Deze dag: Nieuw wapen tegen boekendieven

Een boekhandel
Een boekhandel © Raymond Snijders/Flickr
Het is een piepklein elektromagnetisch draadje, dat het alarm bij de toegangspoortjes in werking stelt. Zo’n draadje, aangebracht in een boek, helpt de boekhandelaar om zijn collectie tegen dieven te beveiligen. Op deze dag, 7 augustus 1987, gaat de strijd tegen boekendiefstal een volgende fase in.
Directeur Rob Egan van de Groninger boekhandel Wristers was destijds dolblij met de nieuwe vinding. Hij schat het verlies door diefstal in zijn winkel op vier á vijf procent van de jaaromzet: ‘het gaat om ontzettend veel geld’, bekent hij aan Gerlof Leistra in het Nieuwsblad van het Noorden.
Een profiel van de doorsnee dief blijkt moeilijk te schetsen. Egan vertelt over een docent van de universiteit die boeken probeerde te stelen, werd betrapt waarna het tot een heuse worsteling kwam. En het kan nog merkwaardiger: ‘we hebben zelfs wel dominees gepakt’.
Absolute recordhouder is in die jaren de AKO-vestiging op het Centraal Station in Amsterdam met een gecalculeerd verlies door diefstal van bijna negenduizend gulden per week. De boekwinkels investeren fors in het nieuwe systeem, maar hebben geen keus. Al kost het aanbrengen van de strips in boeken niet alleen geld, maar ook veel tijd. De directeur van Wristers hoopt, ‘dat het aanbrengen van de strips al bij de binder gaat gebeuren'.
De daders, de boekendieven, behoren tot alle lagen van de bevolking. Op een literair weblog vond ik zelfs een bekentenis van een auteur. En niet de minste: Maarten ’t Hart. Omdat ‘iedereen’ in zijn omgeving boeken stal, meende hij niet achter te kunnen blijven. Een brievenboek werd zijn keuze, want ‘die werden toch niet of nauwelijks verkocht’.
De diefstal slaagde, maar Maarten kreeg spijt van zijn daad: ‘Elke keer als ik naar mijn boekenkast keek zag ik dat boek en dacht: gatverdamme! Dat heb ik gestolen, bah.’ Hij gaat uiteindelijk terug naar de winkel om het weer stiekem terug te zetten, ‘en toen werd ik betrapt!’ Hij bekent ter plaatse zijn misdaad, maar een medewerker zegt met grote stelligheid: ‘dat kan niet van ons zijn, want brievenboeken die kopen wij nooit in, want die verkopen niet!’
De kosten van de criminaliteit komen uiteindelijk terecht bij de eerlijke klanten. Die zijn tegenwoordig jaarlijks daardoor 139 euro extra kwijt bij de aanschaf van onder meer boodschappen, kleding en gereedschap. Want het zijn vooral supermarkten, bouwmarkten en kledingwinkels die worden bezocht door winkeldieven. Wellicht omdat boeken al een stuk beter beveiligd worden sinds deze dag.
Zo’n metalen draadje in een boek, het kost ruim een dubbeltje. Het hele systeem kostte destijds duizenden guldens aan huur, of meer dan dertigduizend gulden om eenmalig aan te leggen. Het is bittere noodzaak, want de derving van omzet is zo groot dat de boekhandelaren ‘gillen om een antwoord'. En dat kwam er, althans gedeeltelijk op deze dag in de geschiedenis, 7 augustus 1987.