Pubers in coronatijd: 'Je kunt niet verwachten dat we al het huiswerk maken'

Er wordt veel ‘over’, maar weinig ‘met’ pubers gepraat in coronatijd. Dat stellen Marjolein Hes en Sandy Riem van Studie Ontwikkeling Begeleiding (SOB) De Zandloper in Veendam. Het duo begeleidt jongeren bij hun schoolwerk.
Want hoe is het als je na 2,5 maand thuisonderwijs weer naar school mag? En hoe ga je als puber om met berichten over ‘zorgwekkende’ leerachterstanden waar jouw generatie ‘nog jaren last’ van gaat hebben? We praten met Marten en Twan, twee pubers in coronatijd.

Marten Blom

Marten Blom (12) zit al op me te wachten bij De Zandloper, een kop thee en worstenbroodje voor zich. Over de vraag of hij zijn ervaringen wilde delen op camera hoefde hij niet lang na te denken. Marten staat er onbevangen in.
Dit jaar is Marten begonnen in de brugklas. Door corona heeft hij zijn klasgenoten nog maar weinig gezien. Marten: ‘Ik vond het wel jammer, want je kende elkaar nog maar net en dan ga je eigenlijk alweer weg.’ Het thuisonderwijs is niet per se vervelend, maar hij mist wel het contact met klasgenoten en leraren: ‘Op school fluister je snel even met degene die achter je zit, dat kan niet alleen achter je bureau.’ Toch heeft het thuisonderwijs ook voordelen, tussendoor kun je even lekker naar buiten om te gaan vissen met een buurtvriendje.
Vissen tussen de online lessen door
Vissen tussen de online lessen door © Arienne Dozeman
'Op school fluister je snel even met degene die achter je zit. Dat kan niet alleen achter je bureau'
Marten Blom
Met een jonger broertje en zusje thuis kon Marten zich niet goed concentreren op zijn schoolwerk. ‘Ze spelen boven ook vaak met lego. Dat is best irritant als je aan het leren bent’, vertelt hij. Maar dat het op school niet zo lekker gaat komt niet alleen door de lockdown. De moeder van Marten krijgt in het najaar de diagnose schildklierkanker. ‘Marten had last van grote mensenzorgen’, vertelt zijn moeder. ‘Dat zagen we terug in de cijfers’. Daarom gaat Marten nu vier keer per week naar De Zandloper, even weg van de zorgen thuis en volle focus op het schoolwerk.
Marten Blom maakt zijn schoolwerk bij De Zandloper
Marten Blom maakt zijn schoolwerk bij De Zandloper © Arienne Dozeman
Marten is blij dat hij weer deels naar school mag, al is het dan maar met de helft van de klas. Anderhalve meter houden blijft wel lastig: ‘Soms denk je er even niet aan en dan kom je wel wat te dicht bij elkaar’. Inmiddels gaat het op school weer een stuk beter. Marten hoopt dat hij overgaat naar de tweede van het VWO. ‘Ik ga er gewoon vanuit dat ik het wel ga halen.’
Marten Blom (12) over de coronatijd

De Zandloper

Marjolein Hes en Sandy Riem waren collega’s op hetzelfde voortgezet onderwijs. Marjolein docent Nederlands en Sandy Kunstdocent. Zij stopten met hun baan en starten afgelopen september SOB De Zandloper, waarbij SOB staat voor Studie, Ontwikkeling en Begeleiding. Sandy: ‘We wilden de kinderen meer kunnen helpen dan we als docent en mentor konden.’ De stichting is meer dan een huiswerkinstituut, Marjolein: ‘We zetten heel erg in op de ontwikkeling van de puber. Waar loop je tegen aan? Wat wil je later worden? Hoe kun je dat bereiken.’
Tijdens de (gedeeltelijke) lockdown komen kinderen dagelijks bij hen om de online lessen te volgen, bijvoorbeeld omdat beide ouders werken of omdat het kind zich thuis niet goed kan concentreren. Ze zien hoe de pubers worstelen met de online lessen en het weinige contact met klasgenoten en docenten. Samenwerken of een vraag stellen is lastig. Sandy: ‘Sommige kinderen liggen tijdens het online onderwijs letterlijk nog in bed, dwalen thuis af van het scherm of kunnen de motivatie niet vinden om actief deel te nemen aan de online lessen.’
Sommige kinderen liggen tijdens het online onderwijs letterlijk nog in bed
Sandy Riem
Sinds 1 maart is het voortgezet onderwijs weer gedeeltelijk open, na een lockdown van 2,5 maand. In de media is veel aandacht voor hoe de scholen dit fysieke onderwijs coronaproof organiseren. Ook lees je over de zorgwekkende leerachterstanden die kinderen hebben opgelopen en hoe de overheid werkt aan programma’s die deze achterstanden op moeten vangen. Maar wat gaat er eigenlijk in de hoofden van de pubers zelf om? Daarover hoor je volgens Marjolein en Sandy veel te weinig. Marjolein: ’Natuurlijk vinden de meeste kinderen het fijn dat ze weer naar school mogen, maar ze denken er ook meteen twintig andere dingen bij.’
Sommige kinderen vinden het heel spannend om weer naar school te gaan of zijn bang om besmet te raken. Andere pubers moeten weer erg wennen aan de drukte op school. Het wisselen tussen online lessen en dan weer een paar dagen per week naar school, zorgt voor onduidelijkheid en levert stress op bij de pubers. De impact is groot; school betekent onder normale omstandigheden -naast werken aan je toekomst-, vrienden en vriendinnetjes, sociale contacten, het gevoel hebben dat je ergens bij hoort. Dat is de afgelopen tijd allemaal weggevallen.
Sandy Riem en Marjolein Hes
Sandy Riem en Marjolein Hes © Arienne Dozeman

Twan Folkersma

Twan (15 jaar) zit in MAVO 3 en wil later ethisch hacker worden. Toen hij hoorde dat hij weer naar school mocht stond hij niet bepaald te juichen. Twan: ‘Ik kan de uitleg van de leraar online veel beter volgen. Omdat ik best druk ben in mijn hoofd, kan ik me op school gewoon niet goed concentreren.’
Ik kan me op school gewoon niet goed concentreren
Twan Folkersma
Tijdens de eerste lockdown had Twan er nogal een potje van gemaakt. Twan: ‘Dat was een feestje, lekker les volgen vanuit bed, veel gamen.’ Twan zegt dat hij zeker niet de enige was die de eerste lockdown zag als een lange vakantie. Veel klasgenoten hebben volgens hem een leerachterstand.
Zijn ouders werken allebei. Om te voorkomen dat Twan tijdens de tweede lockdown weer de dagen in zijn bed zou slijten stuurden ze hem naar De Zandloper. Drie dagen per week volgt hij daar zijn online lessen. Twan had er in het begin op zijn zachtst gezegd geen zin in, ondertussen heeft hij er zijn draai gevonden. ‘Als ik hier niet naartoe was gegaan dan was het weer net zo slecht gegaan met school als tijdens de eerste lockdown’, meent Twan.
Twan Folkersma
Twan Folkersma © Arienne Dozeman
Nu gaat hij weer deels naar school. De ene week op dinsdag en donderdag, de andere op maandag, woensdag en vrijdag. Het gewone schooljaar proberen voort te zetten tijdens corona is volgens hem niet haalbaar. Volwassenen hebben een te grote verwachting van pubers. 'Je kunt van ons niet verwachten dat we in 2,5 maand lockdown braaf al het huiswerk gaan maken wat de leraren ons opgeven....'
Twan Folkersma (15) over opgroeien in coronatijd