'Hai is der nait meer, mor hai echoot nog aal moar doar'

Ede Staal
Ede Staal © RTV Noord
'Hai is een wegberaaider west veur alles. Hai was n geboren meester dij de minsen der ook enthousiast veur moaken kon.'
Dat vertelt Henk Scholte in aflevering 42 van de podcast Credo over het belang van Ede Staal voor de Groninger taal, cultuur en muziek. Scholte is als zanger van de folkgroep Törf en boegbeeld van het Centrum voor Groninger Taal en Cultuur al decennia lang nauw betrokken bij de Groninger taal.
In de jaren tachtig kwam het 'nieuwe Gronings' in zwang en tegelijkertijd ook een nieuw stroming van de Groninger muziek met Ede als man die het voortouw nam.

Keukentoavel

Scholte, ook wel liefkozend 'Henkie Törf' genoemd, roemt de zanger ook als verhalenverteller in het programma Slaperstil van Siemon Reker 'Astoe doar noar luusterst, din is t net of e bie die aan keukentoavel zit en hai proat mit die. Dat is n biezundere menaaier van doun, dat hai dat via de radio doun kon'.
Via studiedagen van de Stichting Grunneger Laid leerde Scholte Ede ook persoonlijk kennen. In voormalig café Radeholm in de Stad was een studiemiddag, waar ook An Kuiper, Koen Heidema en Lianne Albeln present waren.

De Troubadour van Lenny Kuhr

Tekstschrijver en dichter David Hartsema, bekend van de teksten van Lianne Abeln maar ook van het winnend songfestivallied De Troubadour van Lenny Kuhr, gaf er een inleiding.
'Ik zat aan toavel mit Henk Puister en Ede. Ik zag hom al wel aal kieken. Volgens mie vond e t apmoal een beetje te verheven en zo. Hartsema was altied van keurig verzorgd toalgebroek, mor Ede was de man van t roafelrandje'.
Ook ging Scholte met Flip Rodenburg van Törf op bezoek bij Ede op de boerderij in Nieuw-Beerta. Rodenburg was de man van de meeste gekke muziekinstrumenten en met name de doedelzak.
Henkie Törf over het belang van Ede voor de Groninger taal en cultuur
Henkie Törf over het belang van Ede voor de Groninger taal en cultuur © RTV Noord

Goud in t vet

Ede vond dat machtig interessant en vroeg of de twee een keer bij hem langs kwamen.
'De deure ging los en hai zee: doe zitst ook goud in t vet. Het was heul leuk. Hij was echt geïnteresseerd.'
Wat Scholte meteen opviel was de sfeer in huis. 'Vuildest die doar direct thoes,. Wat mie vot opvuil was de pendule.'

Knitter in t matglas van mien dinken

Scholte zag de klok in de woonkamer met een 'knitter' erin. En dat koppelt hij meteen aan zijn favoriete liedje 'De Nacht' van Ede met de prachtige strofe 'De klok dij luudt n knitter in t matglas van mien dinken.'
De erfenis van een periode van zo'n vier jaar Ede Staal is na ruim 35 jaar nog steeds erg groot en zo als Scholte het omschrijft:
'Hai is der nait meer, mor hai echoot nog aal moar doar.'

Waar te beluisteren?

Inmiddels zijn er dus 42 afleveringen van Credo te beluisteren. Volgende week zondag en maandag op de 80-ste geboortedag van Ede de laatste afleveringen van Credo. Zondag 1 augustus is er tussen 8.00 en 12.00 uur een extra lange uitzending op Radio Noord ter ere van de tachtigste geboortedag van Ede en het einde van de podcast.
Beluister hieronder aflevering 42 van Credo:
Of beluister via rtvnoord.nl/podcasts en/of via Spotify.

Meer afleveringen?

Wil je meer afleveringen horen? De podcast Credo, het leven van Ede Staal, is hier op de website van RTV Noord te vinden, maar ook rechtstreeks via Spotify, Apple Podcast en Google Podcast te beluisteren. Op die manier kun je waar en wanneer je wilt op jouw moment een of meerdere afleveringen luisteren.
Klik op abonneren als je automatisch op de hoogte wilt blijven van nieuwe afleveringen.

Andere podcasts

Ook geïnteresseerd in andere podcasts van RTV Noord? Volg dan De Koffiecorner, de wekelijkse podcast over de Groningse sportwereld (Spotify, Apple Podcasts, Youtube) of Turbulente Tijden, een documentaireserie over het omstreden windmolenpark N33 (Spotify, Apple Podcast, Google Podcast.)