhalen dat de Rijksuniversiteit Groningen miljoenen euro's publiek geld in het Yantai-project had gestoken en dat was tegen de regels van de minister van Onderwijs. Als raadslid zag hij vorig jaar ruimte om met enkele veranderingen in de begroting zo'n 8 ton binnen te halen. Dit jaar wist hij 1 miljoen euro te verzilveren. Dat bedrag komt beschikbaar omdat de bouwleges zijn verhoogd. Het uitgeven van bouwvergunningen bleek volgens de begroting niet kostendekkend te zijn. Been stelde voor om dat wel kostendekkend te maken. Hij wist daarvoor een meerderheid achter zich te krijgen en daardoor komt er 1 miljoen euro vrij.
Ik heb een relatief kleine portefeuille en die noem ik 'geld'.
Jasper Been
De partij van Been heeft elf zetels in de gemeenteraad. 'Als je in een fractie van twee zetels zit, dan heb je per persoon de helft van de begroting te lezen. Daarnaast moet je naar vele commissievergaderingen. Ik heb een relatief kleine portefeuille en die noem ik geld. Rondom de begroting kan ik dus echt tijd uittrekken om de begroting door te nemen. Ik hoef dan niet allemaal vergaderingen bij te wonen. Raadsleden in kleinere fracties moeten dat wel.'

Echt moe

En die tijd nam hij dan ook. Meer dan een week was hij er mee bezig; lezen, navraag doen en overleg plegen. 'De dag na de Begrotingsraad was ik echt moe', zegt Been lachend. Die vermoeidheid is inmiddels voorbij, maar voorlopig is hij wel even klaar met het doorspitten van de honderden pagina's tellende begroting.
'Dat ik dit leuk vind helpt wel. Want het doornemen van begrotingen en jaarrekeningen is niet iets wat mensen perse heel erg leuk vinden. Het is ook niet op zo'n manier geschreven dat het echt leuk is.'

Geld vrijspelen is niet het doel

Been benadrukt dat hij niet perse veranderingen wil aanbrengen in de begroting. Hij wil met het lezen van de begroting achterhalen wat de gemeente anders gaat doen ten opzichte van een jaar eerder.
'Ik heb dit jaar gekeken wat we dus volgend jaar gaan doen, maar ook hoe we dat vorig jaar en het jaar ervoor deden. Zo ontdekte ik vorig jaar dat een berekening van onze reserves opeens anders was dan de jaren ervoor. Uit navraag bleek dat daar niet echt een reden voor was. Door die berekening in ere te herstellen was er 8 ton extra beschikbaar.'
Verreweg de meeste tijd die ik erin steek is weggegooid
Jasper Been
'Verreweg de meeste tijd die ik erin steek is weggegooid. Verreweg de meeste tijd gaat zitten in het vergelijken van de begrotingen en het bellen met een ambtenaar. Een ambtenaar weet alles.'
Toch had Been niet gedacht dat hij wederom een flink bedrag uit de begroting kon peuteren. 'Ik dacht dat het hem niet meer ging worden', zegt hij lachend. 'Ik ga ook niet met die blik de begroting openslaan. Ik wil echt weten wat er anders is ten opzichte van vorig jaar.'

Politiek bedrijven

'Ik heb met heel veel ambtenaren gebeld over heel veel verschillende onderwerpen en dat gaat heel vaak niet over geld. Het gaat er puur om wat we anders doen. Dat is wat ik interessant vind en wat er ook echt politiek aan is. 99 procent van de dingen doen we al jaren, dat is niet nieuw of interessant. Daar hoef je niet perse politiek over bedrijven en dat hoef ik ook niet te controleren. Die ene procent die we nieuw gaan doen moeten we controleren. De begroting is niet zo geschreven dat je daar achter komt. Daarvoor moet je dus het vergelijk trekken met eerdere jaren. Maar', zegt Been tot besluit, 'daarvoor moet je ook die enorme hoeveelheid tijd hebben die ik er voor heb. Vele raadsleden hebben die tijd niet.'