Wat levert een bezoek van Rutte op? ‘Ik denk dat het heeft geholpen’

Mark Rutte wandelt naar de Nieuwe Kerk in Groningen.
Mark Rutte wandelt naar de Nieuwe Kerk in Groningen. © Mario Miskovic / RTV Noord
Demissionair minister-president Mark Rutte is donderdag op werkbezoek in Groningen. Niet voor het eerst en vermoedelijk ook niet voor het laatst. Maar wat levert zo’n gesprek met de premier eigenlijk op? We vroegen het aan drie ervaringsdeskundigen.
Het is het voorjaar van 2018 als Margreet Kadijk en Wiard Kraak uit Garrelsweer een telefoontje krijgen van Albert Rodenboog. De toenmalige burgemeester van Loppersum krijgt premier Mark Rutte op bezoek en wil hem graag meenemen naar de familie Kraak-Kadijk.
Zij zitten op dat moment met hun monumentale woonhuis en boerderij in totale onzekerheid. Ze wonen met hun kinderen in containers achter op het erf omdat het huis onveilig is. ‘Kom maar langs’, zei Kadijk tegen Rodenboog. En zo geschiedde. ‘We dachten: een beetje aandacht kan ook geen kwaad.’

Rutte kwam, net als de duidelijkheid

Rutte keek zijn ogen uit, weet Kadijk zich nog te herinneren. ‘Hier bij ons heeft hij toen in bijzijn van de burgemeester gezegd: hier moet wel wat gebeuren. Ik denk dat zijn bezoek wel heeft meegeholpen in het proces, want toen hij kwam wisten we echt nog helemaal niets. We wisten niet wat er ging gebeuren. Rutte kwam in april en in december kregen we duidelijkheid.’
Uiteindelijk is het complete monumentale voorhuis opgetild, zodat de fundering kon worden versterkt. Iedereen kon onder het huis doorkijken.
Margreet Kadijk voor haar zwevende boerderij in Garrelsweer
Margreet Kadijk voor haar zwevende boerderij in Garrelsweer © Elwin Baas/ RTV Noord
Kadijk is ervan overtuigd dat het bezoek van de premier ertoe heeft bijgedragen dat het gezin een stap voorwaarts kon zetten. ‘En de aandacht die er uit voort kwam natuurlijk ook.’ Na zes jaar onzekerheid heeft het gezin weer perspectief. ‘We gaan voor de kerst weer naar huis!’, zegt Margreet Kadijk opgewekt.

Mee met schade-expert

Bijna een jaar na het bezoek van Rutte aan Garrelsweer, gaat de deurbel eind maart 2019 in Loppersum. Leo Steenstra en Tamara Ottens krijgen een schade-expert over de vloer die hun bevingsschade komt bekijken. Maar de expert is niet alleen, in zijn kielzog loopt Mark Rutte een dagje mee.
‘We kregen kort van te voren een telefoontje of we het erg vonden of Mark Rutte meekwam’, zegt Ottens. ‘We moesten er even over nadenken, maar hebben toegestemd.’ Het bezoek van de minister-president duurt uiteindelijk ruim anderhalf uur.

Niet bevoorrecht

‘Het was fijn om met hem te kunnen praten’, blikt Ottens terug op het gesprek. ‘Het is een aardige man en hij heeft echt naar ons geluisterd. Hij heeft naar ons toe geen beloftes gedaan of oplossingen aangedragen. Die had hij ook niet. Ik merkte wel dat het IMG allerhande beloftes deed, maar die zijn ze niet nagekomen. We hadden dus niet echt een bevoorrechte positie omdat de premier op bezoek is geweest.’
Tamara Ottens praat met Mark Rutte
Tamara Ottens praat met Mark Rutte © ANP Siese Veenstra
Na het gesprek met Rutte is er nog een aantal keer contact geweest. Een keer belde het ministerie van Algemene Zaken na een zware aardbeving om te vragen of alles goed ging met het gezin. Twee keer stuurde Tamara Ottens een brief naar Mark Rutte en kreeg ze antwoord.

Een en een is twee?

‘Ik heb hem onder andere geschreven over hoe het ging in Loppersum en ook dat het schaderapport op zich liet wachten. Het zou er binnen drie maanden zijn, maar het was er niet. Na de brief aan Rutte kregen we redelijk snel het rapport en is het geld uitbetaald. Toen dacht ik wel even: dit kon wel eens met elkaar te maken hebben.’
‘Het gesprek heeft me in ieder geval opgeleverd dat ik met iemand heb kunnen praten die hier mede voor verantwoordelijk is. Dat was wel fijn.’ Het gezin heeft dit voorjaar hun huis in Loppersum verkocht en is verhuisd naar een boerderij elders in het aardbevingsgebied. 'Je wilt ook van je leven kunnen genieten', vertelt Ottens. De hele straat zou namelijk over de kop gaan. ‘We wilden niet zo lang in een bouwput leven.'

