Orgel Veendam mist nog 25.000 euro voor restauratie van half miljoen

Orgel van de Grote Kerk van Veendam die hopelijk volgend jaar wordt gerestaureerd
Orgel van de Grote Kerk van Veendam die hopelijk volgend jaar wordt gerestaureerd © Jeroen Willems/RTV Noord
De restauratie van het orgel in de Grote Kerk in Veendam kost meer dan een half miljoen euro. 528.295 euro om precies te zijn. De Stichting Vrienden van de Grote Kerk Veendam heeft de begroting bijna rond. Er mist nog 25.000 euro.
'We hadden verschillende acties gepland om het laatste geld op te halen, maar door corona is dat allemaal wat lastiger', zegt voorzitter Martin Panman van de Stichting Vrienden van de Grote Kerk Veendam. 'We hebben nog wel een paar grote bedrijven uit de regio om een bijdrage gevraagd zoals Avebe en Nedmag.'
Het orgel, dat stamt uit 1824, werd vorig jaar door de Rijksdienst voor cultureel Erfgoed 'monumentwaardig' verklaard. Hiermee kwam ook drie ton aan overheidsgeld beschikbaar voor de restauratie. De kerk betaalt ook een ton en de stichting haalde al meer dan een ton op. Panman is er van overtuigd dat ook die laatste 25.000 er komt.
'We verbazen ons er eigenlijk over dat we, samen met het kerkbestuur, het geld al zo snel bij elkaar hebben gekregen. Tenminste op die laatste 25.000 euro na. We gaan in januari de contracten tekenen en dat doen we met een gesloten begroting. Daar ben ik van overtuigd', zegt Panman.

'Van fluisterzacht tot knetterend hard'

Het orgel klinkt na de restauratie weer net als in 1928. Toen werd het oorspronkelijke orgel uitgebouwd tot een concertorgel. Volgens Panman is het orgel straks de enige in zijn soort in Nederland. 'Het is eigenlijk de grote tegenhanger van alle andere orgels in Groningen. Dat zijn barokorgels. Dit is een romantisch orgel. Daar kun je hele andere muziek op spelen.'
Met dit orgel heb je ongekende mogelijkheden om klankkleuren te maken
Wim van der Laar - organist
Organist Wim van der Laar is blij dat het orgel wordt gerestaureerd. Hij noemt het orgel in Veendam uniek. 'Met dit orgel heb je ongekende mogelijkheden om klankkleuren te maken. Van fluisterzacht tot knetterend hard', zegt van der Laar.
Het orgel klinkt nog goed, maar voor hoe lang is de vraag. 'Windladen en balgen zijn lek, bepaalde registers zijn niet meer te stemmen, pijpen verzakken en de elektrische aansturing is kwetsbaar voor kortsluiting', zegt Panman.
Orgelkamer van orgel in de Grote Kerk in Veendam
Orgelkamer van orgel in de Grote Kerk in Veendam © Jeroen Willems

'Orgel klinkt straks nog mooier'

Het orgel is begin jaren negentig voor het laatst gerestaureerd. De mogelijkheden van het instrument zijn toen flink ingeperkt om kosten te besparen. Een groot aantal speelhulpen werd bijvoorbeeld verwijderd. Dit probleem wordt met de nieuwe restauratie opgelost. Dit zal voor een groot deel digitaal gebeuren.
'Het orgel klinkt nu mooi, maar straks nog veel mooier. Als de windvoorziening is gerestaureerd dan krijgen de pijpen een veel betere aanspraak en dan klinkt iedere pijp veel mooier', zegt organist Van der Laar.