Baas moet thuiswerker ook lummeltijd toestaan

De ontwikkeling naar hybride werken, waarbij mensen deels op kantoor en deels thuis werken, was er ook al voor corona ons overviel. Maar in het afgelopen coronajaar hebben veel mensen kunnen ervaren hoe het is om alléén maar thuis te werken.

Het bijzondere ‘experiment’ liet zien hoe verschillend mensen reageren op thuiswerken. Hoewel de combinatie met bijvoorbeeld thuisonderwijs ongelukkig was, deed het thuiswerken op zichzelf velen goed.

Een cliënt die zich thuis veel beter kon concentreren dan in de ruimte die ze op haar werk met anderen deelde, kreeg te horen dat haar analyses topkwaliteit hadden gekregen. En dat herkende ze ook, omdat alleen werken veel beter bij haar behoeftes paste.

Er zijn aardig wat mensen die uitkijken naar een nieuwe balans tussen thuis en op kantoor werken. Maar hoe een goede balans er voor ieder uitziet, verschilt uiteraard. Ik begrijp goed dat volledig maatwerk niet iedereen kan worden geboden, maar ga open het gesprek aan met medewerkers over wat zij het liefst zouden willen. Vul niet in wat je zelf denkt dat zij willen.

En als je dan toch bezig bent: medewerkers die in het coronajaar nieuw in het bedrijf waren, hebben het moeilijk gehad. Het is logischerwijs lastig om te integreren als je collega’s alleen online treft. Dat heeft ook voor stress gezorgd. Wellicht is er iets te organiseren of stimuleren dat hen de kans biedt hun collega’s persoonlijk beter te leren kennen?

Er is een keerzijde aan thuiswerken die belangrijk is om te benoemen. Het betreft de werkuren. De meeste kans op een burn-out hebben de mensen die gewend zijn de schouders eronder te zetten, door te gaan, verantwoordelijkheid te nemen. Het valt mij op dat ze van zichzelf verwachten dat ze thuis acht ‘productieve’ uren maken, terwijl ze dat tegelijkertijd vermoeiend vinden.

Logisch, want er zijn thuis geen praatjes tussendoor bij het koffieapparaat, en als je wel even iets afleidends doet, reken je die tijd niet als werktijd. Veel mensen gaan ook non-stop door, zonder korte pauzes te nemen.

Tel daarbij op dat mensen ook ‘s avonds mail, apps of telefoontjes kunnen ontvangen van collega’s of leidinggevenden. En dat ze op elk moment van de dag, avond en nacht kunnen werken. Dan ligt een verstoorde balans op de loer. Want vergeet ook niet: we onderschatten stelselmatig hoeveel tijd met een taak gemoeid gaat en overschatten wat we in een dag kunnen doen.

De werkgever heeft de taak werknemers daarvoor te behoeden. De EU heeft in 2003 al een richtlijn opgesteld om werknemers te beschermen tegen excessieve werkuren. In deze EU-Working Time Directive staat onder meer dat werknemers elke dag minstens elf uur achtereen vrij moeten zijn, dus tot rust moeten kunnen komen. Dat is om hun gezondheid en veiligheid te beschermen. Want buitensporig veel werkuren maken is een belangrijke oorzaak van stress, depressie en ziekte.

Iedereen heeft er baat bij om ‘lummeltijd’ ook als werktijd te beschouwen. Een rustmoment activeert juist bepaalde hersengebieden. En laat die gebieden nou betrokken zijn bij invallen, het verwerken van nieuwe informatie, verbanden leggen en associaties ontdekken.