Veendam voorgelicht over radioactieve isotopenfabriek: 'Wat komt er uit die schoorsteen?'

8 juli 2021, 06:32 • 3 minuten leestijd

Een impressie van de te bouwen isotopenfabriek © Shine Medical Technologies

Omwonenden van het Amerikaans bedrijf Shine Medical Technologies, dat zich in Veendam gaat vestigen, zijn woensdagavond bijgepraat over de plannen van het bedrijf. Shine werkt met radioactieve stoffen en daarom behandelt de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS) de vergunningsaanvraag.

Er kwamen zo'n zestig bezoekers af op de informatieavond in de Borgerswoldhoeve. Na een uitleg over wat voor bedrijf Shine precies is en hoe het vergunningstraject er uit ziet, konden de bezoekers vragen stellen. De meeste vragen gingen over de locatie en de mogelijke gevaren van straling. 'Waarom wordt het bedrijf op die plek gebouwd? Wat komt er precies uit die schoorsteen?', vroeg de eerste vragensteller.

Andere bezoekers hadden commentaar op de procedure. In dit eerste stadium van het vergunningstraject hebben omwonenden tot 18 augustus de tijd om een zienswijze in te dienen. 'Dan moet ik binnen een maand tijd een zienswijze indienen over iets waar ik helemaal geen verstand van heb. Dat vind ik raar en dan heb ik het er nog niet eens over dat deze hele periode precies in de vakantie valt', was een van de opmerkingen.

De ANVS probeerde de omwonenden duidelijk te maken dat er juist voor is gekozen om de omgeving in een heel pril stadium bij het vergunningstraject te betrekken. 'Er komen nog andere momenten waarop u zienswijzen kunt inbrengen. U kunt dan ook laten weten of u voor of tegen bent. We willen nu vooral weten waar we naar moeten kijken als het gaat om de milieueffectrapportage, die het bedrijf op moet stellen en die wij zullen keuren', aldus een voorlichter van de ANVS.

Het Amerikaanse bedrijf Shine Medical Technologies wil in Veendam, op een stuk grond van 16 hectare langs de N33, medische isotopen gaan maken. Deze radioactieve stoffen worden gebruikt voor onderzoek en behandeling van hart- en vaatziekten en verschillende soorten kanker.

De medische isotopen worden gemaakt door uraniumkernen te splijten in een versneller. Hierbij ontstaat ook radioactief afval. Door de aanwezigheid van uranium en het splijten daarvan wordt het bedrijf wettelijk gezien als een 'nucleaire installatie'.

Voor de oprichting van een nucleaire installatie heeft Shine een vergunning nodig op grond van de Kernenergiewet. Deze vergunning moet worden aangevraagd bij de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS).

Bij bezoekers zijn er ook volop zorgen over het bedrijf Shine in combinatie met de gevaren van de zout- en gaswinning. Directeur Harrie Buurlage van Shine Europa probeerde die zorgen weg te nemen door te zeggen dat de fabriek aardbevingsbestendig wordt gebouwd. 'En daar gaan we heel ver in. Wij gaan verder dan de regels die daar voor gelden. Wij overdimensioneren wat dat betreft', aldus Buurlage.

De basis van het verhaal van Shine is dat er wel met radioactieve stoffen wordt gewerkt, maar dat het om hele kleine hoeveelheden gaat. 'Wij zijn geen kerncentrale of onderzoeksreactor. De hoeveelheid straling die wij produceren is bijvoorbeeld vier keer kleiner dan van een universiteitsreactor', zei Buurlage.

Op de informatieavond in Veendam kwamen zo'n zestig bezoekers af.

Het werd stil in de zaal tijdens het verhaal van landbouwer Henk Maathuis. Zijn perceel grenst aan het stuk grond waar Shine gaat bouwen. 'Ons leven wordt beheerst door de mededeling die Shine heeft gedaan om zich daar te vestigen. Wij telen voedsel op een paar honderd meter van die schoorsteen. Hoe zit dat dan met die straling?'.

De ANVS had geen pasklaar antwoord voor Maathuis, maar spraken na de informatieavond nog wel lang na met de landbouwer. Ook Buurlage gaf aan oog te hebben voor de situatie van Maathuis en dat daar over doorgesproken zal worden.

Het laatste woord was voor omwonende Vellema die op zo'n drie kilometer van het bedrijf woont. Hij maakt zich geen heel grote zorgen, maar vindt vooral dat de procedures zorgvuldig moet worden doorlopen. 'En er moet heel goed gecommuniceerd worden met de omgeving', herhaalde hij meerdere malen.

Zowel de ANVS als Shine gaven aan dit ter harte te nemen. Een volgende bewonersavond staat al gepland voor september. 'Ook gaan we hier binnenkort kantoor houden. Ik zal elke week in ieder geval een uur aanwezig zijn voor een inloopspreekuur', besluit Buurlage.

Wordt vervolgd.