RUG-onderzoeker: 'Bepalende mensen bevingsproblematiek zitten te veel in eigen cocon'

Tom Postmes en Katherine Stroebe presenteren de eerste onderzoeksresultaten van Gronings Perspectief in 2016
Tom Postmes en Katherine Stroebe presenteren de eerste onderzoeksresultaten van Gronings Perspectief in 2016 © ANP
De mensen die de aanpak van de bevingsproblematiek bepalen, zitten te veel in hun eigen cocon. Dat zegt onderzoeker Tom Postmes van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG), na een nieuwe publicatie van Gronings Perspectief. 'De luiken moeten open'.
Gronings Perspectief is een meerjarig onderzoek naar de gezondheid, het veiligheidsgevoel en toekomstperspectief van inwoners in het gaswinningsgebied. Het vorige onderzoek ging vooral over de uitvoerders en het meest recente onderzoek over de mensen die daar weer boven staan en soms mede het beleid bepalen.

Hoe vind je zelf dat het gaat?

Postmes, zijn collega Katherine Stroebe en hun team spraken met 33 mensen van Nationaal Coördinator Groningen, ministeries, de provincie, gemeenten, het Instituut Mijnbouwschade Groningen en het Staatstoezicht op de Mijnen. Hun identiteit en positie blijft anoniem. 'Het zijn allemaal mensen die op belangrijke punten zitten en verbinding hebben met de uitvoering of vanuit hun functie heel veel coördineren', vertelt Postmes. 'Soms ambtelijk en soms bestuurlijk.'
De betrokkenen kunnen afspraken niet nakomen en kunnen dat bewoners niet uitleggen
Tom Postmes - Onderzoeker Rijksuniversiteit Groningen
De 33 kregen van de twee onderzoekers de vraag wat zij zelf vinden van het functioneren van het systeem waarmee de bevingsproblematiek wordt aangepakt. De geïnterviewden zeggen met ziel en zaligheid te werken om het goede voor bewoners te doen, concluderen Postmes en Stroebe. Maar ze ervaren hun werk ook als veeleisend en soms gekmakend.
Postmes: 'Bij de meesten kruipt dit probleem onder de huid. Ze werken keihard, maar komen slechts met heel kleine stapjes vooruit. Zij kunnen afspraken niet nakomen en kunnen dat bewoners niet uitleggen, tot ieders grote frustratie.'
Gredragspsycholoog Tom Postmes
Gredragspsycholoog Tom Postmes © RTV Noord

Immense problemen, weinig oplossingen

In het onderzoek wordt een 'ongelofelijk ingewikkelde' opgave geschetst met 'immense problemen' en veel mensen denken daar ook nog eens verschillend over. Tussen instanties zien professionals belangenverschillen, onduidelijkheid over verantwoordelijkheden en een gebrek aan regie, stellen Postmes en Stroebe.
Er waren maar drie mensen die een oplossing aandroegen en dertig niet
Tom Postmes - Onderzoeker Rijksuniversiteit Groningen
'Dit onderzoek is niet bedoeld als een catalogus van obstakels, maar dat is het wel geworden', vertelt Postmes. Oplossingen voor die obstakels en het haperende systeem kregen de onderzoekers echter nauwelijks.
'Eén van de opvallende dingen voor ons is dat er maar drie mensen waren die een oplossing aandragen en dertig niet', zegt Postmes. 'Er is heel veel doorgevraagd op de visie en de aanpak. Drie mensen komen met concrete oplossingen, maar die verschillen van elkaar. En in de andere interviews zie je dat sommigen die mening kennen en ook bestrijden.'
Postmes en Stroebe presenteren de eerste onderzoeksresultaten van Gronings Perspectief
Postmes en Stroebe presenteren de eerste onderzoeksresultaten van Gronings Perspectief © ANP

Samen het systeem doorlichten

Met dat gegeven in het achterhoofd, is de aanbeveling van Postmes en Stroebe een bijzondere. Zij stellen dat het hele systeem samen moet worden doorgelicht. Maar als iedereen zijn mening al klaar heeft en de weinige oplossingen die worden aangedragen ook al van tafel worden geveegd, hoe kan dan samen het systeem worden doorgelicht?
Je komt hier alleen uit als de mensen die erover gaan, elkaar serieus nemen
Tom Postmes - Onderzoeker Rijksuniversiteit Groningen
Postmes wil niet zeggen of hij denkt dat de aanbeveling uitgevoerd gaat worden. Wel zegt hij: 'Mijn grootste zorg is dat iedereen al heeft besloten hoe die wereld eruit moet zien. Expertises komen nu onvoldoende samen. Iedereen denkt vanuit zijn eigen cocon. Maar de luiken moeten open: het moet technisch, financieel, juridisch én menselijk kloppen. Regio en rijk moeten dit samen doen. Je komt hier alleen uit als de mensen die erover gaan, elkaar serieus nemen, zonder aannames over wat de ander drijft.'