Oude schadegevallen

Henk Bisschop uit Appingedam sprak vrij recent nog met Rutte. Bisschop ligt al jaren in de clinch met de NAM over oude schadegevallen. Nog altijd zijn ze niet opgelost. Het is een van de onderwerpen die hij in april dit jaar inbrengt als hij in de Nieuwe Kerk in Groningen samen met andere gedupeerden in gesprek gaat met Mark Rutte.
Hij wil dit onderwerp aansnijden, omdat Bisschop de premier altijd hoort zeggen dat de NAM uit het systeem is gehaald. En toch heeft Bisschop nog altijd met de NAM te maken. Ook wilde Bisschop dat het kabinet meer zou doen voor ouderen, omdat de online systemen voor hen te ingewikkeld kunnen zijn waardoor ze geld mislopen. Naast Rutte sprak hij ook met de ministers Bas van ‘t Wout en Kajsa Ollongren.
Henk Bisschop uit Appingedam ging in gesprek met de ministers
Henk Bisschop uit Appingedam ging in gesprek met de ministers © Mario Miskovic. / RTV Noord
Maar de bewindslieden hadden weinig te bieden. ‘Het is wat ik er ook van verwacht had: het levert niets op’, denkt hij terug aan het gesprek. ‘Ze zouden ook contact met mij opnemen om die ouderen te helpen met het aanvragen van de waardedalingsvergoeding. Na een paar maanden heb ik maar een mailtje gestuurd en gevraagd wanneer ze gaan bellen. Er gebeurt gewoon niets. Ze hebben me bedankt voor de gedane moeite, maar er gaat niets veranderen.’

Voor de bühne

‘Om met ons in gesprek te gaan was een meerderheid in de Tweede Kamer nodig’, gaat hij verder. ‘Nou, dan weet je het wel. Als dat al nodig is, dan is dat geen goede uitgangspositie.’ Voor het aanstaande bezoek van de minister-president was geen Kamermeerderheid nodig, toch verwacht Bisschop er niet veel van. ‘Hij kan hier nog tien keer komen, maar als hij komt en niets doet met wat hij hoort hebben we er niets aan. Dan kan Rutte net zo goed thuisblijven. Dit is voor de bühne.’
Bisschop staat deze week op een camping in Frankrijk. ‘Ik sta hier met buren te praten en die denken dat alles opgelost is in Groningen. Iedereen denkt dat het allemaal geregeld is, maar dat is niet zo. Dat moeten we onder de aandacht blijven brengen.’

Knelpunten

Donderdag praat Rutte met de Commissie Bijzondere Situaties, medewerkers van het steunpunt Stut en Steun en inwoners van Tjuchem en Steendam, die strijden voor meer eigen regie in de versterking van hun dorpen.
Volgens Ina Blink van Stut en Steun heeft Rutte er zelf op aangedrongen verhalen te horen van bewoners. Stut en Steun helpt honderden bevingsgedupeerden met vaak complexe of vastgelopen dossiers. ‘Onze mensen kunnen heel veel vertellen over heel veel verschillende situaties. Ze weten waar bewoners tegenaan lopen en wat knelpunten zijn.’
Maar de soms schrijnende verhalen van Groningers zouden inmiddels toch wel bekend moeten zijn in Den Haag? ‘Ja’, geeft Blink toe. ‘Hij heeft die verhalen al vaker gehoord, en wij zijn natuurlijk niet de eerste of de enige die ze vertelt. Maar toch hopen we dat het helpt om die situaties onder de aandacht te blijven brengen. Het is in elk geval een goed teken dat de minister-president zelf om die verhalen vraagt.’

Helpt wel degelijk

In Steendam praat Rutte met stichting Dorp in Eigen Hand. Het dorp heeft samen het naastgelegen Tjuchem de krachten gebundeld en een ‘eigen’ versterkingsoperatie opgezet. Vorig jaar nam minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken er al een kijkje.
En zo’n bezoek van kabinetsleden helpt wel degelijk, denkt Christiaan Wiepkema van Dorp in Eigen Hand. Ten tijde van het bezoek van Ollongren zaten de dorpen midden in een technische discussie met de betrokken instanties. ‘Uiteindelijk hebben we het wel voor elkaar gekregen, daar heeft dat bezoek wel een rol in gespeeld denk ik’, zegt Wiepkema.
Inmiddels staat de versterkingsoperatie in de dorpen op het punt om te beginnen. Volgende maand moeten de eerste huizen worden versterkt, na een maandenlange vertraging. Die vertraging, en alles wat erbij komt kijken is iets wat Wiepkema onder de aandacht wil brengen bij Rutte. ‘Laat ons doen wat we bedacht hebben. Nu wachten we teveel op elkaar. Die dynamiek willen we bespreken.’