UMCG wil donorlevers een week buiten het lichaam kunnen bewaren
Het UMCG heeft een manier gevonden om complicaties na levertransplantaties te beperken. Door de lever eerst door te spoelen met een koude, zuurstofrijke vloeistof, hebben veel minder patiënten last van galwegproblemen. Daarmee is de grens van de techniek nog niet bereikt, zegt leverchirurg Robert Porte van het UMCG.
Porte leidde het onderzoek naar complicaties na transplantaties. De resultaten zijn gepubliceerd in het New England Journal of Medicine.
'Dit is het slagroomtoetje op de taart'
Het is de eerste studie die direct bewijs levert voor het positieve effect van het 'oppompen' van donorlevers met koude, zuurstofrijke vloeistof. Een methode die 'machinale perfusie' heet. Leverchirurg Robert Porte van het UMCG is al tien jaar met de toepassingen ervan bezig en boekte in die periode al verschillende successen.
'Zoals de eerste keer dat het lukte om een lever buiten het lichaam te laten functioneren. Daar waren we in Nederland de eerste mee. Daarnaast hebben we sinds 2015 een speciale perfusiekamer in gebruik, waar organen behandeld worden. Maar deze studie, waarin we aantonen dat complicaties te voorkomen zijn, is het slagroomtoetje op de taart.'
'De wereld kijkt naar Groningen'
De publicatie in het New England Journal of Medicine - 'de bijbel onder de wetenschappelijke tijdschriften' - zorgt voor internationale erkenning. 'De wereld kijkt naar Groningen. We hebben laten zien dat dit geen speelgoed is, maar leidt tot betere zorg voor transplantatiepatiënten. Wat dat betreft kijkt de wereld naar Groningen.'
Complicaties door nieuwe lever
Porte legt uit dat levertransplantaties in 95 procent van de gevallen zonder complicaties verlopen. In de andere gevallen treedt vooral schade op aan de galwegen. Dat komt doordat de lever een tijd buiten het menselijk lichaam is geweest.
‘Zodra de lever in het lichaam weer zuurstof krijgt, ontstaat er juist schade. Dat zie je aan de buitenkant niet, maar binnenin kunnen vernauwingen en littekenweefsel ontstaan. Daardoor kan de patiënt geelzucht, jeuk en koorts krijgen. Je kunt er heel ziek van worden. Bovendien zijn er soms allerlei extra ingrepen nodig, of zelfs een nieuwe transplantatie.’
Als we de operatie kunnen uitstellen tot de volgende ochtend, zijn dokters en patiënten erbij gebaat
Voorbereiden op nieuwe plek
Door de lever als het ware voor te bereiden op zijn nieuwe plek, worden die problemen voorkomen.
‘We zetten de lever twee uur voor de operatie op de pomp. Daardoor wordt die zuurstofschuld ingelost en beschermen we de patiënt. Dat is een enorme winst.’
Bij een donorlever van een persoon die overleden is aan een hartstilstand treden vaak complicaties op. Daarom worden deze levers minder vaak geaccepteerd voor transplantatie. Porte hoopt dat de nieuwe techniek daar verandering in brengt.
Geen nachtelijke transplantaties meer nodig
Met de internationale erkenning is het werk nog niet gedaan. Zo test Porte momenteel een methode waarbij levers een hele nacht goed gehouden worden. Dat kan chirurgen en patiënten meer nachtrust opleveren.
'Vaak vinden donoroperaties in de middag plaats, waarna het orgaan naar het UMCG wordt vervoerd. Voordat je met een transplantatie kunt beginnen, is het al middernacht. Als we dat moment kunnen uitstellen tot de volgende ochtend, zijn dokters en patiënten erbij gebaat. We moeten nog bewijzen dat het kan, maar de eerste resultaten zijn hoopgevend.'
Zieke levers buiten het lichaam behandelen
Een ander project waar Porte binnen het UMCG aan werkt, gaat nog een stap verder. Hij werkt aan een apparaat dat organen buiten het menselijk lichaam een week in leven kan houden. Nu is dat nog zo'n tien tot twintig uur.
'In die week kunnen we heel matige levers behandelen zodat ze alsnog te gebruiken zijn. Van heel zieke patiënten, bijvoorbeeld. Dat is een veel complexer project.'
