Stemmen in tenten of in een bus: dit doen gemeenten met de verkiezingen

Allereerst: alle gemeenten dienen zich te houden aan de landelijke richtlijnen die vanuit het RIVM worden opgesteld.

Het gaat dan om het beschikbaar stellen van mondkapjes, spatschermen bij de tafels waar de stembureauleden zitten, mogelijkheid om je handen te ontsmetten en een gastheer/-vrouw die toezicht houdt op het naleven van de regels. Daarnaast krijgt iedere stemmer zijn of haar rode potlood mee naar huis.

Bovendien heeft minister Kasja Ollongren besloten dat 70-plussers de mogelijkheid krijgen om per brief te stemmen, wanneer ze het niet veilig vinden om naar een stembureau te gaan. Ook gaan in enkele gemeenten een aantal stembureaus al op maandag 15 en dinsdag 16 maart open om het aantal stemmers beter te spreiden.

In Eemsdelta zijn op 17 maart 29 stembureaus open. Vier daarvan zijn ook al op maandag en dinsdag in bedrijf. Daarnaast zijn er niet-openbare stemplekken in verpleeghuizen.

Normaal gesproken zijn dat openbare stembureaus, maar vanwege het coronavirus is dat nu te gevaarlijk. Daarom kan er in Zonnehuis Wiemersheerd Loppersum, Paasweide Appingedam, Damsterheerd Appingedam, Betingestaete Delfzijl, Vliethoven Delfzijl en Van Julsingha Delfzijl alleen door bewoners en personeel gestemd worden.

In de gemeente Groningen komen eveneens geen stemlokalen in verzorgingstehuizen en minder stemlokalen in scholen. Ter vervanging worden sporthallen, gymzalen, buurthuizen, kerken en eigen gebouwen gebruikt. Op verschillende locaties komen twee stembureaus.

Op andere plekken komen grote tenten te staan. Dat gebeurt onder andere bij het Hoofdstation, op de Ossenmarkt en op het Damsterplein. De tenten komen ook bij de Aweg, het S. Allendeplein, de Molukkenstraat, de Maresiusstraat en de Leegeweg te staan.

In totaal komen er 145 stembureaus in de gemeente Groningen, verdeeld over 113 locaties. Die zijn op 17 maart open van 7.30 tot 21.00 uur. Het stembureau bij het Hoofdstation gaat een uur eerder open, om 6.30 uur dus.

Op 15 en 16 maart opent de gemeente Groningen zeventien stembureaus: dat zijn er zeven meer dan het wettelijk vereist aantal bureaus. Deze zijn verspreid over de gemeente en op beide dagen van 7.30 tot 21.00 uur open.

Voor mensen van 70 jaar of ouder die per brief willen stemmen, komen drie afgiftepunten: één in het centrum van Groningen, één in Haren en één in Ten Boer. Mensen die per brief stemmen, kunnen hun stem ook per post versturen. De afgiftepunten zijn van 10 tot en met 16 maart open van 9.00 tot 17.00 uur, en op 17 maart van 07.30 tot 21.00 uur.

Daarnaast rijdt er op 15, 16 en 17 maart een verkiezingstaxi door de gemeente Groningen. Kiezers met een lichamelijke beperking en ouderen kunnen daarmee gratis naar het stemlokaal in de buurt van hun woonadres gaan.

Gemeente Het Hogeland telt dit jaar 43 stembureaus. Om onnodig reizen te voorkomen, krijgt iedereen bij zijn of haar stembiljet informatie over de dichtstbijzijnde stemlocatie. Vier stembureaus gaan al twee dagen eerder open.

Ook heeft de gemeente extra vrijwilligers geworven om de stembureaus te kunnen bemensen. 'Omdat de kans op uitval vanwege corona dit jaar groter is. Er zijn nu genoeg stembureauleden achter de hand’, aldus burgemeester Henk-Jan Bolding.

Verpleeghuizen in de gemeente zijn niet aangewezen als algemene stembureaus. Hier kunnen alleen de bewoners en medewerkers terecht. Het gaat om Hunsingoheerd in Uithuizen, De Mieden in Uithuizermeeden, Alegunda Ilberi in Bedum, Winkheem in Winsum, Twaalf Hoven in Winsum, Viskenij in Baflo, Zonnehuis De Marne in Leens en Oldeheem in Kloosterburen.

De extra maatregelen die voor deze verkiezingen nodig zijn, kosten de gemeente wel extra geld. Het college schat in er bijna twee ton meer aan kwijt te zijn dit keer.

