De spaarpot is leeg is en klanten blijven weg, dan maar de stekker eruit

In 2020 hielden 140.000 bedrijven volgens het CBS ermee op. Ruim twintig procent meer dan een jaar eerder. Vooral in het derde en vierde kwartaal nam het aantal stoppers een vlucht en het waren met name horecazaken die zelf de stekker eruit trokken, in sommige gevallen ook om een faillissement voor te zijn.

Directeur Grady Hofstra van Van der Meer Accountants treft de coronastoppers ook in zijn klantenkring. ‘Het gaat vooral om wat oudere ondernemers die van plan waren om er over een paar jaar toch al mee op te houden. Corona geeft hen een zetje. Ze hebben er geen trek in de komende jaren aan te modderen.’

Dat is precies hoe eigenaresse Marry Welling (70) van kledingzaak In Petto in de Zwanestraat in het centrum van Groningen het voelde. Een dikke week geleden haalde de winkel, die ze heeft samen met haar man, nog het 25-jarig bestaan, maar een volgend jubileum zal er niet zijn. Eind mei gaat de deur op slot. Haar trouwe klantenkring die kwam voor de ietsje chiquere kleding van wat exclusievere merken zal ergens anders naartoe moeten.

Winkelier Welling zou binnenkort weer een nieuwe huurperiode van meerdere jaren moeten aangaan. ‘Ik heb er drie weken over nagedacht of ik dat wel wil. Maar ik begin er niet meer aan, de tijd is te onzeker. Ik weet niet eens of de winkels in de herfst wel weer open zijn? Ik koop ieder seizoen voor een ton aan kleding in, maar ik durf het nu gewoon niet meer.’

Het beroerde coronajaar heeft Wellings spaarpot aardig leeggezogen, zodat haar pensioen een stuk magerder zal zijn dan ze zich had voorgesteld. Het enige personeelslid heeft inmiddels een andere baan en nu is ze vooral druk met het verkopen van de voorraad. Dat loopt maar mondjesmaat met iets van maximaal vijf afspraken per dag.

Ondertussen heeft Welling slapeloze nachten van de vraag hoe ze de boel moet kwijtraken. Want op 31 mei staat de nieuwe huurder op de stoep. ‘Het voelt vervelend. Ik had het me het einde van mijn onderneming echt anders voorgesteld.’ Van haar vaste klantenkring neemt ze nu afscheid. Veel klanten steunen haar met kaartjes en bloemen.

Toch ziet bedrijfsmakelaar Igor Feenstra op dit moment in Groningen maar weinig winkeliers of horecaeigenaren zelf de handdoek in de ring gooien. ‘Ik verbaas me erover dat er zo weinig panden vrijkomen. De hausse die ik verwachtte aan lege winkels, horeca en ook wel kantoorpanden is helemaal uitgebleven’, zegt Feenstra. Om het extra werk op te vangen had hij er zelfs extra mensen voor aangenomen.

Leegstand is er zeker wel, beaamt Feenstra, en die neemt ook wel wat toe, maar die trend was er voor corona ook al.

Maar er komt hoe dan ook een golf van bedrijfsbeëindigingen aan, voorspelt de makelaar. ‘Ik spreek veel ondernemers die technisch failliet zijn. Ze betalen al een jaar lang geen belasting en btw en maken gebruik van allerlei regelingen. Wanneer er één leverancier zijn schulden gaat opeisen, is het met ze gebeurd.’

Het is nou eenmaal de aard van de ondernemer om door te gaan, ook tegen beter weten in, denkt voorzitter Eric Bos van Groningen City Club (GCC), de vereniging van winkeliers in de stad.

‘Ze hebben vaak zoveel shit in hun hoofd die ze willen oplossen; of ze nog een afspraak kunnen maken met de verhuurder, hoe ze de belasting nog wat kunnen uitstellen. Maar om te voorkomen dat de ellende nog groter wordt, is stoppen soms beter. Je wilt niet als winkelier ook nog je huis kwijtraken.’

Voor ondernemers die momenteel op de rand balanceren heeft Groningen City Club een corona-toolkit bedacht. Een pakket met allerlei workshops, trainingen en bijeenkomsten, bijvoorbeeld om online vaardiger te worden.

Bos: ‘Een aantal bedrijven zit op de wip. Die proberen we te helpen. Bijvoorbeeld door het bedrijf te laten checken op levensvatbaarheid.’

Eigenaren Marieke Vijfwinkel en Fokke Suthoff van Platform Theater aan het Boterdiep in Groningen besloten vorige week dat het met die levensvatbaarheid niet meer goed zou komen. Het perspectief was door het gemis van boekingen van feesten, optredens en bijeenkomsten nog niet eens een stip aan de horizon.

Al is het met pijn in het hart dat ze hun horecazaak na zestien jaar achterlaten, ze kunnen het zonder schulden doen en ze voorkomen zo het faillissement van de zaak die 34 jaar geleden door Mariekes vader werd gestart. Het zit het ondernemersduo hoog en erover praten willen ze niet meer.

Corona versnelde ook de beslissing van Henk Tienkamp om te stoppen met zijn drukkerij in Groningen. Eind vorig jaar schakelde hij de drukpersen voorgoed uit. Ze staan inmiddels op transport naar Turkije.

Tienkamp was al van plan om over een jaar of twee de onderneming te beëindigen. Door nu te stoppen blijft hij de problemen die hij verwacht in elk geval voor. ‘Aankomend jaar zullen veel bedrijven het schip ingaan wanneer de steun wegvalt’, voorziet hij. ‘Het ene bedrijf zal het andere meeslepen. Het bedrijf waar ik mijn boeken laat binden is op dezelfde dag gestopt als ik. Ook omdat hij denkt: dit gaat fout.’

Er speelde meer, zo had een van zijn twee medewerkers een chronische aandoening en zat hij zelf af en toe ook tegen overwerktheid aan. Mede door gedoe rond de afwikkeling van aardbevingsschade aan zijn woning in Woltersum.

‘Eigenlijk was afgelopen jaar nog helemaal niet zo slecht voor ons, maar ik zie gewoon niet dat het binnenkort echt beter gaat worden. Veel van mijn opdrachtgevers zitten in de kunst en cultuur en de overheidshoek. Corona zet daar de budgetten onder druk.’

Terwijl hij uitwaait op het strand van Schiermonnikoog vertelt hij over de telefoon: ‘Ik denk wel eens: ‘Wat heb ik nou gedaan’. Maar ik vind het fijn dat het achter de rug is. Wat ik in elk geval niet wilde is failliet gaan. Want dan kun je niks meer. Iedereen heeft van mij alles betaald gekregen.’