Wat zeggen de partijen over Groningen, werk en geld?

8 maart 2021, 12:12 • 13 minuten leestijd

Een vrouw loopt langs een dichte winkel in de binnenstad van Groningen © Jos Schuurman/ FPS

Werkgelegenheid, werkloosheid en geld zijn een paar van de belangrijkste thema's voor Groningers bij de aankomende Tweede Kamerverkiezingen van 15 tot 17 maart. Wat schrijven partijen erover in hun programma's?

In de week voor de Tweede Kamerverkiezingen licht RTV Noord elke weekdag een voor Groningers relevant thema uit, met de standpunten van de partijen erbij.

Voor dit artikel zijn alleen de verkiezingsprogramma's van partijen meegenomen die begin maart volgens betrouwbare peilingen op minstens één zetel worden gepeild. Dat betekent dat van de nieuwe partijen bijvoorbeeld Bij1 niet is meegenomen, en JA21 en Volt wel. Niet elke partij staat even lang stil bij elk thema. Alleen de volgens ons belangrijkste punten worden in dit overzicht meegenomen.

Om dit onderwerp met zijn vele thema's behapbaar te maken, zijn de standpunten per partij onderverdeeld in onderwerpen als werkgelegenheid, werkloosheid, zelfstandigen, pensioen en minimumloon. Als een partij specifiek iets schrijft over bedrijvigheid in Groningen, beginnen we daarmee.

Pensioen: Een volledige AOW-uitkering op 65-jarige leeftijd. Mensen die langer werken krijgen als bonus, net als werkenden onder de 65, recht op een volledige arbeidskorting. Een dertiende maand en een volwaardige vakantie-uitkering voor AOW'ers.
Belasting: Het belastingstelsel wordt drastisch vereenvoudigd. Het terugdraaien van discriminerende belastingmaatregelen voor ouderen.
Minimumloon: Structurele verhoging van het minimumloon.

Groningen: Regionale ontwikkeling begint bij de samenwerking in de gouden driehoek van bedrijven, kennisinstellingen en overheden. Dat zie je bijvoorbeeld bij Energy Valley in het Noorden.
Werkgelegenheid: Werkgevers krijgen een bonus voor het aannemen van een eerste werknemer op een vast contract. Door het verschil tussen het brutosalaris en het door de werkgever betaalde loonsom te verlagen, wordt het meer lonend om mensen in vaste dienst te nemen. Daarentegen wil CDA minder financiële voordelen voor werkgevers aan het flexibel inhuren van werknemers, via een uitzendcontract of als zelfstandig ondernemer.
Werkloosheid: We werken de deeltijd-WW uit tot een volwaardig instrument, waarbij bij een volgende economische tegenslag bedrijven geholpen kunnen worden om zoveel mogelijk banen te behouden.
Zelfstandigen: Beperken van de fiscale voordelen van het zzp'erschap. Het wordt eenvoudiger om een pensioen op te bouwen.
Belasting: Van de sterkste inkomens vragen we na de coronacrisis meer, met een tijdelijk toptarief in de inkomstenbelasting voor de hoogste inkomens. Er komt geen belasting op spaargeld. Voor beleggingen voeren we in dat de belasting aansluit op de behaalde rendementen.
Pensioen: Een deeltijdpensioen, waarmee je vanaf vijf jaar voor de AOW-leeftijd minder kunt gaan werken.
Minimumloon: Vooral jongeren moeten er onder de streep op vooruitgaan. Dat kunnen we bereiken door gerichte lastenverlichting, een verhoging van het minimumloon of een combinatie van ingrepen.

