Valt de bouw van windparken nu stil? Vijf vragen en antwoorden

Werkzaamheden aan het Windpark N33 (archief)
Werkzaamheden aan het Windpark N33 (archief) © Venema Media
De Raad van State heeft woensdag bepaald dat de regering nieuwe normen moet vaststellen voor geluidsoverlast en slagschaduw van windparken. Dat besluit is genomen in de zaak tegen de uitbreiding van windpark Delfzijl Zuid.
De hoogste bestuursrechter drukt daarmee op de pauzeknop. De zestien nieuwe turbines kunnen er voorlopig niet komen.
Wat zijn de gevolgen voor andere parken?

Vijf vragen en antwoorden over de uitspraak:

1. Wat heeft de Raad van State precies besloten?
Volgens de hoogste bestuursrechter moet het kabinet algemene normen opstellen voor windparken in Nederland. Het gaat bijvoorbeeld om de maximale hoeveelheid slagschaduw of geluid voor de omgeving.
De zaak kwam aan het rollen door een uitspraak bij het Europese Hof van Justitie vorig jaar. Die oordeelde dat er voor een windpark in het Belgische Nevele zo'n milieubeoordeling nodig is.
'De Nederlandse overheid heeft zo'n beoordeling nog nooit gemaakt, terwijl dat dus wel nodig is volgens het Europese Recht', zegt persrechter Rosa Uylenburg van de Raad van State.
Je weet niet wat eruit komt
Herman Bröring - hoogleraar bestuursrecht

2. Welke gevolgen heeft dat voor nieuwe parken?

Het zorgt voor vertraging. De plannen moeten namelijk wachten tot het kabinet deze nieuwe normen heeft gemaakt. 'Dat geeft onzekerheid en dat vinden projectontwikkelaars heel vervelend', zegt RUG-hoogleraar bestuursrecht Herman Bröring. 'Je weet namelijk niet wat er uitkomt.'
Tot nu toe werden de normen gebruikt uit het zogenoemde Activiteitenbesluit en de Activiteitenregeling. Door de Raad van State-uitspraak mag dat tijdelijk niet meer. Pas als er een nieuwe milieubeoordeling is gemaakt, mogen vergunningen hier weer aan worden getoetst.

3. Veranderen hierdoor de normen voor bijvoorbeeld afstand tot huizen, geluidsoverlast en slagschaduw?
De normen zouden aangescherpt kúnnen worden. De regering is daarin aan zet. De Tweede Kamer heeft er onlangs in een motie op aangedrongen om bij windparken ook te letten op de gezondheidsrisico's voor omwonenden.
De nieuwe normen moeten voldoen aan Europese richtlijnen, zoals de uitspraak van het Hof voorschrijft. 'Of ze strenger worden kan, maar dat hoeft niet. Daar is nader onderzoek voor nodig', zegt hoogleraar Bröring.

4. Heeft dit ook gevolgen voor bestaande windparken, zoals windpark N33?
Volgens persrechter Uylenburg verandert er voor bestaande parken in eerste instantie nog niets. Windmolens worden dus niet stilgezet of afgebroken.
'Wel kan ik me voorstellen dat dit zorgt voor vervolgvragen die bij de bestuursrechter terechtkomen', zegt Uylenburg. Daarmee is het juridisch dus nog niet afgerond.

5. Er is voor gemeenten een ontsnappingsroute, wat houdt dat precies in?

Gemeenten kunnen ook eigen normen stellen voor geluidsoverlast en slagschaduw, als dat maar goed onderbouwd is. Dat kan een gemeenteraad bepalen in een wijziging van het bestemmingsplan.
De Raad van State geeft de gemeente Eemsdelta een halfjaar de tijd om deze eigen normen vast te stellen. Daarna zal de hoogste bestuursrechter een definitieve uitspraak doen of de uitbreiding van het windpark door mag gaan.