Kunstmatige kwelders bij Delfzijl zijn wereldwijd toepasbaar

Korte samengevat komt het erop neer dat de kunstmatig aangelegde kwelders zorgen voor minder hoge en sterke golven, waardoor dijken minder aangetast worden. Daardoor zorgen ze voor een grotere biodiversiteit.

Het experiment begon twee jaar geleden toen er vijftien hectare aan kunstmatige kwelders werd 'gebouwd'. Bij de dijk werden proefvakken gevuld met mengsels van klei en zand, er werden rijsdammen geplaatst en er werd zeekraal ingezaaid. Vervolgens werd de ontwikkeling van het gebied scherp in de gaten gehouden door EcoShape, een stichting die zich bezighoudt met 'Building with Nature'.

Marien ecoloog Martin Baptist van Wageningen University & Research is één van de wetenschappers die betrokken is bij de proef met de Groningse kwelders. Hij vertelt dat duidelijk is geworden welk mengsel van zand en klei de beste kwelders opleveren.

'Dat blijkt een mengsel te zijn van twintig procent klei en tachtig procent zand', zegt hij. 'We hebben ook een mengsel van vijf procent klei en 95 procent zand geprobeerd, maar dan duurt het langer voor vegetatie zich ontwikkelt. Een ander proefvak werd gevuld met een mengsel van vijftig procent klei en vijftig procent zand. Dat heeft als nadeel dat het lastiger aan te leggen is, omdat de zware werktuigen erin wegzakken. Bovendien is het duurder.'

Het eerste jaar werd zeekraal ingezaaid. Maar het bleek dat op plekken waar dat niet gebeurde, inmiddels evenveel vegetatie is ontstaan als op locaties waar wél gezaaid werd. Er zijn inmiddels 28 plantensoorten gevonden, wat erop duidt dat er met de wind en het water voldoende zaad wordt aangevoerd.

'Het mooie is dat dit ook toepasbaar is in andere landen waar ze niet de mogelijkheid hebben om zo'n hele grote sterke zeedijk te bouwen', zegt projectleider Petra Dankers. Zij is namens ingenieursbureau Royal HaskoningDHV betrokken bij de kwelders in Delfzijl.

'In andere landen hebben ze vaak van die kleine aarden walletjes. Dan is het natuurlijk mooi dat je die extra kunt verstevigen door gebruik te maken van natuurlijke materialen die uit de omgeving komen om de kustveiligheid te vergroten.'

'En wat ook mooi is, is dat de kwelders door natuurlijke opslibbing hoger worden', vult Baptist aan. 'Je hebt dus een natuurlijke kustbescherming die automatisch meegroeit met de stijging van de zeespiegel.'

Het boek waarin de resultaten van de proef worden beschreven wordt gepresenteerd tijdens de 'Climate Adoptation Summit'. Dat is de internationale klimaattop die maandag en dinsdag plaatsvindt onder voorzitterschap van Nederland.