‘Zonder hulp komt de minimale zorg voor bewoners in gevaar’ (update)

Een bewoner van zijn verzorgingshuis op zijn kamer
Een bewoner van zijn verzorgingshuis op zijn kamer © ANP
Groningse verpleeghuizen hebben dringend meer handen nodig, of ze nu via Defensie, studenten of uit een poel van zzp’ers komen. Als die hulp uitblijft, komt in het uiterste geval zelfs de minimale zorg voor bewoners in gevaar.
Die vrees spreken zorginstellingen Dignis en ZINN maandag uit. Het ziekteverzuim bij beide instellingen is zo hoog dat de roosters amper nog rond te krijgen zijn.

Het zwartste scenario dreigt, maar wat is dat?

Voorzitter Koen Schuiling van de Groningse veiligheidsregio kaart de situatie in Groningse verpleeghuizen maandagavond aan tijdens het Veiligheidsberaad, het periodieke overleg tussen de 25 veiligheidsregio’s. In een brandbrief aan onder meer het ministerie van Defensie schreef Schuiling donderdag dat, zonder extra handen ‘het zwartste scenario dreigt’. Wat hij daaronder verstaat, liet hij onbenoemd.
We zitten nu al in een onwenselijk scenario. Het is al heel ernstig
Marloes Lok - Woordvoerder ZINN
Binnen de muren van de Groningse zorginstellingen weten werknemers heel goed over welk scenario Schuiling het heeft. ‘Maar als het over de zorg voor bewoners gaat, wil ik daar niet eens over nadenken’, zegt ZINN-woordvoerder Marloes Lok. ‘We zitten nu al in een onwenselijk scenario. Het is al heel ernstig.’

Kan iemand naar bed brengen dadelijk nog?

Ook bij Dignis is de situatie nijpend, zegt woordvoerder Siets Nobel. Volgens haar doelt Schuiling met zijn woorden op het afschalen van de basiszorg voor bewoners van verpleeghuizen. Iets wat de instellingen ten koste van alles willen voorkomen.
‘Het zwartste scenario is dat we bewoners niet meer de minimale zorg kunnen bieden’, zegt Nobel. Die taken zijn in de zorg samengevat onder de afkorting ‘ADL’: Algemene Dagelijkse Levensverrichtingen. Denk aan dagelijkse handelingen als bewoners aan- en uitkleden, ze eten en drinken geven en ze naar bed brengen.
Die zorg niet meer leveren, is voor de Groningen instellingen eigenlijk geen optie. De eigen staf kan veel opvangen, maar er is meer hulp nodig. Daarom zoeken ze via allerlei wegen naar extra personeel, vooral verzorgers en verpleegkundigen zijn nodig. ‘Al het gekwalificeerd personeel is welkom’, zegt Nobel, of ze nu voor Defensie werken of studeren.

‘Studenten zijn zeer welkom’

De Veiligheidsregio Groningen vraagt studenten de helpende hand te bieden. Het gaat om studenten van de Hanzehogeschool, het Noorderpoortcollege en het Alfa-College.
De Hanze doet onder eigen studenten eveneens een oproep om zich aan te melden voor werk in de zorg. Een initiatief dat ZINN en Dignis erg kunnen waarderen. ‘Ze zijn zeer welkom’, zegt Marloes Lok (ZINN). De studenten zullen in principe niet op een corona-afdeling ingezet worden.
‘Want ook daar hebben we met personeelstekorten te maken. Verspreid over onze locaties hebben we zo’n duizend bewoners. Je moet ze allemaal zorg blijven bieden, niet alleen de mensen die positief hebben getest.’
Studenten kunnen er wel voor zorgen dat personeel op andere afdelingen door kan stromen naar zorg voor besmette bewoners. ‘Dankzij die extra hulp kunnen we onze werknemers herverdelen legt Nobel (Dignis) uit.

