Coronagolf onder studenten verergert gebrek aan horecapersoneel

'Tot voor kort was het nog te overzien. Maar sinds die explosie van besmettingen begin vorige week zie je hoe snel het kan gaan', zegt directeur Marlies Dijkstra van Pro Students Uitzendbureau en Pro Attent Uitzendbureau.

Overigens doelt ze niet alleen op het verminderde aanbod van studenten. 'Bedrijven moeten sluiten, omdat ze kampen met een uitbraak onder het personeel. En dat zorgt voor onzekerheid onder uitzendkrachten. Ze vragen zich bijvoorbeeld af of ze een wachtdag (als je ziek wordt, moet je zelf opdraaien voor de eerste of tweede dag, red.) moeten inleveren.'

De uitval van personeel speelt niet alleen haar studentenuitzendbureau parten, vertelt Dijkstra. 'Ook bij Pro Attent, waar we werken met 'vakvolwassenen' voor onder meer maakbedrijven, merken we de gevolgen van de corona-uitbraak. Ik kan zo vijftig extra uitzendkrachten gebruiken, die ik meteen kan plaatsen.'

De acute situatie komt boven op het toch al nijpend tekort aan personeel, vooral in de horeca. Dijkstra: 'Sinds de uitbraak van de coronacrisis zijn veel mensen uit de horeca gestapt en gaan werken in de zorg. Die kiezen nu voor zekerheid en gaan niet terug naar de horeca.'

'Er wordt wel eens kennismakingsgesprek afgezegd', zegt Andy van Bolhuis, mede-eigenaar van We Are Flex. Dit uitzendbureau bestaat zo'n twee jaar en levert onder meer personeel aan horeca, de bouw en schoonmaakbedrijven. Ondernemers in deze branches zitten te springen om tijdelijk personeel, maar dat wordt steeds schaarser. Van Bolhuis: 'Een student hoeft niet eens zelf besmet te zijn. Als een huisgenoot positief is getest, moet hij even goed in quarantaine. Dus hebben wij wel degelijk last van de oplopende besmettingen.'

Ook Eric Bos, voorzitter van ondernemersvereniging Groningen City Club, signaleert het gebrek aan personeel in de horeca: 'Sommige horecabedrijven blijven noodgedwongen een deel van de dag dicht, omdat ze moeten kiezen wanneer ze hun beschikbare medewerkers inzetten. Nu ze weer hele dagen open mogen, draaien ze meerdere shifts en dat tikt aan. Dit probleem speelt al langer, maar deze nieuwe besmettingshausse helpt niet mee. Aan de andere kant: ik ben een optimistisch mens. Er liggen nog maar weinig mensen met COVID in het ziekenhuis, ondanks het hoge aantal besmettingen. Wellicht dat dit ook weer snel gaat zakken.'

Irene van der Velde, voorzitter van Koninklijke Horeca Nederland afdeling Groningen, schetst hetzelfde beeld: 'Vóór de uitbraak van de coronacrisis was er al gebrek aan personeel in de horeca. Sinds de uitbraak zijn er veel mensen vertrokken naar andere werkgevers. Die kun je niet zo maar terughalen, dat kost tijd. En daar komt nog eens deze stijging van het aantal besmettingen bij.

Dijkstra: 'Het enige wat we nu kunnen doen is kijken of iemand anders wel beschikbaar is. De werkdruk wordt daardoor hoger, omdat we veel verschillende personen benaderen, terwijl het rendement hetzelfde blijft', legt ze uit.

Ook voor de bedrijven waar Dijkstra's uitzendbureaus mee samenwerken is het lastig. 'Door het verloop hebben bedrijven met veel verschillende mensen te maken. Stel dat een bedrijf binnen een maand drie keer iemand moet inwerken als bedieningsmedewerker, dan is dat gewoon vervelend en tijdrovend. Al wordt hier overigens niet over geklaagd.'

