Optimisme over plan om stikstof-uitstoot versneld te verminderen

‘Ik zie het als een ondersteuning van onze oproep dat er snel een oplossing moet komen’, zegt Staghouwer. Hij doelt daarmee op het gezamenlijke voorstel van boeren-, natuur- en ondernemersorganisaties om uit de stikstofimpasse te komen.

Dat voorstel voorziet in de versnelde aanpak van de stikstofproblemen. In 2030 zou er al sprake kunnen zijn van een stikstofreductie van veertig procent, terwijl Den Haag nu mikt op 26 procent. Daarvoor is tot 2030 vijftien miljard euro nodig, omgerekend 1,7 miljard euro per jaar. Dat is veel geld, maar volgens de plannenmakers zijn de kosten nog veel hoger als er niets gebeurt.

Met de miljarden kunnen boeren rond kwetsbare Natura 2000-gebieden worden verplaatst of uitgekocht of worden ondersteund in bijvoorbeeld de bouw van milieuvriendelijkere stalsystemen of natuur-inclusieve landbouw. De stikstofruimte die daardoor vrijkomt, kan worden ingezet voor economische ontwikkelingen. Ruim 1 miljard euro zou tot 2030 kunnen worden ingezet voor het verstevigen van de natuur.

Volgens de plannenmaker is de gebiedsgerichte aanpak essentieel, omdat de stikstofsituatie per gebied verschilt en problemen het best lokaal kunnen worden opgelost, zonder dat maatregelen van bovenaf opgelegd hoeven te worden. In de provincie Groningen gaat het met name om de boeren rond het stikstofgevoelige Natura 2000-gebied Lieftinghsbroek in Westerwolde.

Daar is al een gebiedscommissie aan het werk om te onderzoeken hoe de stikstofuitstoot door boeren kan worden teruggebracht. Aan het eind van dit jaar moet daar meer duidelijkheid over zijn.

‘Die veertig procent is een forse opgave’, zegt Staghouwer, ‘en er moet ook fors geld bij. Maar het is positief dat er nu een voorstel komt van een brede coalitie, zonder dat er tegenstellingen zijn.’ Overigens blijft Staghouwer er op hameren dat natuurherstel gepaard moet gaan met een drempelwaardesysteem voor stikstofuitstoot, zoals ook in Duitsland wordt gehanteerd: projecten die minder uitstoten dan de drempelwaarde krijgen automatisch toestemming.

Overigens wordt het voorstel niet door alle boeren gedragen: voorman Mark van den Oever van Farmers Defence Force laat in een videoboodschap weten fel gekant te zijn tegen een versnelde stikstofreductie. Het zal volgens hem niet lukken voldoende boeren te vinden die dit plan willen ondersteunen.