Het Hogeland zwicht voor kritiek: bermmonumenten tóch toegestaan

Het bermmonument voor de omgekomen zoon van Jan Westerlaken
Het bermmonument voor de omgekomen zoon van Jan Westerlaken © Jeroen Berkenbosch/RTV Noord
De gemeente Het Hogeland komt terug op haar voornemen om bermmonumenten te verbieden. Ook biedt de wethouder excuses aan voor de ontstane onrust. 'Dit is nooit onze bedoeling geweest.'
Het college van burgemeester en wethouders kondigde begin deze maand een andere manier van groenonderhoud aan. Daar vallen monumenten in de berm ook onder. Die worden soms, gevraagd en ongevraagd, aangebracht ter herinnering aan slachtoffers van fatale verkeersongevallen.

Onrust onder nabestaanden

De gemeente schreef in het nieuwe groenbeleidsplan hier geen voorstander van te zijn en wilde de monumenten verwijderen. Volgens het college zouden gevaarlijke situaties ontstaan, onder meer door stilstaande auto’s. Ook zouden de monumenten voor hinder zorgen bij het beheer.
Dit standpunt van de gemeente zorgde voor onrust bij nabestaanden. Die lieten weten het niet eens te zijn met de gemeente. Op een aantal locaties in de gemeente zijn bermmonumenten te vinden.
Aandacht voor de gevoeligheid en het leed achter de monumenten ontbrak helaas
Wethouder Theo de Vries
Het college heeft vervolgens besloten het standpunt te veranderen en heeft de passage over bermmonumenten in haar groenbeleidsplan aangepast.
'In het plan is alleen de praktische kant beschreven. Daarbij stond het veiligheidsaspect voorop. Aandacht voor de gevoeligheid en het leed achter de monumenten ontbrak helaas', laat wethouder Theo de Vries weten. 'Dat betreur ik ten zeerste en daarom hebben we de passage anders geformuleerd. Bermmonumenten in Het Hogeland zijn toegestaan, mits ze op een veilige plek staan. Als de wens voor een monument er is, komen we graag in contact met de nabestaanden.'
Op die manier hoopt de gemeente een waardige en veilige oplossing te zoeken.

'Nooit onze bedoeling geweest'

Eerder beschreef het college in het groenonderhoudsplan al hoe ze denkt over de bermmonumenten. 'We hebben begrip voor de behoefte om te kunnen gedenken, maar vinden dit niet de juiste plek daarvoor. Gezien het ontstaan van gevaarlijke situaties door onder meer stilstaande auto’s en hinder voor het beheer, vinden we dit ongewenst. Op een begraafplaats is voldoende gelegenheid hierin te voorzien', valt in het plan te lezen. De gemeente wil daarom 'in beginsel' verzoeken afwijzen.
'Deze passage in het plan heeft veel teweeg gebracht', zegt de Vries. 'En daar heb ik alle begrip voor. Daarom passen we het nu aan. Hardvochtig beleid is nooit onze bedoeling geweest. Ik wil benadrukken dat er in overleg veel mogelijk is.'
Hij beseft zich heel goed dat er achter elk monument een tragisch verhaal schuil gaat. 'Nabestaanden hebben deze monumenten nodig om te kunnen gedenken.'
Bermmonument aan de Kantsterweg bij Eppenhuizen
Bermmonument aan de Kantsterweg bij Eppenhuizen © Jeroen Berkenbosch/RTV Noord

Afspraken maken over plaats en onderhoud

Nabestaanden of initiatiefnemers kunnen na overleg met de gemeente een monument plaatsen in de berm. Er worden dan afspraken gemaakt over een veilige plek en het beheer van het monument. De gemeente gaat contact zoeken met de nabestaanden van de huidige monumenten, om ook met hen afspraken te maken

'Goed besluit van gemeente'

'Goed dat ze het hebben aangepast', zegt Jan Westerlaken (63) uit Kantens, wiens zoon in 2017 om het leven kwam bij een auto-ongeluk. Aan de Kantsterweg in Eppenhuizen is een bermmonument ter nagedachtenis geplaatst.
'Bermmonumenten ontstaan spontaan en soms groeit dat uit tot een permanente plek. Soms dragen relaties van een overledene daaraan bij', zegt Westerlaken. 'Het is goed dat de gemeente met nabestaanden in overleg gaat. Het is een deel van het rouwproces en dat moet je erkennen, koesteren en vooral faciliteren. Dan toon je als gemeente menselijkheid en empathie.'
De pijn en ophef die het veroorzaakt heeft, draai je met excuses of bos bloemen niet terug
Jan Westerlaken - Verloor zoon bij auto-ongeluk
Westerlaken trok aan de bel toen hij vernam dat bermmonumenten zouden verdwijnen. Inmiddels heeft de wethouder hun persoonlijk gebeld en excuses aangeboden voor de ontstane onrust. Westerlaken heeft er wel een naar gevoel aan over gehouden.
'De pijn en ophef die het veroorzaakt heeft, draai je met excuses of bos bloemen niet terug. Wij hebben vier jaar rouw achter de rug en waren op een bepaald niveau aangeland', zegt Westerlaken.
'Door op deze manier het opgerakeld te zien worden, sleurt het je terug in de tijd. Niet alleen voor ons, maar ook andere betrokkenen, zoals de hulpverleners, de vrienden en klasgenoten. We gaan zien wat het met ons gedaan heeft.'