De Gerrit Krolbrug, 85 jaar lang een belangrijke verbinding in Stad

De Gerrit Krolbrug in 1985
De Gerrit Krolbrug in 1985 © Frank Straatemeier, Groninger Archieven
De botsing met het Duitse vrachtschip Bodensee betekent mogelijk het vroegtijdige einde van de Gerrit Krolbrug. Een 85 jaar oude draaibrug die zeldzaam is in haar soort.
'Dit type draaibrug is niet veel gemaakt', zegt de inmiddels gepensioneerde hoogleraar bruggenbouw Leo Wagemans van de Technische Universiteit Delft.

Bijzondere techniek

De open gaande Gerrit Krolbrug in 1975
De open gaande Gerrit Krolbrug in 1975 © Frank Straatemeier, Groninger Archieven
De brug over het Van Starkenborghkanaal is in 1936 gebouwd en stond jarenlang bekend als de Korrewegbrug. Ze verbindt de belangrijke verkeersader met de noordelijke stadswijken, waaronder De Hunze en Beijum.
Dat men in die tijd koos voor een draaibrug, is volgens Wagemans niet zo gek. In de jaren twintig van de vorige eeuw zijn er in Nederland veel draaibruggen gebouwd. Maar de Groningse brug heeft een aparte techniek.

Draait één kant op

Het draaimechanisme van de Gerrit Krolbrug
Het draaimechanisme van de Gerrit Krolbrug © D.M. de Jonge, Groninger Archieven
De meeste draaibruggen hebben een pijler in het midden. Ze draaien horizontaal op het water, waardoor boten er zowel aan de linker- als aan de rechterkant langs kunnen.
De Gerrit Krolbrug draaide in zijn geheel naar één kant, richting de Korreweg. 'Dat is een vrij ingewikkeld mechanisme. Daardoor werden ze niet veel gemaakt', vertelt Wagemans.
De openstaande Gerrit Krolbrug, voor de botsing
De openstaande Gerrit Krolbrug, voor de botsing © Martin Nuver/112 Groningen

Belangrijke vaarroute

In de loop der tijd zijn er steeds minder draaibruggen gebouwd. Ze zijn volgens Wagemans onhandig voor de scheepvaart, omdat de hele brug weggedraaid moet worden en de doorgang soms nauw is. Tegenwoordig worden er bijna alleen nog maar ophaalbruggen gebouwd.
Het Van Starkenborghkanaal is een belangrijke vaarroute tussen Delfzijl en Lemmer. Door de lage doorvaarhoogte moet de Gerrit Krolbrug regelmatig open. Om het oponthoud voor fietsers en voetgangers te verminderen, worden er in 1993 aan beide kanten fietsbruggen geplaatst.
De fietsbruggen zijn 's avonds van veraf te zien
De fietsbruggen zijn 's avonds van veraf te zien © Eworm/Flickr (Creative Commons)

Steeds meer mankementen

In 2005 wordt de Korrewegbrug omgedoopt tot de Gerrit Krolbrug. Krol schreef talloze verhalen en gedichten waarin Groningen een belangrijke rol speelde. Hij groeit op aan de Korreweg, reist voor zijn werk de wereld over en keert op latere leeftijd weer terug aan de Korreweg, vlakbij 'zijn' brug. Hij overlijdt in 2013.
Werkzaamheden aan de Gerrit Krolbrug
Werkzaamheden aan de Gerrit Krolbrug © Sammie Lobo/112Groningen
De laatste jaren heeft de brug steeds vaker last van storingen. In 2014 is de brug wekenlang defect. Schepen kunnen er door, maar auto's, bakfietsen en mensen met een scootmobiel moeten omrijden.

Nieuwe brug

Door de vele defecten en slijtage wordt besloten om de brug op termijn te vervangen. De nieuwe brug zou op zijn vroegst in 2025 klaar moeten zijn. De hoogte van de brug is onderwerp van discussie. Volgens de plannen van Rijkswaterstaat moet de nieuwe brug zes meter hoog worden, maar omwonenden vinden dat te hoog.
De zwaar beschadigde Gerrit Krolbrug in Stad
De zwaar beschadigde Gerrit Krolbrug in Stad © Ruben Huisman/112 Groningen
Het is de vraag wat de botsing van afgelopen vrijdagnacht voor gevolgen heeft de komende periode. De brug is zwaar beschadigd. Rijkswaterstaat gaat de komende dagen kijken of hij nog kan worden hersteld.

'Reparatie te kostbaar'

Volgens bruggenexpert Wagemans is het einde verhaal voor de Gerrit Krolbrug: 'De meeste schade is aan het draaimechanisme. Dat is te kostbaar. Je zou hem nog ergens anders kunnen hergebruiken als vaste brug, dat hij niet meer draait. Maar dan zul je wel iemand moeten vinden die hem wil hebben.'