'Europa moet opsporing virussen dezelfde prioriteit geven als bestrijding terrorisme'

Europa moet daarvoor een controlesysteem opzetten voor 'bioveiligheid', waardoor gevaarlijke virussen en bacteriën vroegtijdig worden opgespoord. Daarvoor moeten ziekenhuizen en laboratoria in heel Europa alle informatie die ze hebben over infecties, voortdurend met elkaar delen. Zo kan een toekomstige pandemie in de kiem worden gesmoord.

'Het is te belangrijk, we moeten ons niet meer laten verrassen.'

Friedrich vindt dat Europa niet alleen beter moet samenwerken in het opsporen van virussen, ook moet de EU een pakket aan mogelijke maatregelen tegen corona opstellen.

Volgens de arts-microbioloog werkt het namelijk niet dat landen afzonderlijk corona bestrijden. 'Want het virus weet niks van grenzen.' Beter zou zijn om op Europees niveau een pakket aan maatregelen te ontwikkelen dat landen dan vervolgens op regionaal niveau inzetten.

'De meeste landen zijn te groot om op landsniveau maatregelen te nemen. Maatregelen werken het beste voor regio's rond de drie miljoen inwoners.'

Friedrich is groot voorstander van hard ingrijpen in regio's waar het virus oplaait. Die zouden enkele weken in volledige lockdown moeten, waardoor het virus geen kans krijgt verder om zich heen te grijpen. Europa moet een 'toolbox' aan maatregelen samenstellen, vindt hij. 'We moeten denken op Europees niveau en handelen op regioniveau.'

Deze regionale aanpak van corona werkt alleen op het moment dat het in een bepaalde regio opvallend slecht gaat, zegt hij. Andersom, regionale versoepelingen in gebieden waar relatief weinig corona heerst, is gevaarlijk. Dat kan alleen als er geen anderen naar binnen kunnen, bijvoorbeeld om naar de kroeg te gaan. Nieuwe uitbraken liggen anders op de loer.

'Het kan alleen als je ook de mobiliteit tegenhoudt en heel streng handhaaft. In Italië, Frankrijk en Griekenland doen ze het wel, daar zijn dan heel veel militairen en politie op straat. Dat kan in deze landen makkelijker, want ze voelen zich daar veilig bij en zijn het gewend. Wij niet en we zouden het minder makkelijk accepteren.’

Friedrich droomt al met al van een Europees gezondheidssysteem. Vraag is of al die verschillen tussen Europese landen daar geen struikelblok voor zijn. Friedrich denkt van niet, integendeel. Hij vindt dat Europese landen veel meer van elkaars krachten gebruik kunnen maken. Als voorbeeld noemt hij Duitsland, een land met veel meer ic-bedden dan Nederland. Tijdens de coronapandemie namen onze oosterburen geregeld coronapatiënten over van Nederlandse ziekenhuizen en dat is prima, vindt Friedrich.

Hoewel hij graag zou zien dat Nederland meer ic-bedden krijgt; zoveel als in Duitsland is niet nodig. 'Daar is het zorgsysteem heel anders georganiseerd en macro-economisch ingebed. Daarom zijn de vele bedden mogelijk.’ Heel veel van wat voor zo'n ic nodig is, maakt Duitsland namelijk zelf, vertelt Friedrich. Meer ic-bedden en meer zorg is daardoor makkelijker te financieren.

'Nederland zou heel veel moeten importeren; dat is minder voordelig. Wij moeten daarom in het actuele Nederlandse zorgstelsel veel meer op preventie inzetten. Voor de patiënt is preventie sowieso beter dan behandeling.'

Optimaal is dus om gebruik te maken van elkaars sterke punten en Nederland heeft Duitsland genoeg te bieden, zoals kennis over preventie. Zo ontdekten Nederlandse artsen dat patiënten die zo fit mogelijk een operatie ingaan, daarna ook veel beter herstellen.

'Wij hoeven dus niet hetzelfde te doen. Wij kunnen hun bedden en operatiecapaciteit gebruiken als we een acute wachtlijst hebben en zij leren van onze aanpak. We maken allemaal deel uit van het grotere geheel.'

Het staat allemaal nog in de kinderschoenen, stelt Friedrich, zo'n Europees gezondheidssysteem. 'De komende generatie moet het ontwikkelen. Het moet vanaf nu een Europese taak zijn.'

Gezondheidszorg is volgens hem 'systeemrelevant', net als de energiesector of de grote banken. Daarmee bedoelt hij dat zonder gezondheidszorg de maatschappij als het ware ineenstort. 'Zo moeten we de zorg dus ook behandelen; preventie en gezondheidszorg moeten de maximale prioriteit krijgen.'

Niet in de laatste plaats, omdat nieuwe pandemieën op de loer liggen. Het huidige coronavirus kan in het slechtste geval zo erg muteren dat de huidige vaccins en opgebouwde antistoffen niet meer werken. Nieuwe virussen kunnen ook ontstaan in dieren en overspringen naar mensen. 'Van nu af aan is gezondheidszorg een Europese taak.'