Groep van werknemers wordt steeds kleiner

Beide woordvoerders benadrukken dat de rek er op een gegeven moment wel uit is. Lok: ‘Het is een beperkt poeltje van mensen dat werkt in een risicogebied. En dat poeltje wordt steeds kleiner.’
Het is de vraag of en hoeveel verplegend personeel Defensie kan leveren om de druk op de corona-afdelingen te verlichten. De instellingen hebben verder hun hoop gevestigd op zzp’ers, zegt Lok. ‘Die mensen zijn al aan het werk en doen rond de feestdagen een stapje terug. Zij worden opgeroepen om bij te springen.’
Als bestuurders de dag voor kerst zeggen ‘het lukt ons niet meer’, hoef je niet te twijfelen hoe hoog de nood is
Marloes Lok - Woordvoerder ZINN

25 studenten van Hanze aan de slag

Een eerste rekruteringsronde bij de Hanzehogeschool heeft al wel z'n vruchten afgeworpen. Onderwijsmanager Herman van der Werff zegt dat er vijfentwintig studenten hebben aangegeven bij te willen springen in de ouderenzorg. ‘Dat is best mooi voor de eerste dagen, want in deze tijd is het nog best lastig om studenten te bereiken.’
‘Onze studenten zijn in staat de volle breedte van het vak uit te voeren, maar worden ingezet aanvankelijk van wat nodig is. Ze worden hiervoor gewoon betaald, want dit geldt als werk naast de studie', aldus Van der Werff.
25 Hanze-studenten springen bij

'Patiënten kunnen niet meer naar onze huizen'

De coronabesmettingen onder bewoners en werknemers werken door op de rest van de zorg, van ziekenhuis tot thuiszorg. ‘De keten is volledig verstopt’, zegt Nobel.
‘Vanwege de opnamestop die we hebben ingesteld, kunnen ziekenhuizen hun revaliderende patiënten niet meer in onze huizen kwijt. Dat is een groot probleem.’ Voor ZINN geldt hetzelfde. ‘Je kunt niet meer naar elkaar uitwijken', zegt Lok.
De Groningse zorginstellingen hopen dat Defensie gehoor geeft aan de roep om hulp. Volgens Lok kan een dergelijke noodkreet niet onbeantwoord blijven. ‘Als een collectief van bestuurders de dag voor kerst zegt ‘het lukt ons niet meer’, hoef je niet te twijfelen hoe hoog de nood is. Zeker niet als die vraag komt uit een nuchtere regio als Groningen.’

'Iedereen loopt de benen uit het lijf'

Ook Inge Pesch ervaart als medisch directeur van Dignis dagelijks dat de minimale zorg in gevaar komt. ‘Dat betekent dat je keuzes moet gaan maken, dat je de bewoners bijvoorbeeld minder vaak kan wassen. En ook dat er minder aandacht is voor de bewoners, terwijl die aandacht nu juist zo nodig is.’
‘De artsen zijn dubbele diensten aan het draaien, iedereen loopt de benen uit het lijf. We hebben de verloven moeten intrekken. Dat was een heel moeilijke keuze, want het personeel heeft het echt nodig, die rust.’
'Minimale zorg is in gevaar'
‘Het is een groot drama’, vat Pesch de situatie in één zin samen. Daarom is de oproep voor extra, geschoolde hulp volgens haar ook echt een noodkreet. ‘Waar we behoefte aan hebben is professionele verpleegkundigen en verzorgenden die ook ervaring hebben met covid-zorg. Dat is best heel ingewikkelde zorg, daar moet je echt ervaring mee hebben.’
Veiligheidsregio roept studenten op

De Veiligheidsregio Groningen vraagt studenten de helpende hand te bieden tijdens de corona-crisis. Het gaat om studenten van de Hanzehogeschool, het Noorderpoortcollege, het Alfa-College en de Rijksuniversiteit Groningen (RUG).
Bij alleen al de Hanzehogeschool zijn er 600-700 derde- en vierdejaars studenten die in aanmerking komen. 'Tot nu toe hebben 23 mensen zich gemeld. Ze moeten zelf de afweging maken of het verantwoord is aan de slag te gaan naast hun studie', zegt een teamleider van de opleiding verpleegkunde aan de hogeschool.
Volgens een woordvoerder van de RUG zijn de vacatures 'helaas niet geschikt' voor studenten van de universiteit. 'Er worden MBO3-verzorgende diploma's gevraagd. Dat hebben maar heel weinig geneeskundestudenten.'

Dit bericht is aangevuld met reacties van onderwijsmanager Herman van der Werff van de Hanzehogeschool en van directeur medische zorg van Dignis Inge Pesch