Is de Rijksuniversiteit klaar voor heropening in coronatijd?

'Het sluiten van de universiteit was makkelijker dan het heropenen nu. Er is nu meer discussie over het virus en het maatschappelijk ongenoegen is groter. Het is niet eenvoudig om het beleid vorm te geven', verzucht bestuursvoorzitter Jouke de Vries tijdens de universiteitsraad. 

Studenten mogen bijvoorbeeld met maximaal 75 tegelijk in een collegezaal zitten. Voor veel vakken is dit problematisch; bij studies als rechten zijn er vooral eerstejaars vakken die door honderden studenten worden gevolgd. De RUG laat het aan opleidingen en docenten over hoe ze dit oplossen. De één kiest ervoor het vak dan maar helemaal online te geven, anderen laten wel 75 studenten naar de collegezaal komen en streamen het vak voor de thuisblijvers.

Welke studenten welkom zijn verschilt ook weer per vak. De één werkt met een online inschrijving (wie het eerst komt, wie het eerst maalt); de ander maakt een verdeling op basis van de werkgroepen. Zo zien alle opleidingen er volgende week er verschillend uit. 

Rector magnificus Cisca Wijmenga geeft wel aan dat docenten hun vak niet zowel online als fysiek hoeven te geven, omdat dat qua werkdruk ondoenlijk is. Als streamen makkelijk kan, dan mag dat, maar meer hoeft niet. Studenten die er niet bij zijn, kunnen niet eisen dat ze het vak online moeten kunnen volgen. Bestuursvoorzitter Jouke de Vries: 'Wat als corona permanent aanwezig blijft, zoals de griep? We doen ook niks extra's voor studenten die met griep een week thuis zitten.'

Voor tentamens is het probleem misschien nog wel groter. Universiteiten hopen dat de maximale groepsgrootte voor tentamens wordt omgezet in de regel dat studenten anderhalve meter afstand moeten houden. In de Aletta Jacobshal op Zernike passen namelijk zelfs met die afstandsregel veel meer studenten dan de nu toegestane 75.

Mocht het kabinet dit maximum toch handhaven, ontstaan er opnieuw verschillen tussen opleidingen. De één zal het tentamen toch maar weer online afnemen; de ander verschuift het tentamen naar het volgende blok.

Onder docenten leven nog verschillende vragen en zorgen, bijvoorbeeld over de mondkapjesplicht, die wel op de gangen geldt, maar niet in de lokalen. Ook het niet opvolgen van het advies van het Outbreak Management Team (OMT) om pas op 20 september te heropenen, vanwege de dan hogere vaccinatiegraad, begrijpt niet iedereen.

Vaccineren is net als in de zorg sowieso onderwerp van discussie; moet dit niet verplicht worden voor studenten? Jouke de Vries: 'Het zijn grote vraagstukken voor een universiteit'. 

Vraag is hoe de RUG omgaat met docenten die echt niet willen of durven lesgeven. Die moeten dit allereerst aangeven bij hun leidinggevende. Deze moet vervolgens bepalen of er gegronde redenen zijn. Dit kan bijvoorbeeld zijn dat iemand om medische redenen geen vaccinatie heeft kunnen krijgen of dat de partner kwetsbaar is, vertelt woordvoerder Anja Hulshof.

Iemand die geen goede reden heeft ‘wordt geacht fysiek les te geven’. De leidinggevende moet meedenken in oplossingen voor de huiverige docent. ‘Bijvoorbeeld een andere ruimte of wat eerder of juist later beginnen.’ Hoe streng de universiteit optreedt tegen docenten die weigeren, wil ze niet zeggen. ‘We denken er in gezamenlijkheid altijd uit te komen.’

Het universiteitsbestuur is overigens hoopvol gestemd over de komende weken. De vaccinatiegraad onder Groningse studenten ligt nu boven de tachtig procent. De KEI-week die met duizenden studenten is gevierd, heeft tot niet meer dan drie besmettingen geleid. Toch zijn uitbraken niet ondenkbaar; studenten zitten straks zonder afstandsregels urenlang naast elkaar in volle collegezalen.

'We zijn in gesprek met de GGD en het UMCG hoe we kunnen vaststellen waar uitbraken zijn. Dan zou het kunnen dat we gedeeltelijk moeten sluiten. De gezondheid is dan leidend', zegt De Vries. Op dit moment ligt er nog geen enkel scenario over hoe zo'n sluiting dan in zijn werk gaat.

Zorgen of niet; maandag gaat het academisch jaar van start. Het RUG-bestuur vraagt docenten vooral het gesprek aan te gaan over veiligheid. Rector magnificus Cisca Wijmenga: 'Ga voorafgaand aan college de dialoog met studenten aan. Bespreek bijvoorbeeld ook waarom twee keer per week testen belangrijk is. Het is ingewikkeld en lastig, maar het is ook eigen verantwoordelijkheid.'