Groningen: ChristenUnie investeert in regionale industrieclusters, zoals in Groningen.
Werkgelegenheid: Een vast contract wordt de norm. Werkgevers gaan werknemers met een flexibel contract een flextoeslag betalen. Flexwerkers lopen meer risico, dit wordt betaald door de werkgever. Gelijke beloning voor mannen en vrouwen. Werkgevers stellen uren beschikbaar voor mantelzorg. Er komt een langer durend betaald zorgverlof.
Werkloosheid: Mensen met een uitkering en weinig kansen op de arbeidsmarkt krijgen een basisbaan aangeboden. In Groningen wordt in de vorm van basisbanen al veel waardevol werk gedaan op scholen, sportvelden en in de zorg, dat anders bleef liggen. De overheid kan (jeugd)werkloosheid door de coronacrisis bestrijden door in te zetten op leer-werktrajecten en aanwakkeren van de vraag naar arbeid in bijvoorbeeld isolatie in huizen en woningbouw.
Zelfstandigen: Er komt een verplichte publieke basisverzekering voor arbeidsongeschiktheid voor alle werkenden, dus ook voor zzp'ers. Zij krijgen ook het recht om pensioen op te bouwen bij een pensioenfonds. Fiscale voordelen voor zzp'ers worden afgebouwd.
Belasting: De loon- en inkomstenbelasting gaan omlaag en winst, vermogen en vervuiling worden meer fiscaal belast.
Pensioen: Beter pensioenstelsel via pensioenakkoord.
Minimumloon: We verhogen het wettelijk minimumloon. De bijstand, Wajong en AOW stijgen met deze verhoging mee.

Groningen: We stimuleren de ontwikkeling van regionale ecosystemen, zoals de energy valley in Groningen, Drenthe en Friesland. Groningen was, is en blijft de energieregio van West-Europa. Groningen wordt het Europees kenniscentrum voor waterstof. Zo kan Groningen Nederland voorzien van duurzame warmte en elektriciteit en krijgt Noord-Nederland een duurzaam economisch perspectief. We investeren in regionale bedrijvenclusters.
Werkgelegenheid: We verlagen de werkgeverspremies voor de laagste inkomens. Flexwerkers moeten per uur meer gaan verdienen dan mensen met een vast contract. We verkorten de termijn van loondoorbetaling bij ziekte voor kleine en middelgrote werkgevers naar één jaar. Het tweede jaar verzekeren we collectief. We verminderen hiermee de risico's voor de werkgever. Kinderopvang wordt gratis.
Werkloosheid: We verhogen de WW-uitkering in de eerste maanden na ontslag, daarna wordt de WW in stapjes verlaagd.
Zelfstandigen: We vergroten de mogelijkheden voor collectieve onderhandelingen voor zzp'ers.
Belasting: Ieder huishouden krijgt een belastingkorting die in geld wordt uitgekeerd bij geen of te lage inkomsten. Met de invoering van die 'verzilverbare heffingskorting' schaffen we de toeslagen af. Zo verlagen we de inkomstenbelasting en verhogen we de belasting op vervuilen en vermogen.
Pensioen: Vasthouden aan pensioenakkoord, verder bouwen aan pensioenen die mensen keuzevrijheid en zekerheid geven.
Minimumloon: Verhogen het minimumloon met tenminste 10 procent. De bijstand en AOW laten we deels meestijgen en zullen we niet verlagen. Zo wordt het aantrekkelijker om te gaan werken vanuit een uitkering.

Werkgelegenheid: Belastingverlaging voor het MKB. De loondoorbetaling bij ziekte voor met name het kleinbedrijf collectiviseren, zodat personeel aannemen minder risico's heeft voor kleine ondernemers. We willen een Nationale Ondernemers Kredietbank.
Werkloosheid: Meer middelen vrijmaken voor omscholing.
Zelfstandigen: Een verplichte en betaalbare arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp'ers.
Pensioen: Inzetten op een realistische rekenrente om pensioenen te indexeren én op koopkrachtcompensatie voor minder draagkrachtige ouderen waarvan het pensioen niet is geïndexeerd.
Minimumloon: Het sociaal minimum en het wettelijk minimumloon verhogen.

