Hutjemutje in de bus in coronatijd; vooral schoollijnen zijn te druk

Het is regelmatig te druk in de bus, zeggen buschauffeurs en reizigers tegen RTV Noord. Hoewel de 1,5 meter afstand in de bus niet geldt, is het wel de bedoeling dat je elkaar zoveel mogelijk de ruimte geeft. Dat lukt soms amper: reizigers zitten dan als sardientjes in een blikje.
De drukte is er, ondanks dat fors minder mensen gebruikmaken van de bus. Door corona laat 50 procent van de reizigers de bus schieten, zegt Qbuzz. Bij de jeugd ligt dat anders: zo'n 67% van de jongeren reist nog met de bus, stelt de vervoerder.

Geen 1,5 meter, wel afstand

Een ritje met de bus is dan ook niet meer wat het geweest is. Mensen wordt gevraagd drukte te vermijden, stappen nog altijd achter in de bus in om contact met de chauffeur te vermijden en dragen verplicht een mondkapje.
Je moet bovendien 'zoveel mogelijk afstand houden van je medereiziger', staat te lezen op de website van Qbuzz. De 1,5 meter afstandsregel geldt niet in de bus omdat dat 'onwerkbaar' is, maar afstand houden blijft het devies. ‘Dit geldt ook voor studenten’, schrijft de Rijksoverheid op haar website.
Heeft iemand al zo’n volle bus gehad?
Buschauffeur in een groepsapp
Juist bij scholieren en studenten gaat het mis, voornamelijk in de ommelanden. Een veelzeggende foto gaat rond in een groepsapp van chauffeurs in Oost-Groningen. Een chauffeur, die vlak daarvoor vertrok uit Stadskanaal, maakte een foto van een van de camerabeelden in zijn bus.

'Vaak te druk'

Daarop is te zien dat reizigers weliswaar een mondkapje dragen, maar op elkaar gedrukt staan. De chauffeur vraagt aan zijn collega’s: ‘Heeft iemand al zo’n volle bus gehad?’
De foto in kwestie:
De drukte is te zien op een beeldscherm van een chauffeur
De drukte is te zien op een beeldscherm van een chauffeur © Busschauffeur

Volle bussen

Het antwoord op die vraag is ‘ja’, bevestigen andere chauffeurs en reizigers. Eén van die reizigers is de 16-jarige Roos. Zij maakt dagelijks gebruik van de lijn waarin de foto genomen is. ‘Het is vaak te druk in de bus. Dan staan wij tegen elkaar aan. Het is heel gek, helemaal nu met corona.’
Ze doet haar verhaal terwijl ze staat te wachten bij een halte in Valthermond, net over de grens in Drenthe. Vlak nadat zij uitgesproken is, komt de bus vanuit Stadskanaal aanrijden. ‘Sorry, bus vol’, staat voorop de bus, die als eindpunt Emmen heeft. ‘Zie je, dit bedoel ik dus.’

Vooral scholieren

In Noordoost-Groningen zien chauffeurs hetzelfde gebeuren. ‘De lijnen van en naar het Dollard College in Woldendorp zijn geregeld te druk’, vertelt één van de chauffeurs. ‘Daar stappen voornamelijk scholieren in, want zij moeten gewoon naar school toe.’
'Er rijden gewone bussen op die lijnen, geen verlengde bussen met een harmonica', zegt de chauffeur. 'Ze kunnen niet zitten, dus moeten staan. Anders kunnen ze niet mee met de bus.'
Vragen om een andere bus te nemen, is in Stad makkelijker dan in dorpen
Michel van der Mark, Qbuzz

'Incidenteel te druk, mede door de herfst'

Qbuzz laat weten wekelijks overleg te hebben met scholen, Groningen Bereikbaar en opdrachtgever OV-Bureau Groningen Drenthe over drukte in de bussen. Het bedrijf zegt dat het incidenteel te druk is, meestal in de ochtendspits.
Vooral op lijnen waar veel scholieren van het middelbaar onderwijs gebruik van maken gaat het soms mis: ‘Op middelbare scholen moeten scholieren meer fysiek aanwezig zijn dan op het mbo, hbo en de universiteit’, legt woordvoerder Michel van der Mark uit. Daardoor beginnen hun lessen minder verspreid over de dag en ontstaat er op bepaalde momenten drukte.

Herfst zorgt voor extra drukte

Deels valt die drukte te wijten aan het huidige seizoen. ‘Na de herfstvakantie is het kouder en regent het meer: daardoor gaan meer mensen met de bus. De fiets is mooi, maar voor langere afstanden is de bus dan een alternatief.’

'Neem eens een bus eerder of later'

Qbuzz en andere OV-bedrijven roepen scholieren en studenten op zoveel mogelijk gespreid naar hun opleiding te gaan, en dus niet allemaal op hetzelfde moment. ‘We vragen ze om eens een bus eerder of later te nemen zodat het rustiger blijft in de bussen’, zegt Van der Mark. ‘Dat gaat in de stad, waar veel meer bussen rijden, makkelijker dan in het ommeland.’
In de stad staan ’s ochtends en ’s middags bovendien bussen klaar om piekdrukte op bepaalde lijnen op te vangen. Buiten de stad is dat lastiger te organiseren: dat heeft onder andere met de krappe financiële situatie te maken waarin OV-bedrijven sinds de coronacrisis zitten, legt Van der Mark uit.

Langere of extra bussen

Op lijnen waar vaker incidenten zijn zet Qbuzz, bijvoorbeeld na meldingen van chauffeurs, langere of extra bussen in. ‘Dat doen we tegenwoordig bijvoorbeeld op de lijn tussen Ulrum en Winsum’, zegt de woordvoerder. ‘Daar ging het mis toen het weer omsloeg, daarom rijden er nu ‘versterkingsritten’. Daardoor is het probleem daar opgelost.’
De buschauffeurs in dit artikel wilden alleen anoniem hun verhaal doen, omdat ze bang zijn voor consequenties vanuit hun werkgever.