Kapiteinshuis in Pekela koopt topstuk op veiling in New York
9 februari 2021, 09:44 • 3 minuten leestijd
Het Kapiteinshuis in Pekela heeft vorige week op een veiling in New York een stuk Joods erfgoed uit de voormalige Synagoge in Oude Pekela gekocht. Het gaat om een zilveren Toraschild uit 1906. 'Dit wordt absoluut het topstuk van ons museum', zegt voorzitter Feike Oppewal.
Het is de kostbaarste aankoop in de geschiedenis van het museum. Dankzij tips en financiële steun van donateurs kon het museum het Toraschild na 80 jaar terug kopen.
Gemaakt door Groninger zilversmeden
Een Toraschild is een zilveren versiering van zo'n 20 bij 30 centimeter die om de toramantel zit. In deze mantel worden buiten de eredienst om de Torarollen bewaard. Dit Pekelder schild is in 1906 gemaakt door de Groninger zilversmeden van Weering en van Duinen in opdracht van de vrouwengroep Bigdei Koudesj (kleren van heiligheid).
80 jaar weggeweest uit Pekela
'Het is heel mooi dat het schild terug is' zegt Oppewal, 'maar het heeft ook iets schrijnend. Net zo als veel kostbaarheden van Joodse gemeentes in onze provincie, zoals Wildervank, Veendam en Winschoten is dit Toraschild is in 1940 in bewaring gegeven bij het Opperrabbinaat in Amsterdam. De kostbaarheden zijn tijdens de oorlog nooit door de Duitsers ontdekt maar na de oorlog waren er geen leden van de betreffende Joodse gemeentes meer in leven. In 2006 is al het zilver verkocht op een veiling bij Sotheby's in New York. De totale opbrengst bedroeg meer dan een miljoen.'
Tweemaal geveild in New York
Het Pekelder Toraschild is toen door een onbekende gekocht op deze veiling, voor 9000 dollar. 'In januari kregen we een tip van Jeanne van Ammers, een bekende zilverdeskundige, zij had gezien dat het schild weer te koop werd aangeboden bij een online veilinghuis in New York', zegt Oppewal.
'Daar hebben we het dankzij een aantal donateurs en gulle gevers voor 6000 dollar kunnen kopen en dan komt er nog een heel fors bedrag aan veilingkosten, btw et cetera overheen. Maar dat is het waard want dit wordt echt het topstuk van ons museum. Het is natuurlijk heel vreemd dat het destijds op een veiling in New York is verkocht, maar we zijn heel blij dat het nu terug is als herinnering aan de Joodse gemeente van Pekela.'
Zomertentoonstelling
Museum het Kapiteinshuis is, net als andere musea, in verband met de coronapandemie, op het ogenblik gesloten. 'Het gaat nu direct de kluis in', zegt Liesbet Groen, de secretaris van het Kapiteinshuis. 'Maar dit wordt echt absoluut ons topstuk en we hopen het Toraschild deze zomer samen met andere werken van Groninger zilversmeden uit de 19de eeuw tentoon te stellen.'
