RUG: volle collegezalen weer mogelijk, maar vaccineren is essentieel (update)

College in de Geertsemazaal van de Rijksuniversiteit Groningen
College in de Geertsemazaal van de Rijksuniversiteit Groningen © Michel de Groot/ANP
De Rijksuniversiteit Groningen (RUG) en de Hanzehogeschool rekenen erop dat het nieuwe collegejaar van start kan gaan zonder dat er anderhalve meter afstand moet worden gehouden. Als tenminste zoveel mogelijk studenten en docenten zich laten vaccineren.
Maandag liet de voorzitter van de Vereniging van Universiteiten bij Nieuwsuur al weten dat er maar een scenario denkbaar is voor het komende collegejaar en dat is een volledige opening. De universiteiten zien niets in onderwijs op anderhalve meter afstand en willen studenten liever niet verplichten zich te laten testen.
We moeten die anderhalve meter loslaten
Woordvoerder Gernant Deekens van de RUG

Een scenario uitgewerkt

'Wij sluiten ons aan bij die oproep', licht woordvoerder Gernant Deekens van de RUG toe. 'Wij hebben zelf eerder ook al aangegeven dat er eigenlijk maar een scenario mogelijk is.' Dat terwijl het kabinet de universiteiten juist heeft gevraagd om twee scenario's uit te werken: een met afstand en een zonder.
'Het enige scenario waar wij ons op voorbereiden, is volledig fysiek onderwijs zonder anderhalve meter afstand', aldus de RUG-woordvoerder. 'Volledig fysiek onderwijs organiseren met anderhalve meter afstand lukt niet. We moeten die anderhalve meter loslaten.'

Hoge vaccinatiegraad

Een belangrijke voorwaarde daarvoor is een hoge vaccinatiegraad. Deekens: 'Daarom doen we ook een beroep op iedereen om zich te laten vaccineren. Het is in ieders belang.' Dat neemt niet weg dat het vrijwel onmogelijk is na te gaan hoeveel studenten zich hebben laten vaccineren. Deekens: 'Dat klopt, die informatie hebben wij niet. Daarom ook de oproep om je te laten vaccineren.'

'Docenten willen ook open'

De universiteiten willen studenten en docenten niet verplichten zich te laten testen, maar zelftesten zijn wel beschikbaar. 'En als het kabinet ons vraagt te werken met testen voor toegang, dan zullen we dat doen', laat de woordvoerder weten. Maar de voorkeur heeft dat dus niet.
Onze docenten zien ook maar een mogelijkheid: volledig open gaan
Woordvoerder Gernant Deekens van de RUG
Het is wel de vraag hoe het personeel denkt over het loslaten van de anderhalve meter afstand. 'In algemene zin kan ik zeggen dat onze docenten ook maar een mogelijkheid zien en dat is volledig open gaan. De werkdruk is al heel hoog. Onze docenten willen gewoon weer colleges geven. Twee scenario's uitvoeren is niet te doen', aldus Deekens.

Hanze denkt aan drie scenario's

De Hanzehogeschool hoopt ook op het ideale scenario van volledige openen, maar werkt toch drie scenario's uit: volledige opening, onderwijs op anderhalve meter afstand en volledig online onderwijs.
'De eerste is wat ons betreft het beste scenario', zegt woordvoerder Nynke van Dijk. 'Daar hopen we ook heel erg op, want we hebben gemerkt hoe lastig studenten het gehad hebben met online onderwijs en we hebben ook gemerkt dat het heel lastig is fysiek onderwijs te geven als je anderhalve meter afstand moet houden. Al onze klaslokalen zijn gebouwd op twintig tot dertig studenten. Het is gewoon heel erg ingewikkeld.'
Er zijn ook studenten die floreren met online onderwijs
Woordvoerder Nynke van Dijk van de Hanzehogeschool
Als de hogeschool volledig fysiek onderwijs mag geven zonder afstand te houden, moet dat wel zo veilig mogelijk. Voor studenten en medewerkers. Maar hoe doe je dat? 'We vertrouwen daarin op de experts. Dat zal niet veranderen. We zijn daarin volgend aan wat het kabinet zegt.'

Niet iedereen over een kam

In de voorbereidingen werkt de Hanze dus aan drie mogelijkheden, maar ook bij fysiek onderwijs zonder anderhalve meter afstand zal er nog wel online les worden gegeven. De verhouding fysiek en online onderwijs is 80/20.
'Ik denk dat we voorzichtig moeten zijn met iedereen over een kam te scheren', zegt Van Dijk. 'De meeste studenten staan te springen om fysieke colleges te volgen, maar zijn ook studenten die floreren met online onderwijs. Medewerkers staan er ook wisselend in. De meerderheid wil weer de rugzak inpakken en op naar de Hanzehogeschool, maar zullen ook medewerkers zijn die daar angstig voor zijn. Dat moet ook kunnen. Als we weer kunnen heropenen zullen mensen dat op hun eigen tempo moeten doen.'

Doemscenario

Het doemscenario van de Hanze is volledig online onderwijs. Daar tussenin zit nog een scenario met onderwijs op anderhalve meter. 'Fysiek onderwijs zal dan een stuk minder mogelijk zijn, maar percentages noemen is lastig. We gaan dan in gesprek met de opleidingen. Een praktijkopleiding als verpleegkunde of mondzorgkunde zal dan vermoedelijk voorrang krijgen ten opzichte van een theorieopleiding.'

Uitdaging

Het nieuwe studiejaar beginnen met colleges in oude stijl. 'Dat wordt een hele uitdaging', zegt Bert Niesters. Volgens de UMCG-hoogleraar Medische Microbiologie staat of valt alles met goede communicatie en laagdrempelige testmogelijkheden. Dat kan volgens hem stukken beter. Een voorbeeld? 'Studenten hebben geen zin om een uur te fietsen voor een coronatest. Laat maar zitten, zeggen ze dan. Je moet dus zorgen voor voldoende testmogelijkheden, bij wijze van spreken op iedere straathoek. Zorg daarnaast voor voldoende zelftesten en hygienemiddelen.'
Ga met een vaccinatiebus naar mbo-instellingen
Bert Niesters microbioloog UMCG

Vaccinatiebus

Het is eigenlijk het beste dat iedere student bij het begin van het collegejaar is gevaccineerd, maar dat is nagenoeg uitgesloten. Dan toch nog maar een jaar online thuisonderwijs? 'Ik begrijp wel dat de universiteiten dat niet zien zitten', zegt Niesters, die nogmaals hamert op het belang van goede en voldoende testmogelijkheden om een nieuwe coronagolf te voorkomen.
Niet alleen het testbeleid, ook het vaccinatiebeleid voor studenten kan beter, vervolgt Niesters: 'Uit onderzoek van de Corona Gedragsunit van het RIVM blijkt dat de vaccinatiebereidheid onder mbo-studenten lager is dan onder hbo- en wo-studenten. Maak de mbo'ers het gemakkelijk: ga met een vaccinatiebus naar de mbo-instellingen. In achterstandswijken werkt dat goed.'

In overleg met kabinet

Premier Mark Rutte (VVD) liet dinsdag weten niet vooruit te willen lopen op de opening van de universiteiten en hogescholen. Een besluit daarover valt op zijn vroegst 13 augustus. Tot die tijd is de Vereniging van Universiteiten in overleg met het kabinet. Op de eerste maandag van september begint het nieuwe academische jaar.
(Dit bericht is geüpdate met een reactie van de Hanzehogeschool Groningen.)