Woonvorm Harkstede lijkt onmogelijk door vertrouwensbreuk tussen gemeente en omwonenden

Uit het onderzoek blijkt onder meer dat het risico op overlast toeneemt en dat omwonenden zich onveiliger voelen, mocht de woonvorm er daadwerkelijk komen. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de gemeente Groningen en moet voor het gemeentebestuur duidelijkheid scheppen over de risico's voor de leefbaarheid in de buurt.

In Harkstede is sinds de aankondiging van het plan veel onrust ontstaan. De gemeente, zes zorginstellingen en woningstichting Lefier zijn van plan om de woonvorm te starten in het pand waar eerder het kantoor van bureau Meerstad in zat. De woonvorm is een zogenaamd Skaeve Huse-project, een Deens model waarvan er meerdere locaties zijn in Nederland.

De gemeente wil bij monde van wethouders Inge Jongman (ChristenUnie) en Roeland van der Schaaf (PvdA) nog niet reageren op de inhoud van het rapport. Beiden willen eerst in gesprek met omwonenden en belangenverenigingen. 'Het rapport geeft duidelijk aan waar de risico's liggen,' zegt Jongman, 'maar er staat ook duidelijk welke maatregelen we tegen die risico's kunnen nemen.'

Het college van B en W wil om die reden nog geen streep door het plan zetten. Maar dat kan uiteindelijk wel de uitkomst zijn, zeggen beide wethouders.

De te nemen maatregelen om eventuele overlast te voorkomen of te beperken worden ook beschreven in het rapport. Zo wordt voorgesteld om het risico op inbraken te verminderen door de bewoners een eigen fiets te geven. Op die manier kunnen ze zelf naar de winkel fietsen om spullen te kopen.

Bewoners concluderen met het onderzoek in de hand dat de komst van de woonvorm geen haalbare kaart is: 'Wij constateren dat het rapport voldoende argumenten geeft om de voorgenomen plannen te herzien', schrijven meerdere omwonenden in een verklaring.

'Uit het onderzoek blijkt dat er een reeks is aan ‘kritieke risico’s’ waar omwonenden anders aan worden blootgesteld. De onderzoekers merken bovendien op meerdere punten op dat de door hen voorgestelde maatregelen tegen het idee van Skaeve Huse ingaan. De voorgestelde opsomming van potentiële beheersmaatregelen zijn volgens ons onvoldoende en benadrukken de ongeschiktheid van de locatie.'

Onderzoekers van het bureau Breuer en Intraval concluderen dat eventuele komst veel mensen bezighoudt. Volgens het bureau houdt het niet alleen de gemoederen bezig in de directe omgeving van de aangewezen locatie, maar ook in een wijdere omgeving.

De onderzoekers wijzen erop dat bij andere Skeave Huse geen situaties bekend zijn waarbij er een structurele toename was van criminaliteit, zoals inbraken, diefstallen en vernielingen.

Uit het onderzoek komt verder naar voren dat er sprake is van een vertrouwensbreuk tussen de omwonenden en de gemeente Groningen. De onderzoekers vragen zich af of die vertrouwensbreuk te repareren is.

Het verdwenen vertrouwen is onder meer veroorzaakt door het, volgens de bewoners, uitblijven van een gedegen locatie-onderzoek. 'De gemeente Groningen wordt als een onbetrouwbaar overheidsorgaan omschreven en omwonenden in de directe en wijdere omgeving geven aan het gevoel te krijgen dat politieke en financiële belangen boven het welzijn van de burger worden geplaatst', aldus de onderzoekers.

De onderzoekers wijzen erop dat de komst van de woonvorm risico's met zich meebrengt en dat die risico's en zorgen ook leven bij de omwonenden. De woonvorm zou alleen een succes kunnen worden als de risico's 'doeltreffend' aangepakt moeten worden.

'Als het echter niet lukt om dit te realiseren, dan zal er eerder sprake zijn van sociale exclusie', aldus de onderzoekers, 'waardoor toekomstige bewoners van de woonvorm sociaal gezien al met een geruime achterstand beginnen aan hun wooncarrière op deze locatie.'

In het onderzoek is ook gekeken naar de locaties van andere Skeave Huse. Uit de doorlichting blijkt dat de locatie die de gemeente Groningen op het oog heeft afwijkt van de andere Skeave Huse in Nederland. In Harkstede komt de woonvorm aan een doorgaande weg te staan en de dichtstbijzijnde woning staat op 75 meter.

Het Deense model schrijft voor dat die afstand tot de bewoonde wereld 100 meter moet zijn. Dat is niet overal in Nederland het geval, maar volgens de onderzoekers is er in die gevallen wel sprake van een 'natuurlijke afbakening' zoals water, bebossing of een snelweg die tussen de woonvorm en de bewoning ligt.

Overigens gaat dat op twee locaties in Nederland niet op, maar in die gevallen is er geen sprake van een soortgelijke doorgaande weg. De doorgaande weg in Harkstede wordt veel gebruikt door onder meer schoolgaande kinderen.