Werkgelegenheid: Versoepeling ontslagrecht MKB, zodat ondernemers weer mensen aannemen. Doorbetalingsplicht bij ziekte van werknemers verkorten van 2 naar 1 jaar. Een Staatssecretaris voor het MKB die werkt aan minder regeldruk. Voor iedere nieuwe wet of regel, minstens vijf anderen afschaffen.
Werkloosheid: Wanneer mensen in de bijstand niet zelfredzaam zijn, is broninhouding van woninglasten, nutsvoorzieningen en de zorgverzekering een optie.
Zelfstandigen: Zzp'ers niet dwingen om aan verplichte (pensioen)verzekeringen deel te nemen. Vereenvoudigen fiscale regelgeving zzp'ers door een hogere belastingvrije voet. Afschaffing van de wet DBA en terugkeer naar effectieve regeling vergelijkbaar met de VAR.
Belasting: Lagere belastingen door de overheid te verkleinen. Erf- en schenkbelasting afschaffen. De BTW verlagen van 21 naar 19%, en van 9 naar 6%. Teruggeven Kwartje van Kok.
Pensioen: AOW- en pensioenleeftijd naar 65 jaar of 40 jaar werken bij zware beroepen. Jongeren moeten niet verplicht worden zich aan te sluiten bij pensioenfondsen die hen dwingen nu een groot deel van hun inkomen af te staan zonder de garantie hoeveel ze daar later van terugzien.

Groningen: We kiezen voor de economische en sociale kracht van regio's, zoals groene waterstof in Groningen.
Werkgelegenheid: We voeren een voetinkomen in voor werkenden, mensen met een uitkering en gepensioneerden. Met deze inkomensaanvulling bestrijden we armoede onder werkenden en niet-werkenden, zorgen we dat ook mensen met een lager inkomen in deeltijd kunnen werken en creëren we een ontspannen samenleving waarin iedereen volwaardig mee kan doen.
Werkloosheid: De voor jongeren verplichte zoekperiode bij werkloosheid schaffen we af en we zorgen dat ze evenveel mogen bijverdienen als andere mensen met een bijstandsuitkering.
Zelfstandigen: Zzp'ers en flexwerkers die geen recht hebben op een werkloosheidsuitkering, krijgen 1.050 euro per maand.
Belasting: We verlagen de inkomstenbelasting voor werkenden met lage en middeninkomens. Topverdieners en expats gaan juist meer inkomstenbelasting betalen. Er komt een nieuwe CEO-belasting waardoor bedrijven worden ontmoedigd hoge salarissen en bonussen uit te keren aan hun raden van bestuur.
Pensioen: We verhogen de AOW-uitkering zodat mensen met weinig of geen aanvullend pensioen zeker zijn van voldoende inkomen.
Minimumloon: We verhogen het minimumloon en werken toe naar 14 euro per uur.

Groningen: We willen de Lelylijn, omdat die kan bijdragen aan de economische groei van de noordelijke provincies.
Werkgelegenheid: De doorbetalingsverplichting bij ziekte van werknemers moet aanzienlijk worden verkort. Door een soepeler ontslagrecht voor het mkb kunnen er weer sneller werknemers worden aangenomen.
Werkloosheid: De eerste WW-maanden mogen nog wel een hogere uitbetaling kennen: 90 in plaats van 75 procent.
Zelfstandigen: JA21 is tegen een wettelijke verzekeringsplicht voor zzp'ers voor het arbeidsongeschiktheidsrisico. We willen een fiscaal systeem dat zzp'ers ondersteunt om samen een nieuwe mkb-onderneming te starten.
Belasting: Een hogere belastingvrije voet voor de inkomstenbelasting. Een hogere belastingvrije grens voor schenkingen. Permanente verlaging van BTW-tarieven.
Pensioen: Het aangekochte pensioen moet zijn gegarandeerd op basis van wat men zelf heeft ingelegd.

Werkgelegenheid: Door een verlaging op de werkgeverslasten voor kleine bedrijven, wordt het aantrekkelijker om mensen in dienst te nemen.
Werkloosheid: Een basisinkomen kan inkomenszekerheid bieden en de positie van werknemers richting werkgevers versterken.
Zelfstandigen: Medewerkers worden niet gedwongen om zzp'ers te worden. Het wordt eenvoudiger om vrijwillig te sparen voor een pensioen of te verzekeren.
Belasting: Het belasting- en beloningsstelsel moet radicaal op de schop.
Pensioen: De jongeren van nu moeten nog een pensioen overhouden. De AOW-uitkering moet daarom omhoog. Fondsen trekken zich zo snel mogelijk terug uit de fossiele industrie en bio-industrie.
Minimumloon: Het minimumloon gaat omhoog naar 14 euro per uur. De AOW, de Wajong en de bijstandsuitkering stijgen mee.

