Op waterstof aangedreven Ecolution kiest voor het eerst het ruime sop

Albert Keizer staat glunderend achter het stuurwiel van de Ecolution. 'Ik bedacht me vanmorgen dat het eigenlijk een historisch moment is’, zegt de directeur van Next Generation Shipyards en bestuurslid van de Stichting WadDuurzaam. ‘We hebben een kolentijdperk gehad, een dieseltijdperk en dit is de start van het waterstoftijdperk.’

De Ecolution werd een jaar of tien geleden in gebruik genomen door Ockels, die in 2014 zou komen te overlijden. Na de dood van Ockels maakte het schip allerlei omzwervingen, totdat het door de Stichting WaDduurzaam werd gekocht. De Ecolution werd het vlaggeschip van de Noord-Nederlandse ambities om dé waterstofregio van Europa te worden. In de afgelopen twee en een half jaar is het zeilschip voorzien van een aandrijving op waterstof.

En nu is het moment aangebroken dat Keizer het schip echt kan gaan testen. ‘Ja', roept hij, op het moment dat de Ecolution de havenhoofden van Lauwersoog passeert, en hij drukt op de scheepshoorn: de Ecolution op waterstof is voor het eerst op volle zee. Keizer: 'We testen de samenwerking tussen de brandstofcel, het accupakket en de elektromotoren, we gaan dat finetunen. En we willen weten hoeveel waterstof er bij verschillende snelheden wordt verbruikt. Bij normaal gebruik zouden we 24 uur vooruit moeten kunnen.'

Wat vooral opvalt aan boord: het is er stil. Geen gestamp van dieselmotoren maar zacht gezoem van elektromotoren en het geklots van water tegen de boeg. ‘Het klink als zeilen, maar dan zonder zeil’, zegt Keizer met een knipoog.

Twee elektromotoren draaien op stroom die benedendeks door brandstofcellen wordt geleverd. In die brandstofcellen worden waterstof en zuurstof omgezet in elektriciteit en water. De waterstof ligt opgeslagen in grote tanks bovenop het dek. De opgewekte stroom wordt niet alleen gebruikt voor de aandrijving, maar ook voor het koffiezetapparaat en alle andere elektrische apparatuur op het schip.

De waterstofaandrijving wordt in principe alleen gebruikt als er niet gezeild kan worden, en bij het aan- en afmeren. Tijdens de ombouwoperatie is de Ecolution voorzien van splinternieuwe zeilen. Als de elektromotoren uitgaan en het schip de wind in de zeilen krijgt, leveren de schroeven die eerder voor de voorstuwing zorgen nu als dynamo zelf stroom.

Keizer: ‘Het zijn eigenlijk een soort kleine windmolentjes onder water.’ De stroom die de schroeven opwekken, wordt opgeslagen in accu’s voor later gebruik. ‘We willen in de toekomst gaan proberen aan boord waterstof te gaan maken met behulp van die elektriciteit, hoe duurzaam is dat?'

Ondertussen worden we met zwaar gebrom ingehaald door de Monnik, één van de passagiersschepen die de veerdienst tussen Lauwersoog en Schiermonnikoog onderhoudt. 'Het uiteindelijke doel is dat ook zulke schepen op waterstof gaan varen', zegt Keizer. ’

Ik hoop dat we met de Ecolution kunnen laten zien dat het werkt, dat het mogelijk is en dat we de techniek beschikbaar hebben om echt een hele grote stap te maken naar een fossiel-vrije samenleving.’