Dit zeggen partijen over zorg en ziekenhuizen in de buurt

12 maart 2021, 11:50 • 9 minuten leestijd

Een ambulance is op de A28 onderweg naar een ziekenhuis in Groningen © Jos Schuurman/ FPS

De zorg is voor noorderlingen het belangrijkste verkiezingsthema. Wat schrijven partijen in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen op 15-17 maart over zorg in de regio, streekziekenhuizen en jeugdzorg?

Het is verleidelijk om het bij het hoofdstuk zorg over de coronacrisis te hebben. Daar stappen we nu juist bewust overheen. Het thema wordt in elk debat aangehaald, en elke partij lijkt het erover eens dat de voorbereiding op een eventuele volgende pandemie beter moet. Maar: zorg gaat niet alleen over vaccinatieplicht (alle partijen zijn tegen, de een wel stelliger dan de ander) of wanneer de terrassen in Nederland weer open gaan. Een groot deel van de noorderlingen uit onze representatieve enquête geeft aan dat ze zorg, los van corona, het belangrijkste thema deze verkiezingen vindt.

In dit artikel kijken we naar zorgthema's die altijd belangrijk zijn. Hoe houden we zorg in de buurt? Hoe kunnen ziekenhuizen in Stadskanaal, Scheemda en Groningen het best overeind blijven? Hoe kunnen gemeenten de wachtlijsten in de jeugdzorg beter aanpakken?

Dit zijn de belangrijkste standpunten van partijen in hun verkiezingsprogramma's.

Verantwoording: Voor dit artikel zijn alleen de verkiezingsprogramma's van partijen meegenomen die begin maart volgens betrouwbare peilingen op minstens één zetel worden gepeild. Dat betekent dat van de nieuwe partijen bijvoorbeeld Bij1 niet is meegenomen, en JA21 en Volt wel. Alleen de volgens ons belangrijkste punten worden in dit overzicht meegenomen.

Zorg in de regio: Uitbreiding van eerstelijns bedden in de wijk. Hiermee kunnen huisartsen en wijkverpleegkundigen veel beter de acute zorg zelf opvangen, ook buiten kantoortijden. Preventief stevig inzetten op versterking van wijkteams waarin de verschillende professies (welzijn, zorg) bij elkaar gebracht zijn.
Eigen risico: Het eigen risico wordt verlaagd naar 200 euro.

Ziekenhuizen: Om te garanderen dat goede zorg voor iedereen bereikbaar is, versterken we de rol van regioziekenhuizen, door het werk aantrekkelijker te maken en meer ruimte te laten voor hun eigen professionaliteit. De acute zorg moet in de regio beschikbaar zijn. De gespecialiseerde topcentra laten de basiszorg over aan de ziekenhuizen.
Zorg in de regio: Met gemeenten scherper kijken welke zorg echt nodig is voor jongeren en hogere eisen aan zorgaanbieders stellen. Dyslexie-problemen hevelen we over van jeugdzorg naar onderwijs. Op regionaal niveau moet over de grenzen van de zorgdomeinen heen worden samengewerkt om te zorgen dat het zorgaanbod in iedere regio past bij de zorgvraag.
Jeugdzorg: We trekken samen met gemeenten op om grip te krijgen op de toegang tot jeugdzorg.
Werkomstandigheden: We verlagen de werkdruk in de zorg door voldoende personeel en minder administratieve rompslomp. Verpleegkundige specialisten kunnen meer taken overnemen van medisch specialisten en huisartsen.
Eigen risico: We houden het eigen risico gelijk en versterken de zorg dichtbij huis en in de regio.

Ziekenhuizen: Er komt landelijke sturing op zorg die specialistisch en onplanbaar is, omdat de vraag in de regio te klein is. Er wordt gekeken naar de bereikbaarheid van de acute zorg per regio.
Zorg in de regio: Er komen regiobudgetten waarin middelen zoals de Wmo worden samengevoegd. Wettelijk wordt geregeld dat er elke vijf tot tien jaar een regiovisie wordt vastgesteld door alle zorgpartijen. Dat gaat bijvoorbeeld om kwetsbare ouderen, ggz, chronische ketenzorg en acute zorg. Er komt ook een regionale zorgraad: om de betrokkenheid van patiënten, cliënten en bewoners te borgen, krijgen zij een stem in grote besluiten over de inrichting van de zorg in de regio.
Jeugdzorg: We moeten toewerken naar een situatie waarin ouders zoveel mogelijk zelf in staat zijn om kinderen een geborgen omgeving te bieden en, als dat onverhoopt nodig is, kunnen rekenen op goede jeugdzorg.
Werkomstandigheden: We maken geld vrij om de salarissen van zorgmedewerkers te verbeteren, in het bijzonder voor de lagere schalen.
Eigen risico: Het eigen risico wordt bevroren op 385 euro, maar kan niet in één keer worden uitgegeven. Medische behandelingen worden opgesplitst in bijvoorbeeld categorieën van 25, 100 en 250 euro voor de duurste operaties. Zo wordt het eigen risico gespreid.