Werkgelegenheid: 100.000 nieuwe basisbanen in de publieke sector, zoals wijkhulp, beveiliger of speeltuinmedewerker. Er komt een werkgarantie voor iedereen die zijn of haar baan verliest door de coronacrisis. Daarmee kunnen mensen zich omscholen om werk te vinden in sectoren waar een tekort is, zoals bij GGD'en, het onderwijs, politie en bij gemeenten, zonder dat je in tussentijd je inkomen kwijt bent. Gelijke beloning voor vrouwen en mannen wordt wettelijk vastgelegd. Er komt een werknemersvoordeel zodat het aantrekkelijker wordt om mensen in vaste dienst te nemen. Bedrijven die geen mensen in dienst nemen, belasten wij. Werken via payrollconstructies wordt niet meer mogelijk. Om de twee jaar een loopbaangesprek door bijvoorbeeld vakbonden of het UWV. Alle werknemers krijgen vouchers om zich bij- of om te scholen.
Werkloosheid: De kortdurende WW gaat van 3 naar 6 maanden. De kosten van deze verhoging worden doorberekend via premieverhogingen aan bedrijven die veel werken met flexwerkers. De langdurige WW wordt niet gekort. Geen verplichte tegenprestatie meer in de bijstand.
Zelfstandigen: Alle werkenden bouwen verplicht pensioen en bescherming tegen arbeidsongeschiktheid op, vanaf de eerste werkdag. Opdrachtgevers van zelfstandigen gaan meebetalen.
Pensioen: Pensioenopbouw vanaf de eerste werkdag. We onderschrijven het Pensioenakkoord.
Minimumloon: We verhogen het minimuminkomen naar 14 euro per uur en verhogen de maandelijkse AOW-uitkering.

Werkgelegenheid: Met het invoeren van tewerkstellingsvergunningen beperken we de instroom van Polen, Bulgaren en Roemenen.
Zelfstandigen: Zzp'ers kunnen zich vrijwillig verzekeren voor arbeidsongeschiktheid en pensioen.
Belasting: We verlagen de huren, de energierekening en draaien de verhoogde btw op boodschappen terug. Meer consumptie betekent meer omzet voor bedrijven en meer banen, dus minder werklozen en minder uitkeringen.
Pensioen: Geen nieuw pensioenstelsel, maar het huidige behouden. De AOW-leeftijd is 65. Zware beroepen krijgen de mogelijkheid om na 40 jaar met pensioen te gaan.
Minimumloon: Verhogen minimumloon.

Groningen: De Lelylijn tussen de Randstad en Groningen is goed voor de bedrijvigheid en de vitaliteit van krimpregio's.
Werkgelegenheid: Binnen een contract voor onbepaalde tijd dient minimaal per kwartaal een vast aantal arbeidsuren overeengekomen te worden. Doorbetaling bij ziekte door de werkgever van 2 naar 1,5 jaar. Om de werkgelegenheid te stimuleren moeten de lasten op arbeid omlaag.
Werkloosheid: Alleenstaande ouders in de bijstand worden tot de leerplichtige leeftijd van hun kind niet verplicht om te solliciteren.
Zelfstandigen: Zzp'ers houden keuzevrijheid in het pensioenstelsel. Zij dienen niet verplicht te worden tot het afsluiten van een arbeidsongeschiktheidsverzekering als zij gegarandeerd verantwoordelijkheid nemen om zelf andere maatregelen te nemen.
Belasting: Het belastingstelsel moet eenverdieners niet afstraffen maar stimuleren. Wie mantelzorg verricht, moet daarvoor niet in fiscale zin worden 'afgestraft'.
Pensioen: Keuzevrijheid moet het uitgangspunt zijn in het pensioenstelsel. Individuele pensioenpotten kunnen een oplossing bieden. Ouderen met een klein pensioen verdienen extra aandacht.

