'Hoe meer tegenstand, hoe fanatieker Meent van der Sluis werd'

De schrijver met het boek
De schrijver met het boek © Reinder Smith/RTV Noord
Twee jaar geleden werd er naast de A7 een monument onthuld voor Meent van der Sluis. De man die het in de jaren 80 en 90 met de NAM aan de stok had over aardbevingen, bodemdaling en schade die de gaswinning veroorzaakte. Maar dit was maar een van de zaken waar deze veelzijdige Drent zich mee bezig hield. Zo blijkt uit een biografie over van der Sluis die volgende week verschijnt.
'Al heel wat jaren geleden was Meent van der Sluis een van mijn leraren en hij viel op door zijn enthousiasme en gedrevenheid. Het was een echte verhalenverteller. Later, toen ik zelf in de provinciale Drentse politiek zat, kwam ik Van der Sluis weer tegen en leerde ik nog meer kanten van hem kennen', zegt biograaf Lukas Koops. 'Meent had humor, was vriendelijk, legde makkelijk contacten en kwam bij iedereen binnen.'
Boek over Meent van der Sluis

Intellectuele veelvraat

Meent van der Sluis had een enorm brede belangstelling, had verstand van tal van onderwerpen en bemoeide zich met veel zaken. Hij was leraar, promoveerde, schreef boeken en krantenartikelen en was actief in de politiek.
Meent werd gedreven door een enorm rechtvaardigheidsgevoel
Lukas Koops - biograaf Meent van der Sluis
'Maar hij was beslist geen politicus. Hij was niet tactisch en ging er te vaak met het gestrekte been in. Dat riep dan ook weerstand op bij de andere leden van de PvdA-fractie in de Drentse Provinciale staten', zegt Koops.
'Meent werd gedreven door een enorm rechtvaardigheidsgevoel. Als hij een zaak onrechtvaardig vond, beet hij zich er in vast en bleef hij bezig. Dat rechtvaardigheidsgevoel is ontstaan toen hij als kind opgroeide in het arme Drentse veengebied. De armoede van de veenarbeiders en de macht van de veenbazen is hem altijd bijgebleven.'

De strijd met de NAM

Groningers kennen Van der Sluis vooral vanwege zijn strijd met de NAM over de gaswinning in Noord Nederland en de bodemdaling en aardbevingen die dit veroorzaakte. Na een aardschok in zijn woonplaats Assen op tweede kerstdag 1986 stortte van der Sluis zich op deze materie en ontwikkelde geheel eigen theorieën die de aardschokken moesten verklaren. De NAM en wetenschappers lieten geen spaan heel van deze theorieën maar dat stopte hem niet.
Hij wilde opkomen voor de zwakkeren, de mensen die schade ondervonden door de gaswinning
Lukas Koops - biograaf Meent van der Sluis
'Mensen die hem tegengas gaven, daar kon hij niet mee overweg. Sterker nog, hoe meer tegenstand er was, hoe fanatieker Meent zich in de zaak vastbeet. In de zaak met de NAM herkende hij vermoedelijk de tegenstelling tussen veenbazen en arbeiders uit zijn jeugd en hij wilde opkomen voor de zwakkeren, de mensen die schade ondervonden door de gaswinning.'

'Meent van der Sluis kletst uit zijn nek'

De ruzie met de NAM is wellicht de bekendste kwestie waarbij Van der Sluis betrokken was, maar de biografie laat zien dat het niet de enige was. Sterker, je ziet een patroon. Meent van der Sluis raakte telkens weer betrokken bij kwesties waarbij zijn ideeën botsten met die van de wetenschappers.
Of het nu ging over gaswinning, de vraag of Vincent van Gogh nu wel of niet in een bepaald huis gelogeerd heeft of over de armoede in de Drentse veengebieden, Meent van der Sluis botste met de anderen. En die botsingen liepen verbaal soms flink uit de hand.
'Meent van der Sluis kletst uit zijn nek', stond er in november 1995 in de kranten te lezen. En die constatering kwam niet van NAM-woordvoerder Frank Duut, maar van provinciaal historicus Michiel Gerding die het met Van der Sluis aan de stok had over de armoede in de veengebieden.

Wilde Van der Sluis zijn vaders fouten goedmaken?

Meent van der Sluis heeft altijd doen voorkomen dat hij op 15 januari 1944 werd geboren in Emmer-Erfscheidenveen, maar Koops ontdekte dat dit niet waar is.
'Van der Sluis is geboren in het Duitse plaatsje Forbach waar zijn ouders toen werkten. Meent zijn vader zat bij de NSB en dat heeft hem altijd heel erg dwars gezeten. Het stond een goede band met zijn vader in de weg en Meent heeft het eigenlijk altijd verzwegen.
'Je kunt je afvragen of Meent zijn verbeten strijd voor rechtvaardigheid daar misschien vandaan komt. Zijn vader deed het 'fout', misschien wilde Meent het daarom per se goed doen? We weten het niet', zegt Lukas Koops. 'Ik had het hem graag gevraagd, maar Van der Sluis is in 2000 op 56-jarige leeftijd overleden.'

Geen biografie maar een journalistiek portret

'Ik noem het geen biografie, maar een journalistiek portret', zegt Koops. 'Als je een echte biografie maakt, op wetenschappelijke basis met een compleet notenapparaat erbij, dan gaat dat vaak ten koste van de leesbaarheid. Ik heb een journalistiek portret geschreven.'
En daarin is Koops zeker geslaagd. Meent van der Sluis 1944-2000 is een zeer toegankelijk, goed geschreven boek waar voor- en tegenstanders van hem aan het woord komen. Was Meent van der Sluis een visionair, een strijder voor rechtvaardigheid, of was hij een beroepsquerulant? Lukas Koops velt geen oordeel maar laat de vele kanten van Meent van der Sluis zien. Vanaf woensdag ligt het boek in de winkel en kan de lezer zelf een mening vormen.