Ziekenhuizen: Door in te zetten op meerjarige contracten tussen de regionale ziekenhuizen en gespecialiseerde ziekenhuizen, verstevigen we de positie van de regionale ziekenhuizen.
Zorg in de regio: Op plekken in Groningen zien we de huisarts en thuiszorg verdwijnen. We behouden de basisvoorzieningen in krimpgebieden met aanvullende financiering, waaraan de overheid en gebruikers gelijke delen bijdragen. D66 wil centrale of regionale regie van wachtlijsten van psychische zorg, zodat mensen niet dubbel of verkeerd op wachtlijsten staan.
Jeugdzorg: D66 wil dat de jeugd-ggz wordt bekostigd via de Zorgverzekeringswet. Zo zijn de gemeenten niet meer hoofdverantwoordelijk voor deze complexe groep jongeren en sluit de zorg beter aan bij de ggz voor volwassenen. Gemeenten houden de regio over de ambulante jeugdhulp.
Eigen risico: Het eigen risico moet slimmer. Maximaal honderd euro eigen risico per behandeling, voor vier behandelingen per jaar. In totaal dus hoogstens vierhonderd euro per jaar.

Ziekenhuizen: Nooit meer ziekenhuizen failliet. Concentreren van de planbare medische specialistische zorg. Niet alle ziekenhuizen hoeven alle specialismen in huis te hebben.
Zorg in de regio: Een minimum van twee zorgmedewerkers per acht patiënten in een verpleeghuis.
Eigen risico: Het eigen risico afschaffen.

Ziekenhuizen: Heropenen regionale ziekenhuizen.
Zorg in de regio: Uitbreiden thuiszorg en huishoudelijke hulp op een zo'n klein mogelijke schaal.
Jeugdzorg: Landelijke financiering en organisatie van jeugdzorg.
Werkomstandigheden: Structurele salarisverhoging en betere arbeidsvoorwaarden voor verzorgenden en verpleegkundigen. Minder bureaucratie en afschaffen van de vinkjescultuur. Wel moeten belangrijkste uitkomsten van zorg bijgehouden worden per afdeling en behandeling en ook de patiënttevredenheid moet worden gemeten en publiek inzichtelijk zijn voor de patiënt.
Eigen risico: Verlaging van eigen risico naar tweehonderd euro.

Zorg in de regio: We schaffen de marktwerking in de zorg af. In plaats daarvan komen regionale zorgfondsen: per regio één zorgplan met bijbehorend zorgbudget. Daarin staan afspraken over ouderenzorg, huisartsenzorg, wijkverpleging, ziekenhuiszorg en GGZ en over de afstemming met Jeugdhulp. Complexe GGZ-behandelingen en acute zorg gaan we organiseren op regionaal niveau en betalen uit regionale zorgbudgetten. We verhogen de bijdrage aan het gemeentefonds, zodat gemeenten voldoende geld hebben voor het organiseren van zorg en ondersteuning.
Jeugdzorg: De zorg voor jongeren met de meest complexe problemen wordt gecoördineerd op regionaal niveau. Er komen extra financiële middelen om bezuinigingen op de jeugdzorg terug te draaien.
Eigen risico: We schaffen het eigen risico af voor de lage en middeninkomens en verlagen de zorgpremie naar tien euro per maand

Ziekenhuizen: Het is essentieel dat ziekenhuizen alleen fuseren bij aangetoond voordeel voor de patiënt en dat ziekenhuizen met een regiofunctie worden behouden.
Zorg in de regio: Bejaardenhuizen herintroduceren.
Jeugdzorg: De samenwerking in jeugdzorgregio's wordt minder vrijblijvend en steviger aangezet.
Werkomstandigheden: Kappen in het woud aan regels in de geestelijke gezondheidszorg om wachtlijsten in te korten.
Eigen risico: Geen standpunt.

Ziekenhuizen: Regionale ziekenhuizen blijven overeind en worden niet meer opgeslokt door fusies. Elk streekziekenhuis beschikt over een verloskamer. Alleen complexe zorg wordt ondergebracht bij gespecialiseerde ziekenhuizen.
Eigen risico: Het eigen risico wordt afgeschaft. Het ziekenfonds komt terug met uitgebreide dekking, ook voor mondzorg, fysiotherapie en anticonceptie. De premie wordt inkomensafhankelijk. Mensen die een particuliere verzekering kunnen betalen, moeten zich particulier verzekeren, maar ook daarvan maximeren we de premies. De zorgtoeslag wordt zo overbodig.

