De huizenprijzen rijzen de pan uit. Wat zijn de risico's?

De krapte op de huidige woningmarkt en de lage rentestand zijn belangrijke oorzaken van de explosieve stijging. 'Daardoor voelen kopers zich gedwongen snel te kiezen en dat brengt risico's met zich mee', legt Bart de Zwart uit. Hij is lector Vastgoed bij de Hanzehogeschool.

'Wat je ziet is dat door de druk veel meer voor een huis wordt betaald dan de vraagprijs, er zonder voorbehoud van financiering een woning wordt gekocht of dat er niet goed gekeken wordt naar de technische staat en er daardoor later allerlei zaken duurder uitvallen dan begroot.'

De historisch lage rentestand draagt ook nog eens bij aan de extra druk op mensen om een huis te kopen, omdat ze bang zijn dat ze de boot gaan missen. Vooral voor starters op de woningmarkt is de huidige situatie ingewikkeld. 'Omdat ze zelf geen huis hebben, profiteren ze niet van de prijsstijgingen maar lopen ze wel aan tegen de hoge huizenprijs. Dan is het moeilijk toetreden tot de woningmarkt', meent De Zwart.

De gekte op de woningmarkt begon in de stad Groningen maar inmiddels is het op het Groninger platteland van hetzelfde laken een pak. Wachtlijsten op bezichtigingen en huizen worden meestal verkocht bij inschrijving, waarbij soms tienduizenden euro's boven de vraagprijs wordt geboden met alle gevaren van dien.

'Je moet voor dat je met het zoeken naar een huis begint al goed nadenken', adviseert de lector Vastgoed van de Hanze. 'Wat zijn de kaders waarin ik een huis wil kopen? Wat voor huis zoek ik? Wat kan ik maximaal betalen? Wat wil ik maximaal betalen? En je dan ook houden aan die kaders.'

Dat laatste is niet altijd even makkelijk, omdat het in de overspannen huizenmarkt gebeurt dat in het biedingsproces op het laatste moment een extra bedrag wordt gevraagd. Wat doe je dan? Laat je de koop aan je neus voorbij gaan vanwege bijvoorbeeld vijfduizend euro? 'De truc is om het hoofd koel te houden en altijd je kaders in acht te nemen.'

Wat ook een risico vormt, is dat je door persoonlijke omstandigheden, zoals een scheiding of een sterfgeval, je huis plotseling moet verkopen. Met deze huizenprijzen is dat geen probleem, maar op de langere termijn kunnen de prijzen ook weer gaan dalen en dan zijn de rapen gaar. 'Een hypotheek met NHG-garantie of een overlijdensrisicoverzekering kunnen extra zekerheid bieden, maar dat hangt ook af van de situatie.'

In de laatste economische crisis kwamen tienduizenden mensen in de problemen, omdat ze vaak zonder het te weten dubieuze hypotheken hadden afgesloten met woekerpolissen. Dat scenario ziet De Zwart nu niet meer gebeuren. 'De hypotheekproducten zijn versimpeld, aflossen is de norm geworden, en ook de financieringsvoorwaarden zijn aangescherpt. Zo kun je niet meer lenen dan je loon toelaat of dan dat het huis redelijkerwijs waard is. Ik zie die toestanden van toen (2008 en 2013 -red) niet meer zo snel gebeuren.'

Staat buiten kijf dat het voor de huizenkoper momenteel erg lastig is in de enorme woonjungle. 'Het is misschien een open deur. Maar gebruik je gezond verstand'.

De Zwart ziet de oplossing van het huizentekort, waardoor de prijs mede zo wordt opgedreven, niet in het volplempen van weilanden. 'We moeten goed kijken waar het huizentekort en de vraag het grootst zijn en op een duurzame manier tot een oplossing komen.'

Over hoe het nu verder gaat met de huizenprijzen en de hypotheekrente durft De Zwart geen boude uitspraken te doen. Er gaan de laatste tijd bijvoorbeeld geruchten dat de rente omhoog gaat. 'Dat is glazen bol-werk; met zulke voorspellingen moet je uiterst voorzichtig zijn.'