Verbazing bij experts over versoepelingen: ‘Alle seinen staan op rood’

Zelf willen ze ook stuk voor stuk maar al te graag weer eens naar een museum, terras of onbezorgd naar familie. Maar intensivist Peter van der Voort, viroloog Bert Niesters en epidemioloog Esther Metting zien het voorlopig niet gebeuren.

‘We kunnen steeds moeilijker een plekje vinden voor patiënten’, legt Peter van der Voort uit, hoofd van de intensive care van het UMCG. ‘Alles wat uitgesteld kan worden, stellen we uit. We doen alleen wat binnen zes weken moet worden gedaan, maar ook daar staat druk op.’

Het aantal coronapatiënten neemt de laatste weken toe, terwijl het kabinet voorsorteert op versoepelingen. Maar Van der Voort waarschuwt. ‘Als het aantal patiënten op de ic toeneemt, kunnen we de spoedzorg ook niet meer leveren’.

Donderdag werd het hoogste aantal coronapatiënten in de noordelijke ziekenhuizen dit jaar bereikt. Het gaat om zo’n 80 mensen op de ic en ruim 130 op de verpleegafdelingen.

Met die ontwikkelingen verbaast UMCG viroloog Bert Niesters zich over de mogelijke versoepelingen. ‘Dan kun je toch niet beginnen om zoveel open te gaan doen. Ik was oprecht verbaasd’.

Het kabinet houdt een slag om de arm: de cijfers moeten versoepelingen wel toelaten. ‘Tja, dat zeggen ze altijd’, verzucht Niesters. ‘Maar met vandaag bijna 8000 besmettingen zie ik het niet gebeuren.’

Gedragswetenschapper en epidemioloog Esther Metting is bang dat het valse hoop geeft. ‘Niemand hoort die disclaimer en iedereen denkt: straks gaan de terrassen weer open!’ Ze maakt zich zorgen over het breken van beloften. ‘Dan verheugen mensen zich op een terrasje en kan het straks niet doorgaan… We moeten wel eerlijk blijven.’

‘Draagvlak creëer je volgens mij door ook open en eerlijk te zijn’, zegt Niesters. ‘Praten over versoepelingen terwijl alle signalen op het coronadashboard, dat het Rijk zélf in het leven heeft geroepen, op rood staan is niet goed. Daar maak ik me zorgen over.’

Hoe graag ze het ook zou willen, ook Esther Metting ziet het niet gebeuren dat we over twee weken op terrassen kunnen zitten. ‘Eigenlijk is geen enkel versoepeling mogelijk zoals het nu is voorgesteld’.

Maar als gedragswetenschapper ziet Metting de problemen die de lockdown oplevert. ‘Het is geen houdbare situatie, er moet wel wat gebeuren. Het piept en kraakt zelfs in de GGZ.’

Iedereen thuis en de deuren dicht. Dat is de beste manier om een virus te bestrijden. ‘Maar dat houdt natuurlijk niemand vol. Dus moet je perspectief schetsen en vooral vooruit denken. We gaan nu telkens van persconferentie naar persconferentie en het kabinet doet voor alsof het virus in juli wel weg is, maar die kans is gewoon niet heel groot.’

‘We onderschatten steeds weer wat de impact is van het virus, al vanaf het begin. En dan maken we korte termijn plannen en kijken we niet naar de lange termijn: wat als het virus niet weg gaat, wat als het muteert en zelfs resistent wordt voor vaccins? Ik zeg niet dát het gebeurt, maar het zijn realistische scenario’s’.

En dus herhaalt ze haar pleidooi voor een uitgebreide testsamenleving. ‘We moeten echt leren leven met het virus en testen om contact te hebben met elkaar, naar school te kunnen gaan en dan misschien ook verder te versoepelen.’

Maar zelfs dan is de situatie momenteel nog veel te precair. ‘Alles wat je doet kan de zorg net over het randje heen duwen.’ Daar maakt ook Bert Niesters zich zorgen over. ‘Ik hoop dat het OMT hier heel goed over na gaat denken…’

Intensivist Van der Voort vraagt zich af of het OMT nu wel kan weten wat de gevolgen van versoepelingen zijn. Maar een ding weet hij wel: het personeel krijgt het steeds zwaarder en daardoor moet andere zorg dan COVID steeds sneller wijken.

‘Vorig jaar hadden we rond deze tijd zo’n 1300 COVID-patiënten, nu zo’n 800. Dus daar kan nog wel wat bij zou je denken.’ Maar het personeel is merkbaar uitgeput. ‘Het lukt bijna niet meer om personeel extra te laten werken. De energie is op’.

Toch houdt Van der Voort hoop. ‘Er is een voorspelling dat we de piek op de ic volgende week bereiken. Als dat zo zou zijn, dan hebben we daarna wel meer ruimte om te versoepelen.’

En, hij benadrukt het nog maar een keer: handen wassen, afstand houden en het dragen van een mondkapje blijft belangrijk. ‘Het is essentieel om te bereiken dat de terrassen open mogen.’