Ziekenhuizen: Regionale ziekenhuizen mogen niet sluiten vanwege uitsluitend financiële redenen - zorg willen we zo dichtbij mogelijk voor iedereen. Overal in Nederland moet spoedeisende hulp binnen vijftien minuten beschikbaar zijn. Spoedeisende hulplocaties mogen niet sluiten om financiële redenen.
Zorg in de regio: We investeren in het aanstellen van meer wijkverpleegkundigen. Bij de huisarts wordt een gesprek van langer dan twintig minuten mogelijk. Gemeenten en regionale samenwerkingsverbanden krijgen een stem bij de spreiding van essentiële zorg.
Jeugdzorg: Structureel extra geld voor jeugdhulp, tekorten bij gemeenten vullen we aan. Einde aan verplichte aanbesteding van thuiszorg en jeugdzorg. De GGZ gaat van verzekeraars naar de overheid. We vergroten de capaciteit van de psychische gezondheidszorg en jeugdzorg.
Werkomstandigheden: Wij investeren structureel in het salaris, de werkomstandigheden en perspectief van alle zorgmedewerkers. We verminderen de regeldruk.
Eigen risico: Het eigen risico wordt afgeschaft, net als het vrijwillige eigen risico. Geen zorgtoeslag, maar een lagere zorgpremie. Ook schaffen we het abonnementstarief van de Wmo af.

Ziekenhuizen: Investeren in ziekenhuizen, intensive cares en spoedeisendehulpposten. Streekziekenhuizen en gespecialiseerde ziekenhuizen moeten niet langer elkaars concurrenten zijn.
Zorg in de regio: Er zijn tienduizenden nieuwe verpleeghuisplekken nodig en we hebben tienduizenden nieuwe aangepaste woningen nodig. We hebben een minister nodig voor ouderenhuisvesting.
Werkomstandigheden: Een forse, structurele salarisverhoging en tienduizenden extra zorgmedewerkers. We willen dat er een voltijdbonus komt en dat overhead-medewerkers met behoud van salaris weer op de werkvloer kunnen gaan werken. Administratie wordt geautomatiseerd, gestandaardiseerd of afgeschaft.
Eigen risico: Afschaffen eigen risico voor iedereen.

Ziekenhuizen: Relatief eenvoudige, veel voorkomende zorg, dient beschikbaar te zijn in een regionaal ziekenhuis, zelfstandig behandelcentrum of een polikliniek. Andersom zouden topklinische en academische ziekenhuizen zich minder op basiszorg kunnen richten. Afspraken liggen bij zorgaanbieders in de regio. Meer druk uitoefenen op regionale ambulancevoorzieningen en verzekeraars om aanrijtijden van gebieden te verbeteren.
Eigen risico: Het verplichte eigen risico blijft gelijk.

Ziekenhuizen: Elke regio verdient een volwaardig ziekenhuis, ook voor alle spoedeisende zorg en acute verloskunde. Er verdwijnen geen ziekenhuizen of afdelingen en waar nodig gaan reeds gesloten afdelingen weer open.
Zorg in de regio: We voorkomen dat de zorg per gemeente verschilt door invoering van een gemeentelijk basispakket. Door gemeenten voldoende middelen te geven, wordt de eigen bijdrage in de zorg overbodig. De ggz-ondersteuning wordt een vast onderdeel van zorg in de buurt. De wachtlijsten dringen we terug door voldoende opnameplaatsen en ambulante behandelplaatsen in iedere regio.
Jeugdzorg: Gemeenten hebben nu grote tekorten op jeugdzorg en het Wmo. Veel meer geld is nodig om de gemeenten deze taken te laten uitvoeren. Dat geldt in het bijzonder voor de regio's waar de bevolking krimpt en de voorzieningen al sterk onder druk staan.
Werkomstandigheden: De salarissen gaan omhoog en zorgverleners krijgen meer invloed om onzinnige regels en bureaucratie te schrappen.
Eigen risico: Het eigen risico gaat naar nul.

Zorg in de regio: Volt vindt dat de zorg dicht bij mensen geregeld moet zijn en dat mag niet ten koste gaan van andere welzijnsvoorzieningen. Het gemeentefonds met anderhalf miljard verhogen.
Jeugdzorg: Continuïteit van zorg moet gegarandeerd worden voor jongeren die uitstromen uit de jeugdzorg. Ook daarvoor moet het gemeentefonds met 1,5 miljard worden verhoogd.
Gratis anticonceptie voor vrouwen van alle leeftijden.

Zorg in de regio: Aanpakken van problemen als gevolg van doorgeschoten marktwerking, zoals toegenomen regeldruk en registraties, declaratiedrang en zorgcowboys die sjoemelen met zorggeld. Korte wachtlijsten binnen de GGZ door meer medewerkers op te leiden. Met een time-outregeling moeten mensen ook voorlopig kunnen worden opgenomen, voordat het te laat is.
Eigen risico: Het eigen risico wordt bevroren. Wel een keuze om het eigen risico vrijwillig verder te verhogen in ruil voor een lagere zorgpremie. Meerjarige verzekeringspolissen maken het mogelijk om eerlijke premiekortingen aan te bieden. Zo wordt het voor verzekeraars ook aantrekkelijker om te investeren in preventie. Collectiviteitskortingen worden afgeschaft.