Werkgelegenheid: We steunen het mkb door bijvoorbeeld de kleinschaligheidsinvesteringsaftrek te verhogen. We stoppen met cadeaus aan grote bedrijven. De kinderopvang wordt vier dagen in de week gratis.
Werkloosheid: We stoppen direct met de verplichte tegenprestatie in de bijstand. Werken zonder loon staan we niet toe (behalve bij vrijwilligerswerk).
Zelfstandigen: We voorkomen dat mensen gedwongen als zelfstandige aan de slag moeten. Voor zzp'ers verbeteren we de sociale zekerheid door recht op een goed pensioen en een collectieve arbeidsongeschiktheidsverzekering.
Belasting: Wij verlagen de lasten op arbeid voor iedereen tot en met een modaal inkomen. Een korting op de uitkering, de 'kostendelersnorm', schaffen we af. Het stelsel van toeslagen maken we overbodig door de zorg, het wonen en de kinderopvang voor iedereen betaalbaar te maken.
Pensioen: We verlagen de AOW-leeftijd naar 65 jaar. De AOW gaat met minimaal een kwart omhoog.
Minimumloon: Het minimumloon verhogen we tot 14 euro en we verhogen ook de uitkeringen. Via van een akkoord met vakbonden en werkgevers zorgen we ervoor dat de achterstand in lonen van overige werknemers wordt ingehaald.

Werkgelegenheid: De lonen onder modaal moeten omhoog en bedrijven moeten toewerken naar gelijke lonen voor mannen en vrouwen bij gelijk werk. Werkgevers moeten meer ruimte krijgen om arbeidsovereenkomsten aan te passen als het voortbestaan van hun bedrijf bedreigd wordt. Meer mensen aan het werk door gratis kinderopvang. Ouders krijgen samen een ouderschapsverlof van 30 weken die ze onderling kunnen verdelen.
Werkloosheid: Basisinkomen onderzoeken.
Zelfstandigen: Het combineren van verschillende werk- en contractvormen moet makkelijker worden gemaakt voor zzp'ers, zonder verlies van sociale zekerheden.
Belasting: Vermogen gaan we zwaarder belasten door het fictief rendement in box 3 voor vermogen boven de €1 miljoen euro zwaarder te belasten. Voor mensen die een hoger rendement halen dan het fictief rendement, willen we laten nog met een verdergaand voorstel komen.
Pensioen: Pensioenfondsen en verzekeraars laten investeren in woningen. Samen met de overheid spreken ze af welk rendement op die investering behaald mag worden en op basis daarvan worden de huren bepaald. De pensioenfondsen zijn daarmee verzekerd van voldoende rendement om onze pensioenen te blijven betalen.
Minimumloon: Het minimumloon moet met 10% omhoog; 18- tot en met 20-jarigen krijgen het inkomen van een 21-jarige. Dit vergroot het financiële verschil met een bijstandsuitkering.

Groningen: Groningen krijgt een belangrijke rol binnen de waterstofeconomie.
Werkgelegenheid: Werkgevers betalen voor mensen in vaste dienst minder premie, zodat het loont om mensen in vaste dienst te nemen. Lagere lasten voor het mkb via een middenstandskorting. We verlagen de werkgeverslasten voor kleine bedrijven. We stimuleren meer werken door middel van een (fulltime) werkbonus. Een hogere overheidsbijdrage in de kinderopvang voor mensen met een middeninkomen.
Werkloosheid: Een hogere uitkering direct na baanverlies. De WW-uitkering gaat in de eerste drie maanden omhoog en daarna omlaag. Mensen die minder bijdragen kunnen ook minder een beroep doen op de samenleving.
Zelfstandigen: Een betaalbare, verplichte basisverzekering voor zelfstandigen.
Belasting: Verlagen van de inkomstenbelasting voor middeninkomens: we verhogen de arbeidskorting gericht op werkende middeninkomens. Tegengaan van stijgende lasten door belasting op de energierekening te verlagen en een maximum in te stellen voor de stijging van woonlasten.
Pensioen: We maken het mogelijk om de AOW-uitkering twee jaar later te laten beginnen in ruil voor een hogere maandelijkse uitkering.
Minimumloon: Een hoger minimumloon. Uitkeringen zoals de bijstand stijgen niet automatisch mee, met uitzondering van AOW en arbeidsongeschiktheid.