Eeuwenoude weem wordt gesloopt: 'Dit huis heeft zo veel schade'

De eeuwenoude weem Menkeweer aan de Warffumerweg in Onderdendam moet plaatsmaken voor een nieuwbouwwoning. Het pand kampt met aardbevingsschade en de bewoners voelen zich er niet meer veilig. Erfgoedvereniging Heemschut ziet 'alweer' een stukje Groningse historie verloren gaan en komt in het geweer.
'Het gaat niet om zomaar een boerderij. Het is een weem, die mogelijk uit de 17de eeuw stamt', betoogt Reint Wobbes van de Groningse afdeling van Erfgoedvereniging Heemschut. 'Daar woonde vroeger de pastoor, die destijds vaak ook als boer werkte.' In de provincie zijn nog enkele boerderijpastorieën bewaard gebleven, waaronder in Warffum en Scheemda. Kunstschilder Henk Helmantel reconstrueerde in Westeremden een weem met originele elementen.
Bekijk in deze video hoe de eeuwenoude weem eruitziet:
Menkeweer wordt afgebroken
‘Het is een heel bijzonder plekje', gaat Wobbes verder. 'Dat ontstond toen het Boterdiep werd gegraven.' Naast de pastorie stond ook een kerk, die later werd gesloopt vanwege de slechte staat. 'Nu ligt er alleen nog een begraafplaats naast. Het zijn de enige elementen die nog wijzen op de historie van het gebied.'

Keuze snel gemaakt

De weem aan de Warffumerweg is nu eigendom van melkveehouder Herman Ebbekink (63) en zijn vrouw. ‘Als ik hier in de buurt rondkijk, wordt er van alles opgeknapt', vertelt de boer. 'Je kunt niet álles bewaren hè. Dit huis heeft zo veel schade. De bouwadviseur schatte het op zo’n 80.000 euro, de fundering niet meegerekend. Allemaal door de aardbevingen.'
Ik kan mijn broer en zus niet meer fatsoenlijk ontvangen
Herman Ebbekink - eigenaar weem
Kiezen tussen herstel of nieuwbouw was voor hem niet moeilijk. 'Je kunt twee dingen doen. Opknappen voor een half miljoen euro, of een nieuw huis neerzetten dat er nog aardig bij past. Ik garandeer je: het wordt geen blokkendoos. Het gaat qua stijl lijken op een oude boerderij.'
Melkveehouder Herman Ebbekink, eigenaar van de weem
Melkveehouder Herman Ebbekink, eigenaar van de weem © Wiebe Klijnstra/RTV Noord
Als melkveehouder draait Ebbekink samen met zijn vrouw werkweken van zo'n 60 uur. 'Als je zoiets wil opknappen en moet onderhouden, dan ben ik wel 100 uur aan het werk. Dat willen we niet. Niet op deze leeftijd. Daar komt bij dat ik mijn broer en zus, die allebei in een rolstoel zitten, niet meer fatsoenlijk kan ontvangen. Daarvoor is het hoogteverschil te groot.'
Er wordt te vaak gezegd: breek maar af die boel
Reint Wobbes - Erfgoedvereniging Heemschut

Signaal richting gemeenten

De erfgoedvereniging hoopt met de noodkreet een signaal af te geven richting gemeenten. 'Er is al zo veel afgebroken', zegt Wobbes. 'Er lopen door de hele provincie bouwkundigen rond en dan wordt er te vaak gezegd: breek maar af die boel. Ik weet niet of we de sloop van deze weem nog tegen kunnen houden, maar het is een waarschuwing voor gemeenten van: laten we een beetje voorzichtig zijn met ons erfgoed.’
De gemeente Het Hogeland heeft al een vergunning verleend voor de bouw van een nieuw woonhuis. Voor de bouw kan beginnen, moet eerst bodemonderzoek worden gedaan.
De weem en de begraafplaats
De weem en de begraafplaats © Wiebe Klijnstra/RTV Noord