Wat dit allemaal voor de toekomst van de uitzendbranche betekent, is volgens Dijkstra nog onzeker. 'Dat is koffiedik kijken', zegt ze. 'Maar het kunstje leren kan iedereen en horecabedrijven zijn bereid om daarin te investeren, mits de servicegerichtheid in een kandidaat zit.' De situatie zorgt wel voor een verandering in het horecalandschap, constateert ze. 'Toen er twee jaar geleden werkzoekenden waren die wel een passie voor horecawerk hadden, maar geen ervaring, kwamen ze er niet tussen. Nu wel. Dat geldt ook voor mensen die alleen Engels spreken.'

'Een bedrijf zegt nu: als ze Nederlands kunnen verstaan is het prima, maar dat was twee jaar geleden echt een no go. Qua Engelssprekenden loopt het Noorden wat achter de Randstad aan, maar daar ontstaat nu een verschuiving in.' Veiligheid blijft hierin essentieel, benadrukt Dijkstra. 'Als iemand aan het schoonmaken is en een ander roept dat er brand is, is het natuurlijk wel de bedoeling dat diegene begrijpt wat er loos is.'

Soms kan van de nood een deugd worden gemaakt. Zoals ze hebben gemerkt bij YoungCapital, dat onder meer uitzendkrachten levert aan callcenters. Janne van Wieren, manager van de vestiging in Groningen: 'Tijdens de eerste golf zat de schrik bij bedrijven er goed in en kwam alles stil te liggen. Maar nu merk je dat ze er beter op zijn ingespeeld. Als je positief getest bent, maar je voelt je goed genoeg om te werken, dan doe je dat gewoon vanuit huis. Al met al is bij ons het ziekteverzuim gedaald. Ja, dat was ook voor ons een eye-opener'.

Ook bij uitzendbureau Start People hebben ze weinig last van de coronagolf onder de Groningse studentenpopulatie. Marloes Scheffer is clustermanager voor Groningen en Friesland. 'Wij hebben ongeveer zeshonderd flexkrachten, waaronder honderdvijftig studenten in Groningen en Leeuwarden. Van hen zijn er recent twee positief getest', aldus Scheffer. 'Als het gaat om mensen in quarantaine, dan zien we wel tien procent meer uitval.'

Daar komt bij dat Start People nauwelijks zaken doet met horecabedrijven, maar vooral uitzendkrachten levert aan bedrijven in bijvoorbeeld de verpakkingsindustrie en de logistiek. 'Veel bedrijven hebben inmiddels coronavoorzorgsmaatregelen genomen. Daarom hebben ze nu veel minder last dan begin vorig jaar. Bovendien hebben we een reservepool van honderd tot honderdvijftig arbeidskrachten klaarstaan, zodat de bedrijven wel kunnen blijven draaien.'

Terwijl Dijkstra (Pro Students Uitzendbureau) constateert dat ex-horecamedewerkers niet meer terugkeren op hun oude nest, ziet Scheffer het tegenovergestelde: 'Dat mensen geen werk meer hadden in de horeca was in ons voordeel. Wij konden hen weer plaatsen bij de GGD's, waar ze onder meer konden worden ingezet bij het uitvoeren van bron- en contactonderzoek. Wij hebben er juist last van dat de horeca nu weer opengaat, Je ziet dat mensen toch weer terugkeren naar hun oude vak, terwijl juist bij de GGD's met de oplopende besmettingen ook weer extra mensen nodig zijn.'

Sowieso is momenteel sprake van een 'ontploffing' op de arbeidsmarkt, stelt Scheffer: 'Bedrijven willen niet langer wachten, ze nemen weer risico's, investeren. En dus is er meer personeel nodig. Zoals operators (machinemonteurs). Maar juist de goede mensen onder hen kiezen voor zekerheid en dus blijven zitten waar ze zitten. We kunnen ze dus heel moeilijk vinden.'