Oplossing autowrakmysterie 't Zandt: 'Hai ston al zo laank achter thoes...'

Zo moet de Scaldia van de familie Smit er ongeveer hebben uitgezien
Zo moet de Scaldia van de familie Smit er ongeveer hebben uitgezien © Torsten Maue/Wikipedia
De een dacht dat het om een auto uit de Tweede Wereldoorlog ging, een ander dacht dat de wagen was gebruikt bij een roofoverval en weer iemand anders dacht dat er een lijk in verborgen zou hebben gezeten. Het mysterie rond het autowrak uit 't Zandt werd steeds groter.
Maar het mysterie is ontrafeld, het raadsel is opgelost. Het antwoord komt uit Spijk.
Het mysterie ontstond toen de familie Vermanen uit 't Zandt woensdag een geheel verroest autowrak in duizend stukken bij autosloper Klaas Boer binnenbracht. De familie had het wrak gevonden anderhalve meter onder de grond in de tuin van hun woning in 't Zandt.

Onder de grond

Maar niemand die wist wat voor auto dat het was. Laat staan waar die vandaan kwam. En toen begon het gissen. RTV Noord werd ingeschakeld middels de radio en een artikel op de website.
En dat bericht belandde ook bij Kobus Smit in Spijk. Die wist niet wat hij hoorde en zag. Meteen wist hij wat voor auto het was en hoe hij onder de grond in 't Zandt was beland.

Veur gain meter

'Dij auto was van ons', weet Smit honderd procent zeker. 'Dat was bie ons hoes in t Zaandt en dij auto dat was n Scaldia 412 LS', en dan legt hij uit hoe het zit.
Zo ziet de rode Scaldia eruit na zo'n vijftig jaar onder de grond
Zo ziet de rode Scaldia eruit na zo'n vijftig jaar onder de grond © Eigen foto
De auto was van de vader van Kobus, die in t Zandt een loonbedrijf bestierde. 'Wie haren eerst n blaauwe en din n rooie'. De rode Scaldia ging op een gegeven ogenblik, we praten over zo rond 1970, naar de broer van Kobus. Die had al niet veel op met de rooie Scaldia. 'Dij luip veur gain meter'. En toen ging de versnellingsbak ook nog stuk en belandde de wagen op een verlaten plek op het erf.
Het was n schietauto. Ik heb hom al dij viefteg joar ook nait mist
Kobus Smit
De kapotte en verroeste Scaldia werd pa Smit een doorn in het oog en op een dag zei hij tegen zijn zoons: 'Groaf mor n gat en schoef hom der mor in'. Met de graafmachine van het loonbedrijf werd een gat gegraven en werd de rode Scaldia 412 LS erin gedumpt om er vijftig jaar later weer uit te komen.
'Dat ging gewoon zo in dij tied. 't Is toch wel biezunder dat e zo weer opdoekt', vindt Smit.

Gremi

De Scaldia komt uit Rusland. De productie begon in 1958 onder de naam Moskvitsj. In 1964 toen de auto's ook in Europa werden verkocht kreeg het de naam Scaldia (Latijnse naam voor Schelde). In Antwerpen in België werden ze in elkaar gezet om de Europese markt te veroveren.
In onze provincie werden deze auto's verkocht bij Gremi (Groninger Rijwiel En Motor Industrie) in Stad die importeur werd van het Russische automerk, dat later Lada's ging maken. Scheepsladingen met Scaldia's en later Zastava's en Lada's werden via de haven van Delfzijl en de Eemshaven aangevoerd voor Gremi, dat in 1999 stopte toen Lada failliet ging.

Russische tank

De Lada werd ook wel de Russische tank genoemd, maar zo sterk was de Scaldia niet. 'Het was n schietauto. Ik heb hom al dij viefteg joar ook nait mist', aldus een lachende Kobus Smit.