Gasberaad ergert zich aan rol van minister Blok in Gaswet

Demissionair minister Stef Blok (VVD) op werkbezoek in Borgercompagnie
Demissionair minister Stef Blok (VVD) op werkbezoek in Borgercompagnie © Mario Miskovic / RTV Noord
Het Gasberaad ergert zich aan de opstelling van minister Stef Blok (VVD) van Economische Zaken bij het doorvoeren van de Tijdelijke Wet Groningen. Ook over de steun van Groninger bestuurders aan de minister is het Gasberaad niet te spreken.
In een pittige brief aan ministers Blok van Economische Zaken en Ollongren (D66) van Binnenlandse zaken schrijft het Gasberaad dat de ministers een ‘oneigenlijk en politiek argument’ gebruiken in een discussie over de Gaswet.
Wat is er aan de hand?

Het draait allemaal om twee amendementen (wijzigingen in een wetsvoorstel) die zijn aangenomen door de Tweede Kamer. Minister Blok wil die wijzigingen van de wet naast zich neerleggen. Reden: het CDA stemde per ongeluk voor de amendementen, waardoor een meerderheid in de Kamer ontstond.

Maar daar heeft een minister niets meer over te zeggen, herhaalt het Groninger Gasberaad het standpunt van onder meer hoogleraar staatsrecht Wim Voermans. ‘Volgens de democratisch vastgestelde regels gelden de voorstemmen gewoon wel. Wanneer tijdens een voetbalwedstrijd in eigen doel wordt geschoten is dat doorgaans ook niet de bedoeling. Maar het doelpunt telt wel gewoon. Dat is nu eenmaal de spelregel die is afgesproken.’

Het (...) is fundamenteel onjuist en u begeeft zich daarmee op een hellend vlak
Gasberaad
Minister Blok werkt een besluit uit dat zijn voorganger Bas van ‘t Wout (VVD) eerder nam. Blok wil twee door de Kamer aangenomen amendementen niet verwerken omdat ze niet goed haalbaar zouden zijn. Dat leidde tot woede in de Tweede Kamer.

Staghouwer in verlegenheid gebracht

‘Het (...) is fundamenteel onjuist en u begeeft zich daarmee op een hellend vlak’, schrijft het Gasberaad. ‘Dat de regiobestuurders de minister wel aanmoedigen om een ongrondwettelijk besluit te nemen, bevreemdt ons dan ook in hoge mate.’
Dat steun van regiobestuurders in het bevingsgebied kwam maandagmiddag aan het licht, toen het ministerie van Economische Zaken een brief van gedeputeerde Henk Staghouwer, voorzitter van het Versterkingsoverleg Groningen, doorstuurde naar RTV Noord en het Dagblad van het Noorden. In die brief sprak Staghouwer steun uit aan de minister om de wet in te laten gaan, zonder de amendementen.
De gedeputeerde liet dinsdag merken in verlegenheid te zijn gebracht door het ministerie. ‘Het is niet de werkwijze zoals wij die met elkaar hebben afgesproken. We hebben de brief in voorbereiding op de vergadering met de gemeenten naar beide ministeries gestuurd en die is actief gedeeld met de pers. Dat is niet de bedoeling’, zei Staghouwer tegen RTV Noord.

Voorstellen helpen gasgedupeerden

Het Gasberaad hoopt dat de minister terugkomt op zijn besluit om de twee wijzigingen in de wet niet aan te brengen. Want de voorstellen helpen gasgedupeerden juist, zegt het Gasberaad.
Het eerste voorstel gaat over juridische bijstand voor Groningers. Het ministerie wil dat niet uitvoeren, omdat het een ‘openeinderegeling’ is. ‘Dat klopt’, schrijft het Gasberaad. ‘Maar hoe erg is dat? (...) Aan de kant van de overheid is het opvoeren van juridische adviseurs en advocaten ongelimiteerd. Waarom zou dat voor de kant van de gedupeerden niet kunnen gelden?’

‘Zoals de waard is, vertrouwt hij zijn gasten’

De angst van het ministerie voor uit de hand lopende kosten hoeft ook niet nodig te zijn, zegt het Gasberaad. ‘Hoe beter u de uitvoering organiseert, des te kleiner die behoefte er zal zijn. Tenzij uw mensbeeld zo in elkaar zit dat u verwacht dat burgers massaal juridische bijstand claimen, alleen omdat het kan. Of omdat ze altijd het onderste uit de kan willen. Zoals de waard is, vertrouwt hij zijn gasten.’
In het andere amendement zou worden geregeld dat Groningers een versterking in eigen beheer mogen uitvoeren als ze dat willen. Het ministerie wil dat niet, onder meer omdat het niet objectief zou zijn.

‘U bent bang om grip te verliezen’

Maar het Gasberaad ziet een andere motivatie in de volgende zin uit een brief van minister Blok: ‘Het stelt de mogelijkheid tot coördinatie van de versterking geheel buiten werking’.
‘ U bent bang grip te verliezen op de operatie (en daarmee op de kosten?)’, schrijft het Gasberaad. ‘Het is een oneigenlijk en politiek argument. (...) Het had, in lijn met uw eigen mantra ‘de bewoner centraal’, voor de hand gelegen om juist pro-actief mee te denken in hoe dit mogelijk gemaakt zou kunnen worden. (...) Geen Groninger wordt minder van de opgenomen amendementen. Het gaat niet om hun, maar om úw angst. Ongegronde en ongrondwettelijke angst.'
De Tijdelijke Wet Groningen wordt momenteel behandeld door de Eerste Kamer.
In de Tijdelijke Wet Groningen, in de volksmond de Gaswet, wordt onder meer geregeld dat de versterkings- en hersteloperatie van het aardbevingsgebied definitief in handen is van het Rijk. De NAM betaalt de kosten, maar heeft geen inhoudelijke vinger meer in de pap. De wet regelt ook dat er twee instanties zijn: de een gaat over het herstel van schade (het IMG) en de ander gaat over de versterking (de NCG).

De wet werd in maart dit jaar aangenomen in de Tweede Kamer na maandenlang soebatten, tot teleurstelling van het Gasberaad. Er werden diverse amendementen aangenomen door de Kamer. Volgens het Gasberaad waren de vele en last-minute wijzigingen van de wet tekenend voor het ongemak van de wet.

Lees hier (op de website van het Groninger Gasberaad) de volledige brief van het Gasberaad.