Vier zorginstellingen en twee scholen in Midden-Groningen hebben in verband met mogelijk besmettingsgevaar besloten om hun locatie niet beschikbaar te stellen als stembureau. Door nieuwbouw van het gemeentehuis in Hoogezand en een brand in 't Hof van Scharmer zijn deze locaties ook niet beschikbaar. De gemeente heeft hier alternatieve locaties voor weten te vinden, waardoor het aantal stemlokalen met 32 gelijk is gebleven met dat van de Provinciale Statenverkiezingen van 2019.

Op vier locaties in de gemeente kan een vervroegde stem worden uitgebracht. Voor de briefstemmers worden drie afgiftepunten ingesteld. De verwachting is dat drie tot vierduizend stemmers uit Midden-Groningen hier gebruik van zullen maken.

Oldambt laat weten de extra maatregelen te nemen zoals die vanuit de overheid zijn opgelegd - dat is niet al te verrassend. Dat betekent dus extra toezicht, openingstijden en voorzorgsmaatregelen.

De gemeente schrijft verder op de website genoeg mensen te hebben om de stembureaus overdag te bemensen. Wel zijn er nog vrijwilligers nodig voor het tellen van de stemmen 's avonds.

Ook Pekela meldt dat de richtlijnen van het ministerie leidend zijn. 'Dat betekent veel schoonmaken, ventilatie, een extra stembureaulid per bureau, kuchschermen, eigen potlood per stemmer etc.' Pekela telt deze verkiezingen zeven stembureaus.

In Stadskanaal zijn negentien stembureaus op 17 maart. Twee daarvan zijn ook in de voorgaande twee dagen al geopend voor mensen met een kwetsbare gezondheid. Het gaat om sporthal de Spont in Stadskanaal en sporthal de Veenhorst in Musselkanaal.

Om iedereen de mogelijkheid te geven dicht bij huis te kunnen stemmen, zet de gemeente Veendam een mobiel stembureau in. Een vrachtwagen met oplegger, doet op de dag van de verkiezingen meerdere locaties aan. Het gaat voornamelijk om locaties die door de maatregelen bij deze verkiezingen niet ingezet kunnen worden als stembureau.

Met een geldige stempas en identiteitsbewijs kunnen inwoners binnen de gemeente in elk stembureau stemmen, dus ook in het mobiel stembureau.

'Door een mobiel stembureau in te zetten, kunnen kiezers binnen de gemeente Veendam op 17 maart aanstaande dicht bij huis stemmen. Ik hoop dat hier ook veel gebruik van gemaakt wordt', zegt burgemeester Sipke Swierstra.

Inwoners van de gemeente Westerkwartier kunnen op 17 maart op 67 locaties terecht. Desondanks hebben zich meer dan genoeg vrijwilligers gemeld om alle locaties te bemensen. Westerkwartier heeft er 550 nodig om de stembureaus te bezetten en ontving maar liefst 750 aanmeldingen.

Roelf Pijpker (57) uit Aduard is een van hen. Hij heeft de verplichte cursus gehaald en mag dus op de verkiezingsdag aan de slag. 'Ik kreeg vragen als: hoeveel volmachten mag je per persoon meenemen? Dat waren er twee, dit jaar mogen mensen er drie inleveren. En hoeveel personen mogen er in een stemlokaal zijn?'

Angst voor corona heeft hij niet. 'Ik begreep dat er goede veiligheidsmaatregelen worden genomen. Daar vertrouw ik op.'

Westerkwartier doet overigens mee aan een landelijke proef. Door stemmen centraal in de gemeente te tellen, hoopt ze sneller met uitslagen te kunnen komen.

In Westerwolde zijn dit jaar weer 23 stembureaus, maar de gemeente heeft op sommige plaatsen wel moeten uitwijken naar andere locaties, omdat de anderhalve meter niet gehandhaafd kan worden. Zo kan er dit jaar bijvoorbeeld niet gestemd worden in de brandweerkazerne van Bellingwolde, maar wel in partycentrum De Meet.

Ook kan er in Westerwolde vervroegd gestemd worden bij vijf stembureaus. Verder zijn er drie inleverpunten waar kiezers hun briefstem kunnen inleveren.

Drie zorginstellingen, Blanckenborg in Blijham, Bolderbörg in Vlagtwedde en Kloosterheerd in Ter Apel, zijn aangewezen als bijzondere stemlocatie. Daar kunnen alleen bewoners en personeel hun stem uitbrengen.

Voor de bezetting van de stembureaus zijn voldoende vrijwilligers gevonden: 270 inwoners willen hun steentje bijdragen. 'Een mooie blijk van betrokkenheid van onze inwoners', noemt de gemeente dit zelf.