Het hartverscheurende verhaal van Vamba Sherif

Vamba Sherif woont inmiddels al weer jaren in Groningen. Hij schreef eerder al een aantal boeken over zijn vaderland, maar zo persoonlijk als in Ongekende liefde was hij nog niet. In zijn nieuwste boek lezen we hoe hij liefdevol wordt opgevoed door zijn moeder en oma maar ook hoe hij uiteindelijk door zijn familie wordt verbannen naar Koeweit.

Daar haalt de wereldgeschiedenis de jonge Sherif bijna in als in zijn vaderland een bloedige burgeroorlog uitbreekt en Saddam Hoessein kort daarna Koeweit binnenvalt. Met behulp van een mensensmokkelaar komt hij terecht in een vluchtelingenkamp in Syrië.

‘De gebeurtenissen in Koeweit, de vlucht naar Jordanië, daar heb ik nog niet eerder over durven schrijven,’ vertelt hij. ‘We waren gevlucht uit Koeweit en dachten: nu is de ellende voorbij. We waren nu vrij, maar de situatie in het kamp bleek nog veel erger. Ik kon daar niet mee omgaan en hield op met praten, ik kon niet meer praten. Je probeert altijd hoop te houden, maar daar was ik de hoop voorbij.’

De periode in het vluchtelingenkamp is de donkerste in zijn leven. Een leven dat bij zijn geboorte veel goeds beloofde te brengen.

Vamba komt in 1973 ter wereld in een vooraanstaande familie van islamitische schriftgeleerden en intellectuelen. Zijn vader overlijdt als hij nog jong is en hij wordt opgevoed door zijn moeder en oma. Moeder Sherif is een succesvolle zakenvrouw en bezit winkels, tankstations en handelt in koffie en cacao. Hoe invloedrijk de familie Sherif is, lezen we in een passage waarin zijn moeder hem meeneemt naar het graf van zijn overgrootvader die een belangrijke geleerde was.

Bij aankomst in het dorp waar hij ligt begraven worden hij en zijn moeder verwelkomd door mensen langs de weg. ‘Zo belangrijk was mijn overgrootvader voor die mensen. Wij waren zijn directe nakomelingen. Dat was zo mooi om mee te maken, ze waren heel hartelijk en we kregen veel cadeaus.’

Hoewel zijn overgrootvader islamitisch was, waren veel van zijn volgelingen van andere gezindten. ‘Hij stond eigenlijk boven het geloof. Mensen kwamen naar hem toe voor advies. Hoe ze om zouden kunnen gaan met een bepaalde situatie.’

Zijn zorgeloze jeugd in Liberia komt ten einde als de jonge Vamba een familietaboe doorbreekt. De nieuwsgierige jongen wil eindelijk wel eens weten wat voor eeuwenoude boeken en manuscripten verborgen liggen in een afgesloten kamer in zijn moeders huis. Hij wordt betrapt.

‘Dat was het begin van het einde van het leven zoals ik het kende,’ zegt Vamba er over. ‘Mijn vader had niemand aangewezen als zijn opvolger en dus moest mijn familie nog bepalen wie de manuscripten mocht lezen. Kinderen mochten er sowieso niet in lezen.’

Tientallen familieleden bepalen uiteindelijk dat de jonge Vamba zijn woonplaats moet verlaten. Hij komt eerst terecht bij een tante in de hoofdstad om daarna met zijn broer naar Koeweit te reizen om daar naar de middelbare school te gaan.

Als in Liberia de burgeroorlog uitbreekt en Irak Koeweit binnenvalt, stort zijn leven in. Zijn moeder ziet hij nooit weer en de rest van de familie versplintert. Een deel komt om het leven. Uiteindelijk weet hij per vliegtuig Nederland te bereiken.

‘We dachten: we zijn slachtoffer van twee oorlogen. In Koeweit en Liberia. Nederland is een tolerant land. We hoeven alleen maar ons verhaal te vertellen en dan is het ok.’ Wat volgt is opnieuw een onvoorstelbare bak ellende waarbij de asielzoeker Vamba ook nog eens geconfronteerd wordt met berichten in de Nederlandse media. ‘Er wordt een politieke partij opgericht die tegen mijn aanwezigheid was. Mensen kwamen in de Tweede Kamer omdat ze tegen je zijn. Weet je hoe dat voelt? Ik heb nog de mogelijkheid om er over te praten en schrijven. De meeste vluchtelingen hebben dat niet. Om dan geconfronteerd te worden met die vijandigheid.’

Vamba Sherif houdt ons in zijn nieuwste boek een pijnlijke spiegel voor maar laat ons ook kennismaken met het leven in zijn geboorteland op een continent waar we over het algemeen maar bar weinig van weten. Ongekende liefde van Vamba Sherif is verschenen bij uitgeverij De Geus.