'Het lijkt net of de dode walvis op Rottumerplaat mummificeert'

Onderzoekers bij de walvis in ontbinding
Onderzoekers bij de walvis in ontbinding © Wageningen Marine Research
Het is inmiddels ruim vier maanden geleden dat de dode dwergvinvis die op Rottumerplaat gevonden werd, aan het ontbinden is. Onderzoekers van de Universiteit Wageningen bezochten het onbewoonde eiland onlangs om van dichtbij te zien hoe het de dode walvis vergaat.
Enkele steekwoorden: zwarte verkleuring, schimmels op de huid en strontvliegen. U bent gewaarschuwd.

Camera's geplaatst

Het walviskadaver werd eind november vorig jaar gevonden en iets verder op het eiland gelegd zodat het niet door de vloed zou worden meegenomen. Rond het kadaver werden camera's geplaatst om het proces te volgen.
Op die manier kan worden bekeken hoe die ontbinding in zijn werk gaat en welke impact dat heeft op de natuur. Onderzoekers bezoeken het eiland met enige regelmaat om het kadaver van dichtbij te bestuderen. Het laatste bezoek dateert van 30 maart. Op die dag maakten ze een vijfde detailfoto van het kadaver.

Kaal gepikt door vogels

Dit is wat de onderzoekers schreven:
'Vergeleken met een maand geleden zijn er geen grote veranderingen. De algehele kleur van de huid is nog donkerder bruin geworden en de huid begint op steeds meer plaatsen zwart te kleuren. Daarnaast zijn er zwarte en witte plekken van schimmels op de huid te zien.
De tong is minder gezwollen en begint zwart te verkleuren. De onderkaak, die op de foto bovenaan ligt, is verder kaal gepikt door vogels en het bot kleurt zwart. De huid is op steeds meer plaatsen aangepikt, maar nog steeds zonder grote verscheuringen.'
De dode walvis begint te schimmelen
De dode walvis begint te schimmelen © Wageningen Marine Research

Stank

Als je niet al te dicht bij het kadaver komt, valt het met de stank wel mee, schrijven de onderzoekers: 'De geur van het kadaver was tijdens het veldbezoek van 30 maart 2021 slechts binnen een afstand van drie meter goed te ruiken. De geurstoffen gedroegen zich als een zwaar gas; de geur trok over de grond. Tijdens het veldbezoek stond er een zwakke zuidwestelijke wind. Benedenwinds van het kadaver werd de geur over het duin geblazen.

'Zijn er ook pissebedden aan het knabbelen?'

Martin Baptist van Wageningen Marine Research is één van de onderzoekers die eind maart op Rottumerplaat was. Hij zag het kadaver van dichtbij en hoe er bijvoorbeeld strontvliegen rondkruipen op de dode walvis.
'De volgende keer wil ik ook graag onder het kadaver kijken', zegt hij. Misschien kunnen we dan zien of er vanaf de onderkant bijvoorbeeld pissebedden aan het knabbelen zijn. De stank viel deze keer wel mee, maar dat kan onder andere omstandigheden weer heel anders zijn.'
De dode walvis van boven
De dode walvis van boven © Wageningen Marine Research
'Het is voor het eerst dat we dit op deze manier doen in Nederland', vervolgt hij. 'En we komen ook zaken tegen die we nog niet kunnen verklaren. Zo wordt het kadaver zo nu en dan bleker, en vervolgens weer bruin. We willen graag weten welke diepere oorzaken daar aan ten grondslag liggen.'

Konijnenvelletje

Het is volgens de onderzoeker nog onduidelijk hoe lang het proces van ontbinding gaat duren. 'Het lijkt ook wel of de kadaver mummificeert, vergelijk het met een konijnenvelletje dat je wel eens in de duinen kunt vinden. Ja, dan kan het heel lang gaan duren.'